NASA'nın Ay'a astronot indirecek uzay aracını SpaceX yapacak

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), "Ay'a geri dönme projesinde", insanlı iniş aracı ihalesini Elon Musk'ın SpaceX şirketi kazandı.

Artemis isimli proje ile NASA, 1972'den sonra ilk kez 2020'li yıllar içinde Ay'a geri dönmeyi planlıyor.

SpaceX bu projede, bir kadın ve bir erkek astronotu Ay yüzeyine indirecek uzay aracını yapacak.

Ay modülü, SpaceX'in, Texas'ta testleri devam eden Starship uzay aracı baz alınarak üretilecek.

Elon Musk'ın şirketinin kazandığı ihaleye, Amazon'un kurucusu Jeff Bezos da kendi uzay araştırmaları şirketi Blue Origin ile katıldı. Musk'ın şirketinin kazandığı ihalenin değerinin 2.8 milyar dolar olduğu belirtiliyor.

NASA'nın insanlı uzay uçuşları şefi Kathy Lueders, ihale sonrası yaptığı açıklamada, "Bu önemli adım insanlığı, düzenli Ay araştırmaları konusunda bir rotaya sokuyor olmanın yanında, Mars gibi, Güneş Sistemi'nin daha derinlerini kapsayan görevler konusunda da ufkunu açacak" dedi.

Trump yönetimi tarafından başlatılan proje, ilk olarak 2024'te Ay'a astronotlar gönderme hedefini açıklamıştı. Ancak gereki fonlar konusunda yaşanan gecikmeler bu hedefi ileri bir tarihe taşıdı.

SpaceX'in Mars görevi için test ettiği Starship uzay aracı, Artemis projesinde, Ay yörüngesi ile Ay yüzeyi arasında astronot taşıyan iniş modülünü üretecek.

SpaceX'in iniş modülü, Apollo programı kapsamında 1969 ve 1972 yıllarında Ay yüzeyine 12 Amerikalı astronot indiren iniş modülünden çok daha geniş olacak.

Bu yeni uzay aracına İnsan İndirme Sistemi (HLS) adı verildi.

İhale Kongre'de tartışma yarattı

SpaceX'in ihaleye giren, diğer şirketler arasında açık ara en düşük teklifi veren olduğu da belirtiliyor.

Bu ihale Kongre içinde de tartışma yarattı. Biden yönetiminin yeni bir NASA yöneticisi atama aşamasında yapılan ihale zamanlaması ile tartışılıyor. Demokrat Kongre üyesi Eddie Bernice Johnson, 2024 hedefinin ertelendiği belliyken gerçekleşen ihalenin "hayal kırıklığı yarattığı" değerlendirmesini yaptı.

NASA, Artemis projesi ile 1972 yılından bu yana ilk kez Ay'ın Güney Kutbu'na astronot indirmeyi amaçlıyor. Bu bölgede bulunan donmuş su kaynaklarının, sonradan roket yakıtına dönüştürülebileceği ve kurulacak Ay üssüne solunabilir hava sağlayabileceği değerlendiriliyor.

Elon Musk'a ait SpaceX şirketi, NASA astronotları Doug Hurley ve Bob Behnken'i Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) götüren Crew Dragon adlı uzay aracını da yaptı.

ABD'nin 1960'larde 70'lerde Ay'a astronot taşıdığı Apollo programı ise enflasyona göre düzeltilmiş sayılarla 250 milyar dolara mal olmuştu.