LPG'de yeni dönem

ANKARA (İHA) - TBMM Genel Kurulu'nda LPG'de piyasa faaliyetlerinin şeffaf, eşitlikçi ve istikrarlı biçimde sürdürülmesi için gerekli düzenleme, yönlendirme, gözetim ve denetim faaliyetlerinin yapılmasını öngören yasa tasarısı yasalaştırıldı. Tasarı üzerinde daha önce yapılan görüşmelerde önemli değişiklikler yapılmıştı. Tasarı CHP'nin bu değişikliklerine itirazına rağmen bu değişikliklerle yasalaştırıldı.

TBMM Genel Kurulu'nda Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Kanun Tasarısı ele alındı ve yasalaştırıldı. Yeni yasayla yurtiçi ve yurtdışı kaynaklardan temin edilen sıvılaştırılmış petrol gazlarının (LPG) güvenli ve ekonomik olarak rekabet ortamı içerisinde kullanıcılara sunumuna ilişkin hükümleri düzenliyor. Yasanın getirdiği yenilikler şöyle:

"- Yasa piyasa faaliyetlerinin şeffaf, eşitlikçi ve istikrarlı biçimde sürdürülmesi için gerekli düzenleme, yönlendirme, gözetim ve denetim faaliyetlerinin yapılmasını amaçlıyor.

- Yasa çerçevesinde LPG'nin dağıtımı, taşınması ve otogaz bayilik faaliyetlerinin yapılması, depolanması, LPG tüpünün imalatı, dolumu, muayenesi, tamiri ve bakımı ile bu amaçla tesis kurulması ve işletilmesi için lisans alınması zorunlu olacak. Piyasa faaliyetinde bulunacak gerçek ve tüzel kişiler, LPG tesisinin kuruluşunda ve işletilmesinde gerekli ruhsat, izin ve belgelerin tamamlanmasından sonra Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na lisans başvurusunda bulunacak. Lisans taleplerine ilişkin değerlendirmeler en geç 60 gün içerisinde karara bağlanacak ve ilgilisine tebliğ edilecek.

- Piyasa faaliyetinde bulunanlar, kötü niyet veya tehlikeli eylem sonucunu doğuracak her türlü işlemden özenle kaçınmak, bunların oluşumunun engellenmesi için her türlü tedbiri almak ve istenmeyen durumları en kısa sürede giderme zorunda olacak. Bu kanuna göre faaliyette bulunanlar, çevreye zarar vermemek için gerekli tedbirleri alacak, zorunlu sigorta yükümlülüğü kapsamında bulunan tesis veya faaliyeti sigorta ettirecek, faaliyetleri esnasında üçüncü kişilere veya çevreye verilecek zararları tazmin edecek, dolum tesislerinde ve otogaz istasyonlarında sorumlu müdür bulunduracak, asli faaliyetlerinde eğitim ve sertifika almış personel çalıştıracak.

- Yurtdışından LPG temin edeceklerin rafinerici veya dağıtıcı lisansına sahip olması şartı aranacak. LPG ithalatı, ihtisas gümrüklerinden yapılacak. Lisans sahibi olmayanlar LPG ticareti yapamayacak."

LPG DEPOLAMASI

"- Akaryakıt dağıtıcı lisansı sahipleri LPG piyasa faaliyetlerinde, LPG dağıtıcı lisansı sahipleri de petrol piyasası faaliyetinde bulunabilecekler. Dağıtıcılar, sattıkları günlük ortalama LPG miktarının en az 20 katını depolarında bulundurmak zorunda olacaklar.

- Dağıtıcıların yurtiçi pazar payı, toplam yurtiçi pazarın yüzde 45'ini geçemeyecek.

- Otogaz bayileri, dağıtıcılar ile yapacakları tek elden satış sözleşmesine göre bayilik faaliyetlerini yürütecekler. Otogaz bayileri, tek bir dağıtıcı ile sözleşme yapmak, otogaz istasyonları için kamu kurum ve kuruluşlarından gerekli ruhsat, izin ve belgeleri almak, otogaz istasyonunda LPG tüpü dolumu ve satışı yapmamak, istasyonlarında sorumlu müdür çalıştırmakla yükümlü olacak.

- Tüplü LPG bayileri lisansa tabi olmayacak. Boş olanlar da dahil olmak üzere LPG tüpleri, imalat fabrikaları, dağıtıcılar ve tüplü LPG bayileri dışında, şahsi ihtiyaç hariç hiçbir kişi veya kurum tarafından bulundurulamayacak, takas ve satışa konu edilemeyecek. Tüplü LPG kullanıcıları TSE tarafından yayınlanan kurallara uymakla yükümlü olacak. Tüplü LPG bayileri 2 kilogramın üstündeki tüp teslimini ve bağlantısını adreste yapmakla yükümlü olacak."

FİYAT BELİRLEMEDE SERBESTLİK

"- LPG alım satımında fiyatlar, erişilebilir dünya serbest piyasa koşullarına göre teşebbüsler tarafından serbestçe belirlenecek. Ancak, LPG piyasasında rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan anlaşma veya eylemlerin piyasa düzenini bozucu etkiler oluşturması halinde, her seferinde 2 ayı aşmamak üzere bölgesel veya ulusal düzeyde uygulanmak için taban veya tavan fiyat tespitine ve gerekli tedbirlerin alınmasına Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu yetkili olacak.

- Piyasayı doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren konularda yetkili kılınan diğer mercilerce yapılacak her türlü düzenleme çalışması öncesi (vergi, resim ve harçlara ilişkin düzenlemeler hariç) kurum haberdar edilecek.

