Önemli bir kimyasal element olan lityum, doğada saf hâlde bulunmaz. Çünkü hafif ve yanıcı bir elementtir. Alkali metallerden biri olan lityum, aynı zamanda toprak alkali metallerin özelliklerine de sahiptir. Bitkiler tarafından kolayca emilebilir. Bu yüzden pek çok sebzede bulunur. Ayrıca ilaç üretiminde de oldukça sık kullanılır, sakinleştirici bir işlevi vardır. Peki lityum periyodik cetvelde nerededir?
ABD'nin Afganistan'dan çekilmesi ve ülkede Taliban'ın kontrolü ele geçirmesi sonrası Çin, bölgeye olan ilgisini artırdı. Çinli şirketlerin Afganistan'da lityum ve altın madenlerine talip olduğu bildirildi. Halihazırda bakır, altın, uranyum, boksit, demir cevheri, krom ve kurşun gibi çok sayıda değerli madenin bulunduğu ülkede son günlerde Rus ve Çin firmalarının faaliyetleri de artmaya devam ediyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, "Eti Maden yüzde 95 kapasiteyle çalışarak tam 2 milyon 650 bin ton rafine bor satışı yaparak ülkemize 1 milyar 300 milyon dolar kazanç sağlamıştır. İnşallah Eti Maden Cumhuriyetimizin yüzüncü yılında da yeni bir rekorla bu rakamları da aşacaktır. Yeni stratejimizle; bor karbür, ferrobor ve lityum tesislerimizi hayata geçirdik. İnşallah 2023’ün ilk ayında 1000 ton kapasiteli bor karbür tesisimizi devreye alıyoruz." dedi.
Piller, en önemli enerji depolama araçları arasında yer alır. Güçlü ve dayanıklı pil denince en iyi seçenekler arasında lityum pilleri görmek mümkün. Lityum piller iç materyalinin yapısına göre lityum ion ve lityum polimer olarak ikiye ayrılır. Gelin, araba kumandası veya hesap makinesi gibi ürünlerde sıklıkla kullanılan en iyi lityum pil seçeneklerine hep beraber göz atalım.
Mitsubishi Electric Europe EMEA Lityum Pil Endüstrisinden Sorumlu Direktörü Klaus Petersen: - "Avrupa’da üretilen yeni nesil pillere ilişkin değer zincirinin oluşturulmasını amaçladık" - Novali Kurucu Ortağı Thomas De Clippeleer: - "Lityum pil hücresi üretimi, Avrupa için nispeten yeni bir alan olmasına rağmen hızlı bir gelişim gösterdi"
Türk savunma sanayisinin önemli aktörlerinden ASPİLSAN Enerji, yaklaşık 1,5 milyar lira yatırımla kurduğu lityum iyon pil tesisinde seri üretimle TSK'nın enerji ihtiyacını karşılıyor - ASPİLSAN Enerji Genel Müdürü Ferhat Özsoy: - "Fabrika yılda 21 milyon pil üretmek üzere kuruldu. Yakın zamanda yatırımlarımızla bu kapasitemizi artıracağız. Yine önümüzdeki dönemde değişik yapıda pilleri üretmek suretiyle ülkemizin savunmadaki ihtiyacını karşılıyor olacağız"
Harvard Üniversitesi'nden çıkan Adden Energy isimli bir girişim, bir sandviçten ilham alarak elektrikli otomobil dünyasında ezber bozan bir pil geliştirdi. Yeni pil üç dakikada şarj oluyor ve mevcut pillerin iki katından daha uzun süre dayanarak 20 yıl ömür sunabiliyor. Lityum metal pilin 10.000 kez şarj edilip boşaltılabileceği belirtildi.
Tayko Pil Üretim AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Tayfun Koçak: - "Bizim teknolojimiz, içinde bor katkısını kullanarak kapasitenin artırılması, çevreci, organik malzemeler kullanılarak hem kapasiteyi artırmak hem maliyetleri düşürmek hem de çevreci bir pil üretmektir" - "Türkiye'de yıllık yaklaşık 150 milyon dolarlık lityum iyon pil ithalatı var. Bu ithalatı yavaş yavaş azaltmayı hedefliyoruz"
Samsun Büyükşehir Belediyesinin toplu taşımada tasarruf sağlamak ve karbon emisyonunu düşürmek için ürettirdiği 15 dakikada şarj olabilen yerli elektrikli otobüsler, TEKNOFEST'te yolcu taşımaya başlayacak - Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Demir: - "Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'mızın desteğiyle, ASELSAN öncülüğünde, TEMSAN'ın üreticiliğinde bu projeyi hayata geçirmiş olduk" - "Türkiye'de ilk kez yerli ultra şarj sistemine sahip lityum pilli elektrikli otobüsler Samsun'da kullanılacak"
Türkiye’de ilk olan ultra hızlı şarj özelliğine sahip lityum pilli elektrikli otobüsler Samsun caddelerinde boy gösterdi. Hem ekonomik hem de çevre dostu olan elektrikli otobüsler, test sürüşleri tamamlandığında vatandaşlara ulaşım hizmeti verecek. 10 dakikada şarj olan otobüsler 90 km yol yapıyor.
