Kırım Tatarları'nın ikinci sürgünü

Binlerce Kırım Tatarı vatanlarının geçen Mart ayında Rusya tarafından ilhak edilmesinden sonra Ukrayna'ya göçtü.

Pazar günkü cumhurbaşkanlığı seçimi öncesi ülkenin nabzını tutan BBC Muhabiri Yaroslav Lukov Ukrayna'nın Lviv kentinde yeni bir hayat kurmaya çalışan Kırım Tatarları'yla konuştu.

Şevket, belediye binasının tam karşısında yeni açılan bir kafede müşterilere yetişmek için koştururken şaka yollu "Geçici olarak, tatil için buradayım" diyor.

"Yoksulların röportaja ayıracak vakti yok" diyerek diyalog kurma girişimlerimi reddediyor önce.

Daha sonra onun ifadesiyle "En iyi Kırım kebabını" sipariş ettikten sonra nihayet razı olup, "Ama sanırım yemeği hazırlarken bazı sorularını yanıtlayabilirim" diyor.

44 yaşındaki Kırım mültecisi hala bir isim koymadığı kafesini iyi iş yapan bir yer haline getirmekte kararlı.

Fakat Kırım'daki akrabaları Rus makamları tarafından hedef alınabilir kaygısıyla pek öyle kamuoyu önüne çıkmak istemiyor.

'Buldozer gibi'Şevket, "Rus devleti yeni bir yol yapan buldozer gibi, biz sadece kenara itiliyoruz" diyor.

Kırım Tatarı Âlim Aliyev Lviv'e sığınan Tatar mülteci sayısı Ruslar'ın Kırım'ı Mart ayında ilhak etmesinden bu yana 20'den bine çıktı.

Kırım SOS Yardım Girişimi'nin kurucularından Aliyev çok sayıda Tatar'ın tacizler nedeniyle bölgeyi terk etmek zorunda kaldığını söylüyor.

Aliyev "Moskova Kırım'ı çok kısa sürede bir polis körfezine dönüştürmeyi başardı. Kırım'a getirilen toplumsal olaylara müdahale polislerinin sayısı akıllara durgunluk veriyor. Rusya ayrıca gayriresmî Tatar parlamentosu Meclis'i tecrit etmeye çalışıyor" diyor.

Aliyev Stalin'in 1944'te Kırım Tatarlarını sürmesinin yıldönümü 18 Mayıs'ta bile Moskova'nın Tatarlar'ın anma toplantılarını kalabalığın üzerinde uçurduğu askeri helikopterlerle sıkı bir şekilde kontrol etti.

Haftasonu Aliyev ve Lviv'deki diğer yüzlerce Tatar mumlar yakarak sürgünü andı.

Bu toplantıda Kırım'dan son gelenlerden biri olan Nail Kaneyev ile tanıştım.

Simferepol'den gelen 61 yaşındaki Kaneyev Rus güvenlik güçlerinin geçen Şubat ayında Ukrayna yanlısı bir gösteride bacağına aldığı yarayla ilgili sorular sormaya başlayınca kenti terk etmek zorunda kalmış.

Özbekistan'da sürgünde doğan Kaneyev Kırım'a 1980'li yıllarda dönmüş ve artık "babamın yaşadığı sokakta yaşama hayallerim ebediyen suya düşmüş olabilir" diyor.

"Öz savunma güçleri" diye bilinen silahlı çetelere dayanan Yeni Kırım makamlarını "haydutlar" diye tanımlıyor.

Ancak mülteciler Lviv'de yeni sorunlarla karşı karşıya. Kalabalık, pis evlerde yaşamak zorunda kalıyorlar ve iş bulmakta zorlanıyorlar.

Başta sıcak bir şekilde karşılansalar da pek çoğu şu anda Ukrayna devletinden mali yardım almıyor ve yaşamak için birbirlerine tutunmak zorundalar.

Aliyev yetkililerin Lviv'in "İslamlaşma" potansiyelinden kaygılandığını vurguluyor.

Tüm bunlara karşın Kırım Tatarları ikinci sürgünü de atlatmayı ve sonunda evlerine dönebilmeyi umuyor.

Şevket'in söylediği gibi kendilerini "burada sadece tatilde olduklarına" inandırmaya çalışıyorlar.