Kimyasal saldırı iddiası: Yanıtsız sorular

Suriyeli muhalifler başkent Şam yakınlarındaki Huta bölgesinde, rejime bağlı birliklerin kimyasal silahla muhaliflerin kontrolündeki bölgelere saldırdıklarını öne sürüyor.

İnternette video paylaşım sitesi YouTube'da kanıt olarak sunulan görüntülerde de, aralarında çocukların da bulunduğu çok sayıda Suriyeli'nin hastane veya sağlık merkezi olduğu tahmin edilen bir yerde nefes almakta zorlandığı ve havale geçirdiği görülüyor.

Muhalif Suriye Ulusal Koalisyonu, yüzlerce kişinin kimyasal silah saldırısında öldüğünü iddia ediyor. Suriye resmi haber ajansı ise, bu iddiaların "asılsız” olduğunu söylüyor.

Görüntülerin nerede ve ne zaman çekildiğine ilişkin net bir bilgi yok.

Saldırı iddiaları, Birleşmiş Milletler (BM) kimyasal silah denetçilerinin Suriye'de incelemelerde bulunduğu bir zamana denk geldi.

BM uzmanları, Mart ayında en az 26 kişinin kimyasal silah saldırısında öldüğü iddia edilen kuzeydeki Han el Assal ve henüz açıklanmayan iki farklı kentte incelemelerde bulunmak üzere Pazar gününden bu yana Suriye'de.

'Niçin BM denetçileri Suriye'deyken?'

BBC Ortadoğu editörü Jeremy Bowen, son iddiaların BM denetçileri ülkedeyken gündeme gelmesine dikkat çekip " 'Birçokları, denetçiler ülkedeyken hükümet neden bu tür silahlar kullansın' sorusunu soracaktır, üstelik ordunun Şam yakınlarında gücü elinde tuttuğu bir dönemde" yorumunu yapıyor.

Görüntülerin sahte olmasından şüphelenenler olmasının kaçınılmaz olduğunu belirten Jeremy Bowen, buna karşılık bu ihtimalin küçük olduğunu düşünüyor.

BBC'ye konuşan İngiltere ordusunun askeri Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer Silahlar Birliği'nin eski komutanlarından Hamish de Bretton-Gordon, görüntüleri "korkunç" olarak tanımladı ve böyle bir videonun sahtesinin üretilmesinin çok zor olduğunu söyledi.

İngiliz komutan, Suriye'den gelen görüntülerin eskilerine kıyasla "farklı olduğunu, ölü sayısının yüksek olmasının kimyasal silah kullanıldığına işaret ettiğini" söyledi.

Ama İngiliz komutanın da zamanlamaya dair soruları var:

"Muhalifler kışkırtmaya mı çalışıyor? Görüntüler bana sahteymiş gibi gelmiyor. Ama muhaliflerin böyle büyük bir miktarda kimyasal silaha sahip olacağını da sanmıyorum. "Neden [iddialar] Suriye'de bulunan denetçilerin doğrulayabileceği bir dönemde ortaya atılıyor? Muhalifler kışkırtmaya mı çalışıyor? Görüntüler bana sahteymiş gibi gelmiyor. Ama muhaliflerin böyle büyük bir miktarda kimyasal silaha sahip olacağını da sanmıyorum. Eğer sinir gazı olduğu tespit edilirse, ne kadar kalın olursa olsun kırmızı çizgiler aşılmış olabilir."

BM denetçilerinin kimyasal saldırı düzenlendiği iddia edilen bölgeye gitmeleri durumunda yanlarında ne tür kimyasal kullanıldığını belirleyecek donanıma da sahip olmaları gerektiğini belirten De Bretton, kullanılan malzemenin kalıntılarının, saldırıdan sonraki iki ya da üç gün, hatta bir haftalık bir süre boyunca bölgeden toplanabileceğini dile getirdi.

Suriye'de rejim birlikleri ve muhalifler birbirilerini sık sık kimyasal silah kullanmakla suçluyor.

Fakat bu iddiaları bağımsız kaynaklar tarafından doğrultmak mümkün değil.

Şam yönetimi Suriye'de bulunan BM denetçilerine yalnızca önceden belirlenen üç farklı bölgede incelemelerde bulunma izni vermişti.

Denetçilerin Şam yakınlarındaki Huta'da da incelemelerde bulunup bulunmayacakları henüz belirsiz.

Ancak BM heyetinin başkanı İsveçli uzman Ake Sellström, iddiayı incelemeleri gerektiğini söyledi.

ÖLÜ SAYISI 1300'Ü GEÇTİ

Anadolu Ajansı ise, Esad güçlerinin Şam'ın Doğu Guta bölgesine düzenlediği ve kimyasal silahların kullanıldığı iddia edilen saldırıda ölü sayısının 1300'ü geçtiğini duyurdu.