- Lisans kapsamında yürütülen faaliyetler için sigorta yaptırılması zorunlu olacak. Bakanlar Kurulu kararıyla sigorta kapsamından muaf tutulacak faaliyetler belirlenecek. LPG dolum tesislerinde ve otogaz istasyonlarında sorumlu müdür bulundurulması zorunlu olacak.

- LPG piyasasında görev yapacak sorumlu müdürler, tanker şoförleri, dolum personeli, tüp dolum personeli, tanker dolum personeli, test ve muayene elamanları, pompacılar, dağıtıcılar tarafından eğitime tabi tutulacaklar."

AĞIR PARA CEZALARI GELİYOR

"- Yasaya göre lisans almaksızın lisansa tabi işleri yapanlar, LPG ithalatını ihtisas gümrüklerinden yapmayanlar, fiyatların serbestçe oluşumunun engellenmesi veya engellenmeye teşebbüs edilmesi, bildirim yükümlülüğüne uymayanlar ile faaliyetler için sigorta yaptırmayanlar ağır kusurlu sayılarak haklarında 500 milyar lira idari para cezası verilecek.

- Lisans almadan üretim ve dağıtım yapanlar, muayene, tamir ve bakım işlemlerini gerçekleştirenler, lisans almayan otogaz istasyonları, sahip olunan lisansın verdiği hakların dışında faaliyet gösterenler birinci derecede kusurlu sayılacaklar ve 200 milyar lira idari para cezası ödeyecekler. Gerekli izinleri almayan dökme LPG kullanıcılarına, sorumlu müdür çalıştırmayan LPG dolum tesis ve otogaz istasyonları ile LPG piyasasında görev yapacakları gerekli eğitimi vermeyen dağıtıcılara 50 milyar lira para cezası uygulanacak. Ancak tüpün sisteme bağlantısının kullanıcı tarafından yapıldığının tespiti halinde bayi sorumlu tutulmayacak.

- Bu kanunun yürürlüğe girmesinden önce LPG dağıtım ve pazarlama şirketlerinin, mevcut mevzuat kapsamında tanınan hak ve menfaatleri ile yükümlülüklerine ilişkin

hükümler, faaliyeti ile ilgili lisans verilinceye kadar saklı olacak.

- Yine bu kanun tasarı uyarınca lisans alınması gereken faaliyeti yürüten kişiler, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra bir yıl içinde durumlarını kanuna uygun hale getirerek kuruma başvurmak zorunda olacaklar. Ancak bu kanunun yürürlüğe girmesinden önce açılan ve çalışma ruhsatı bulunan LPG istasyonları, Gayri Sıhhi Müessese ruhsatı da bulunması kaydıyla bu yükümlülüğe uymak zorunda olmayacaklar. Bunların durumu kazanılmış hak sayılacak. 4 bin LPG istasyonu içinde çalışma ruhsatı bulunan istasyon sayısının 800 olduğu ifade ediliyor.

- Lisans yönetmeliği yürürlüğe girinceye kadar, piyasa faaliyetlerine ilişkin lisans isteminde bulunulamayacak. Lisans yönetmeliğinin yürürlüğe girişi, kanunun yayımını takip eden 180. günü aşamayacak.

- LPG ithalatının yapılacağı ihtisas gümrüklerinin kurulması için gerekli altyapı ve teçhizat, Gümrük Müsteşarlığı'nın belirleyeceği gümrüklerde 1 Ocak 2005 tarihine kadar Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından yaptırılacak ve Gümrük Müsteşarlığı'na devredilecek."

DOĞALGAZ DIŞINDA ENERJİ İLE ÜRETİM YAPAN VİTRAY VE SERAMİK ÜRETİCİLERİNE MÜJDE

Bilindiği gibi tasarının görüşmelerine geçen hafta başlanmış ancak AK Parti'lilerin verdikleri önergelerle yapılan değişiklik sonrası tasarının yürürlük ve yürütme maddeleri görüşülmemişti. Dolayısıyla tasarı yasalaştırılamamıştı. Bugün yapılan görüşmeler sonrasında önergelerle geçen hafta yapılan değişiklikler de aynen korundu. Bu değişikliğe göre LPG piyasasında fiyat oluşumu petrol piyasasındaki fiyat oluşumuyla paralel hale getirildi. Yapılan değişiklikle halen ruhsatlı olarak çalışmakta olan LPG istasyonları bu kanuna göre kendilerini uyduracaklar ve çalışmalarını sürdürecekler.

Yine eklenen Geçici 7. madde ile 1 Ocak 2005 tarihinde doğalgaza bağlanmamış ve üretimlerini LPG veya likit naturel gaz ile yapan karoseramik, vitrifiye sağlık gereçleri ve porselen sofra eşyası üreticilerinin kullandıkları LPG ve likit naturel gaz maliyeti ile aynı üretimin doğalgazla yapılmış olması halinde hesaplanacak maliyet farkı Enerji Bakanlığı bütçesinden karşılanacak. Ancak ödemelerin tutarı 30 trilyon lirayı geçemeyecek. Önergeye göre maliyet farkları karşılanan firmaların 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren ilgili aylarda tahakkuk ettiği zarar alacakları miktarı kadar birikmiş olan elektrik, SSK prim ve vergi borçlarına da faiz uygulanmayacak.

Yine yapılan bir değişiklikle Irak'a 10 milyon dolarlık elektrik ihracat anlaşması bulunan KARTET adlı firmanın kurtarıldığı iddia ediliyor. Buna göre Elektrik Üretim Anonim Şirketi'nden elektrik alıp ihraç eden; ancak ihracat izni bulunmayan söz konusu firmanın batma noktasına geldiği, tasarıya eklenen geçici madde ile yasal olmadan başlatılan bu ihracatın yasal hale getirildiği ileri sürülüyor. CHP bunlara yoğun itirazda bulundu. Ancak tasarı bu değişikliklerle yasalaştı.