BİZE ULAŞIN
İslamiyet'in en önemli ibadetlerinden olan namaz ibadeti bazı durumlarda ve hallerde bozulabiliyor. Ramazan ayının da idrak etmesiyle birlikte vatandaşlar özellikle ağlamanın namazı bozup bozmadığını merak etmeye başladı. Peki namazda ağlamak orucu bozar mı?
Ağlamak namazı bozar mı sorusu namaz ibadetlerini yapmak isteyen vatandaşlar tarafından araştırılıyor. Diyanet'ten yapılan açıklamaya göre; Her ne sebeple olursa olsun namaz dışında ağlamak ve buna bağlı olarak gözden yaş akması abdesti bozmaz. Ancak namaz esnasında, dünyalık bir endişe ile ses çıkararak ağlamak kişinin namazını bozar, abdestini bozmaz (Mergınanî, el-Hidâye, II, 4,5). Bununla birlikte namazda Allah korkusu, cennet veya cehennemin hatırlanması vb. nedenlerle ağlamak abdesti bozmayacağı gibi namaza da zarar vermez.
Namazı bozan bazı durumlar şunlardır;
1) Namazda konuşmak. Namazda gerek bilerek gerekse yanılarak veya yanlışlıkla konuşmak namazı bozar. Konuşmak, birine seslenmek, hitap etmek şeklinde olabileceği gibi birine selâm vermek, merhaba demek namazı bozan durumlardandır.
2) Amel-i kesîrde bulunmak. Amel-i kesîr, çok ya da aşırı bir davranışta bulunmak demektir. Amel-i ke-sîr için net bir sınır çizme imkânı olmamakla birlikte dışarıdan gözlemleyen kişide, namazda olunmadığı izlenimini verecek davranışta bulunmak şeklinde bir ölçü getirilmiştir. Bu bakımdan, namazdayken namaza aykırı, namazdaki eylemlere benzemeyen ve namazla bağdaşmayan herhangi bir davranış, namazda olunmadığı izlenimini veriyorsa amel-i kesîr çerçevesine girmektedir.
3) Yönü kıbleden çevrilmek.
4) Bir şey yiyip içmek.
5) Özürsüz olarak boğaz hırıldatmak (tenahnuh etmek), öksürmeye çalışmak. Fakat herhangi bir zorlama olmaksızın doğal olarak öksürmek ya da sesindeki hırıltıyı giderip sesi güzelleştirmek, namazda olduğunu anlatmak ve yanlış okuyan imamı uyarmak amacıyla öksürmek namazı bozmaz.
6) Üf, tüh diyerek bir şeyi üflemek ya da bezginlik göstermek ve uf, puf gibi şeyler söylemek ya da ah, oh demek.
7) İnlemek. Ah çekmek, inlemek normal durumda namazı bozmakla beraber, eğer huşû ve ibadet aşkından olursa namazı bozmaz.
8) Gülmek. Kendisinin duyacağı kadar bir gülme yalnızca namazı bozar, eğer yakında bulunanların işitebileceği kadar olursa abdest de bozulur. Bu şekilde gülme,bulûğa ermemiş çocukların yalnızca namazını bozar, abdestini bozmaz. Öteki mezheplere göre namazda kahkaha ile gülmek dahi abdesti bozmaz.
9) Namazda iken göze ilişen bir yazıya bakmakla namaz bozulmaz. Fakat karşısındaki Mushaf'tan ezberinde olmayan bir âyeti okumak duru-munda, Ebû Hanîfe'ye göre namaz bozulur.
10) Birinci oturuşu, son oturuş zannederek selâm vermek namazı ifsat etmeyip sadece sehiv secdesi yapmayı gerektirir ise de, kıldığı öğle namazını cuma namazı ya da yatsı namazını teravih zannederek(veya kendisini seferî zannederek) selâm vermek, namazı kesmek kastı taşıdığı için namazı bozar.
11) Farkında olmayarak ya da unutarak yapılmış olsa bile avret yeri açık iken veya üzerinde namaza mani miktarda bir necâset bulunuyorken bir rükün eda etmek veya bu durumda iken bir rüknün eda edileceği bir sürenin (üç defa “sübhânellâh” diyecek kadar süre) geçmiş olması durumunda namaz bozulmuş sayılır.
12) Kendi irade ve ihtiyarı dışında gerçekleşen şu gibi durumlarda da namaz bozulur:
Sabah namazını kılarken güneşin doğması; bayram namazını kılarken zeval vaktinin olması; cuma namazını kılarken ikindi vaktinin girmesi durumlarında namaz bozulur. Fakat öğle namazını kılarken ikindi vaktinin girmesiyle öğle namazı bozulmaz.
Tertip sahibi olan yani o zamana kadar namazı kazâya kalmamış bir kimsenin, daha önce kılamadığı bir namazı (fâite) namaz sırasında hatırlaması.
Teyemmüm ile namaz kılmakta iken kullanılması mümkün olan suyu görmesi.
Özür sahibi olan veya mazereti bulunan kişinin özrünün ortadan kalkması.
Mest üzerine meshetmiş olarak namaz kılarken, mesih süresinin dolması durumunda da namaz bozulur. Bu süre mukim için bir gün bir gece, yolcu için üç gün üç gecedir. Yine, mesih yaptığı mesti ayağından çıkarması durumunda namaz bozulur. Çünkü üzerine meshettiği mest ayağından çıktığı için abdestsiz konumuna düşmektedir.
Namaz kılanın önünden geçilmekle namazı fâsid olmaz; geçenin erkek veya kadın olması arasında fark yoktur. Bu işi bilerek, farkında olarak yapan kişi mükellef ise günahkâr olur.
13) Namaz kılarken herhangi bir sebeple abdest bozulursa namaz da bozulmuş olacaktır. Namaz kılarken bilerek abdest bozucu bir fiil işleyen kişinin namazı bozulur. Ancak bu iş, namazın sonunda yapılmış ise, kişi kendi fiili ile namazdan çıkmış sayılacağı için Hanefîler'e göre namaz bozulmaz. Burun kanaması gibi bir özür durumunda Hanefîler'e göre, bu durumun üzerinden bir rükün eda edecek kadar süre geçmedikçe namaz bozulmaz. Kişi eğer isterse, en kısa yoldan yeniden abdest alıp gelerek namazına kaldığı yerden devam eder, isterse namazını en baştan kılar.