Aktif metaller, elektron verme özelliği bulunan ve hidrojenden büyük olan metallerdir. Periyodik çizelgede en aktif olan metaller ise alkali metallerdir. Özellikle yüksek aktif özellikteki Lityum, Sodyum ve Potasyumun doğal yapılarından dolayı yükseltgenme potansiyeli fazladır.
Lityum, periyodik tabloda Li simgesiyle ifade edilmektedir. Atom numarası 3'tür. Periyodik tablo içerisinde 1. grupta yer almaktadır. Bu nedenle de alkali metal sınıfına girer. Lityum, doğada saf halde elde edilemez. Yumuşak ve gümüşümsü renktedir. Lityum, genellikle doldurulabilir pillerde kullanılır.
ASPİLSAN Enerji Genel Müdürü Ferhat Özsoy: - "Bundan sonraki süreçte teknolojimizle Turkcell gibi telekomünikasyon şirketlerine yerli ve milli ürünler üreteceğiz" - Turkcell Şebeke Teknolojilerinden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Gediz Sezgin: - "Sahada kullanılacak ilk ürünler ekim ayı gibi bize ulaşacak. Yurt dışı bağımlılığımız ASPİLSAN ile ortadan kalkmış olacak"
Geleceğin petrolü olarak bilinen lityumun işlenip ekonomiye kazandırılması için harekete geçildi. AK Parti MKYK Üyesi, Balıkesir Milletvekili Belgin Uygur, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ile yaptıkları görüşmeler sonrası Bigadiç’e Lityum Üretim Tesisi açılacağı müjdesini verdi. Bigadiç’te kurulacak olan Lityum Üretim Tesisi ile hem ekonomiye hem de bölge halkı için istihdam olanağı oluşturacak.
ASPİLSAN Enerji tarafından yaklaşık 1,5 milyar lira yatırımla Kayseri'de kurulan, Türkiye ve Avrupa'nın ilk silindirik lityum iyon pil üretim tesisi tamamlandı - Genel Müdür Ferhat Özsoy: - "Uzaydan elimizdeki cep telefonuna kadar tüm platformlar için pil üretimi ülkemizde gelişecek. Avrupa'ya ihracat yapacağız, bölgenin pil üretim merkezi haline geleceğiz"
Türkçe hem Orta Asya hem de Anadolu coğrafyasında şekillenmiş, özgün bir dildir. Pek çok kişi Türk dili ile yakından ilgilendiğinde hem dilbilgisi yapısı hem de kelime çeşitliliği bakımından bu özgünlüğü fark eder. Özellikle orijinal dili Türkçe olan kitaplar, bu özgünlüğün ve çeşitliliğin ortaya çıkmasına yardımcı olur. Bu kitapları okurken sık rastlanan durumlardan biri de kelimelerin anlamlarının merak edilmesidir. Anlamı yaygın olarak bilinmeyen kelimelerden biri de Lityum şeklindedir.. Türkçede sık sık kullanılan Lityum kelimesinin TDK sözlük anlamı nedir?
Elektrikli araçların (EV) bataryalarında kullanılan lityum fiyatları son 1 yılda yüzde 433 arttı. Uzmanlar üretimin talebin gerisinde kaldığını ifade ederken, otomotiv sektöründe çip krizinin yerini lityum krizine bırakacağını söylüyor. Ayrıca elektrikli arabaların kullanımının her gün artması ile bu talebin 2040 yılına kadar 40 kat daha artacağı ifade ediliyor.
