BİZE ULAŞIN
BOGOTA (AA) - LOKMAN İLHAN - Kolombiya'da eski "Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri"nin (FARC) ve onun siyasi kolu olarak kurulan "Toplumun Alternatif Devrimci Gücü" (FARC) partisinin üstü düzey ismi Jesus Santrich'in tutuklanmasının ülkedeki barış sürecini nasıl etkileyeceği merak ediliyor.
Başsavcılığın, gerçek adı Seuxis Paucias Hernandez Solarte olan Santrich ile beraberindeki 3 kişiyi yakalatması ve bu kişilerden Marlon Marin'in tanık olarak dün ABD'ye gittiğinin ortaya çıkmasıyla Kolombiya'daki barış süreci zor bir imtihan veriyor.
Başkent Bogota'nın güneyindeki La Picota cezaevine gönderilen Santrich'in önünde şimdi Özel Barış Hukuku (JEP) kapsamına alınma ya da yargılanmak üzere ABD'ye gönderilme olasılıkları bulunurken, ülke basınında yer alan yorumlarda ikinci ihtimal daha yüksek gösteriliyor.
Uzmanlar, FARC'ın, barış anlaşması sayesinde Kolombiya Kongresine göndereceği 10 kişiden biri olan Santrich'in tutuklanmasını AA muhabirine değerlendirdi.
Ülkedeki düşünce kuruluşlarından "Uzlaşma ve Barış Vakfı" Müdür Yardımcısı ve Bogota’daki Externado Üniversitesi Öğretim Üyesi Ariel Fernando Avila, Santrich'in tutuklanması olayının, aftan yararlanamadığı için halen cezaevinde bulunan bazı FARC mensupları tarafından "barış sürecine olan güvene vurulan çok büyük bir darbe" olarak algılandığını ifade etti.
- Suçluların cezasız kaldığı iddiası boşa çıktı
Halk arasında da bazı kesimlerin tutuklamaları "barış sürecine verilen bir zarar" şeklinde gördüğünü kaydeden Avila, barış anlaşmasına rağmen devletin ve yargının normal işleyişini sürdürmesinin Kolombiyalılarca olumlu karşılandığını dile getirdi. Avila, "Bu tutuklamalarla, barış süreciyle birlikte suçluların cezasız kalacağını söyleyenlerin iddalarının boşa çıktığı anlaşılıyor." değerlendirmesinde bulundu.
Rosario Üniversitesi Siyaset, Yönetim ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Yann Basset de benzer bir şekilde "suçluların cezasız kaldığı" algısına işaret ederek, toplumun gözünde zayıf duruma düşen anlaşmanın, bu tutuklama sayesinde güç kazanabileceğini savundu.
- FARC militanlarının yeniden silaha sarılma tehlikesi
Basset, ayrıca, silah bırakmış FARC militanlarının, Santrich'in tutuklanmasını kabullenmemesi ve yeniden silaha sarılma tehlikesi olduğuna da dikkat çekti.
Yann Basset, "başsavcılığın açıklaması gereken deliller" gerçekten kuvvetliyse Santrich'in ABD'ye gönderileceğini ifade etti.
- FARC, siyasete uyum sağlama aşamasında daha çok özveri gösterebilir
Externado Üniversitesi Maliye, Yönetim ve Uluslararası İlişkiler Fakültesi Öğretim Üyesi Andres Macias Tolosa da yargının kararlı davranması durumunda bunun hem Kolombiyalılara hem de uluslararası topluma, "barış anlaşmasının net kuralları olduğu ve suçun cezasız bırakılmadığı" mesajını vereceğinin altını çizdi.
Tolosa, bu olayla yükselen siyasi tansiyonu, barış anlaşmasını güçlendiren bir dönüm noktası olarak gördüğünü belirtti.
"FARC bu noktadan itibaren, dahil olduğu siyasi rekabete uyum sağlama konusunda artık daha çok özveri göstermeye başlayabilir." diyen Tolosa ayrıca FARC'ın, çıkacak karara uyum sağladığı sürece, barış anlaşmasında bir sorun yaşanmayacağını vurguladı.
Tolosa, FARC’ın, olayın ardından hükümetle diyalog imkanı aramasını ise olumlu bir manevra olarak değerlendirdi.
- Tutuklanma ve sonrası
Güvenlik güçleri 9 Nisan'da Santrich'in Bogota'daki evine baskın düzenlemiş, Santrich'in yanında Marin, Armando Gomez ve Fabio Simon Yulnez'i gözaltına almıştı.
Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos ve Başsavcı Nestor Humberto Martinez aynı gün bir araya gelmiş ve Martinez, tutuklamaların "çok kuvvetli delillere" dayandığını söylemişti.
Santos, süreçte ABD'ye gönderilme noktasına gelinmesi durumunda, kararı imzalamaktan çekinmeyeceğini duyursa da daha sonraki açıklamalarında, dosyanın JEP tarafından değerlendirileceğini duyurmuştu.
ABD'nin Uyuşturucu ile Mücadele Teşkilatının (DEA) da dahil olduğu dosyadaki tutuklamaların, ABD Başkanı Donald Trump'un iptal edilen Kolombiya ziyaretinin hemen öncesinde yaşanması dikkati çekmişti.
Ülke basınındaki haberlerde, DEA ajanlarının, Santrich'in kokain satmak istediği iddia edilen Meksikalı Sinaloa kartelinin içine sızdığı ve pazarlıkları kayıt altına aldığı belirtilmişti.
Ayrıca Santrich'in avukatlarının savunmalarını DEA’nın bu ülkede meşru bir karşılığının olmadığı üzerine kurguluyacağı yönünde de haberler yer almıştı.
Tutuklamanın gerekçeleri, garantör ülkeler, Norveç, Küba, Venezuela ve Şilinin büyükelçi ve diplomatik temsilcilerine bildirilirken, Birleşmiş Milletlerin bu ülkedeki misyonu da kararların barış sürecine muhtemel etkilerinin göz önünde bulundurularak alınması çağrısı yapmıştı.
- Jesus Santrich
Kamuoyunda gerçek ismiyle pek bilinmeyen ve yaşadığı görme bozukluğundan dolayı sürekli güneş gözlüğü takan Santrich, 21 yaşında katıldığı FARC'ın en önemli liderlerinden biri olarak gösteriliyor.