"Toplam kurulu gücümüz 100 bin megavatı aştı. Dünyada 100 bin megavatın üzerinde kurulu gücü olan ülke sayısı 14. Bunlardan biri de artık Türkiye. Avrupa'ya baktığımızda 100 bin megavatı geçen 6 ülke arasındayız" - "Bor cevherinin içinde lityum var, onu ayrıştırıyoruz ve geri kazanıyoruz. Bu projenin Ar-Ge'si tamamıyla bize, bizim mühendislerimize ait. Üretilen lityum karbonatın lityum iyon batarya üretiminde kullanılması için Aspilsan ve Aselsan ile iş birliği anlaşması yaptık"
Geleceğin petrolü veya beyaz altını olarak bilinen lityumun önemi gelişen teknolojilerle birlikte artmaya devam ediyor. Uzay araçlarından nükleer santrallere, cep telefonundan elektrikli otomobil bataryasına kadar birçok alanda kullanılan lityumun önemi çok arttı. Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı'na bağlı ASPİLSAN Enerji, Lityum İyon Pil Üretim Tesisi'nde seri üretim aşamasına geldi. Yerli ve milli lityum iyon pil üretim tesisiyle enerji alanında dışa bağımlılığın azalması amaçlanıyor.
realme, Ultra Pil Teknolojisi ile pil kapasitesinin yüzde 80'ini korumak için endüstri lideri lityum piller kullanıyor
Bilim insanları lityum sülfür bataryaların tutarlılığını keşfetti
ASPİLSAN Enerji tarafından üretilecek yerli lityum bataryaların Turkcell şebekesinde yaygın olarak kullanılmasına yönelik çalışmalar sürüyor
Lityum bugünün dünyasında, akıllı telefonlardan saatlere kadar içerisinde batarya bulunan hemen her tür akıllı cihaz için hayati önem taşıyan bir maden. Ortaya çıkan bilgilere göre, Lityum krizi nedeniyle batarya fiyatlarına büyük zam gelebilir.
Elektrikli araçları bekleyen tehlike her zamankinden daha büyük. Tesla bu sorundan en fazla etkilenecek şirket olarak görünüyor.
Toyota Motor'un, lityum-iyon bataryalarının tedarik zincirini genişletmek için ABD'de otomobil batarya tesisi kuracağı bildirildi.
"Üreteceğimiz piller silindirik olacak. Özellikle taşınabilir cihazların enerji ihtiyacını karşılayabilecek piller ancak bunlarla belirli ölçülerde araç bataryaları yapmayı planlıyoruz"
Tüm akıllı telefonlarda lityum iyon pil kullanılıyor, bu pillerin düzenli olarak %100’e kadar şarj edildiklerinde zamanla bozulduğu bilinen bir gerçek. Bu nedenle, OEM’ler bozulmayı yavaşlatmak için yazılım çözümleri ile bu sorunu gidermeye çalışıyor.
Yeni çözüm, maden başına yılda yüzde 20 veya 18 bin 500 ton karbondioksit emisyonu azaltımı sunarken, yerel şebeke dışı dizelden üretilen güçten geçiş yapıldığında enerji maliyetini yüzde 40 azaltıyor
ASPİLSAN kurulduğu günden bu yana yaptığı yatırımlar ve ürettiği enerji depolama sistemleriyle Türkiye'nin, lityum batarya ihtiyacının yurt dışından karşılanmasının önüne geçip bölgesinde küresel aktör olmasını sağladı - ASPİLSAN Enerji Genel Müdürü Ferhat Özsoy: - "Hayırseverler Türk Silahlı Kuvvetlerinin bir parçası olan Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfına bağış yaptılar. Almanya'da kendileri çalışarak teknoloji transferi yaparak bu tesisi kurdular"
Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serhan Özdemir: - "Yerli bir lityum iyon batarya simülatörünün eksikliği çok uzun zamandır hissedilmekteydi. Hem bu alandaki boşluğu doldurmak, hem de bir temel enstrümanı öncelikle kendi laboratuvarımıza kazandırmak için ilk yerli prototipi çıkarmış bulunuyoruz" - "Cihazın temel amacı şarj devrelerinin test edilmesi ve pil davranışının incelenmesi. Tüm bunları gerçek şarj süreleri olan saatler yerine sadece 3-4 dakikada bitiriyor. Bu cihazla tüm pil araştırmacıları, şarj devresi tasarımcıları veya kullanıcıları, elektrikli araç üreticileri ilgilenecektir"
Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Demir: - "Türkiye'de lityum pilli otobüs ilk olacak. ASELSAN, lityum pil noktasında ciddi yatırımla dünyada ön plana çıkacak. Başka bir özelliği ise tamamen çevreye duyarlı" - "Fosil yakıta göre 6'da 1'e mal oluyor. Raylı sisteme göre 10'da 1 işletme maliyeti söz konusu"
Fiat’ın ilk olarak 4 Temmuz 1957 yılında, Torino’da ürettiği ikonik modeli Fiat 500’ün hibrit motor seçenekli versiyonları ülkemizde satışa sunuldu. Paylaşılanlara göre, Fiat 500'de görev yapan yeni nesil, 3 silindirli atmosferik motor, 12V lityum iyon bataryası ile benzinli motor seçeneğine göre yüzde 20'lik yakıt tasarrufu sağlıyor.
İnönü Üniversitesi'nde 12 akademisyen, elektrikli araçlarda kullanılmak üzere lityum demir fosfat bataryaların performansını yüzde 40 artırdı ve farklı türlerdeki bataryaları bir arada kullanma imkanı sağlayan yönetim sistemi geliştirdi.
Audi , Q5, A6 ve A7 Sportback TFSIe modellerinin plug-in hibrit varyantlarını daha uzun menzile kavuşturmak için, daha büyük bir lityum iyon pil paketi ile güncelledi.
Son dakika haberine göre geleceğin petrolü veya altını olarak nitelendirilen lityumun önemi gelişen teknolojilerle birlikte daha da artıyor. Türkiye’nin bor madeni açısından zengin olması büyük lityum yataklarının var olabileceğine işaret ediyor. Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan İstanbul Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Öztürk, 'Dünyanın en büyük kaynağı Türkiye’de olabilir' dedi.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Mühendislik Mimarlık Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof.
StoreDot adındaki bir İsrailli girişimci firma, elektrikli araçlara yaymayı planladığı, sadece 5 dakikada şarj edilebilen yenilikçi bir pil teknolojisini tanıttı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "TOGG otomobilinin pillerinde kullanılacak lityumu da yine buradan temin etmeyi planlıyoruz. Elektrikli otomobillerin yanında akıllı telefonlar, tabletler, dizüstü bilgisayarlar, elektrikli aletler dahil olmak üzere tüm mobil cihazların bataryalarında da bu lityum kullanılacaktır." dedi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez 'Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde ülkemizde ilk defa Lityum üretimini başlatıyoruz. Türkiye’nin madeni Bordan elektrikli otomobiller başta olmak üzere tüm mobil bataryalar için kullanılacak lityumu elde edeceğiz' dedi.
Eskişehir'in Seyitgazi ilçesi Kırka Mahallesi'nde kurulu Eti Maden Tesisleri'nde lityum karbonat üretimine başlandı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, 'Pazartesi günü Eskişehir Kırka Eti Maden tesislerinde lityum karbonat üretimine başlıyoruz' dedi.
Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu (TOGG) ile dünyanın ileri gelen batarya üreticilerinden Farasis, lityum-iyon bataryalarının tedariki konusunda anlaştıklarını duyurdu.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in Eskişehir’de pilot tesisle lityum üretiminin Türkiye’de ilk kez yapılacağını belirtmesinin ardından vatandaşlar tarafından lityum ile ilgili araştırma yapılmaya başlandı. Peki, lityum nedir? Lityum nerede kullanılır? Lityum ne işe yarar? İşte lityum özellikleri ve tüm merak edilenler…
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “Pilot tesiste lityum üretimini sağlamış olacağız. Türkiye’de ilk defa lityum üretimine başlayacağız. Bu tesisten sonraki planımız daha yüksek kapasiteli bir tesis hayata geçirmek” dedi.
T3 Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Bayraktar: - "Özellikle akım koruma, sürekli 5 volt gerilim çıkışı, lityum bataryaların şarj edilme, devre tahtasıyla uyumlu olması, mikrofon ve kamerası olması gibi bazı özellikler bizi farklı kılan en temel özellikler" - "Maliyete çok yakın şekilde, yabancı muadillerine göre çok daha düşük bir şekilde satış planlaması yaptık. Yakında satışına başlayacağız. T3 Vakfı olarak 10 bin Deneyap öğrencisine bunları ücretsiz olarak hediye edeceğiz"
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Araştırmaları Merkezi (NASA) astronotları Chris Cassidy ve Bob Behnken, sancak kafesindeki iki güç kanalından birinde mevcut olan nikel-hidrojen pilleri yeni lityum-iyon pillerle değiştirmek için Uluslararası Uzay İstasyonu'nun (ISS) dışında yürüyüşe çıktı.
NASA astronotları Chris Cassidy ve Bob Behnken, sancak kafesindeki iki güç kanalından birinde mevcut olan nikel-hidrojen pilleri yeni lityum-iyon pillerle değiştirmek için Uluslararası Uzay İstasyonu'nun (ISS) dışında yürüyüşe çıktı.
Hem akıllı telefonlarda hem de elektrikli araçlarda batarya en önemli parçalar içerisinde yer alıyor ve tek seferde 5 gün kullanılabilen bataryalar yakında popüler olabilir.
SAÜ’de ‘Yeni Nesil Batarya Teknolojileri’ çalıştayı geniş katılımla gerçekleşti.Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Batarya Teknolojileri Topluluğu ve Lityum-İyon Pil Araştırma Laboratuvarı (LIPGUM) işbirliğiyle “Yeni Nesil Batarya Teknolojileri Çalıştayı” düzenlendi.