BİZE ULAŞIN
Orhan Kemal ardında Ekmek Kavgası, Hanımın Çiftliği, Gurbet Kuşları, Baba Evi gibi değerli eserler bırakmıştır. Öykü, roman, oyun, anı, inceleme ve röportaj tarzında eserleri vardır. İlgililer, Orhan Kemal'in hayatını öğrenmek veya bilgilerini tazelemek için 51. ölüm yıldönümünde araştırmaya başladı. Peki Orhan Kemal kimdir? İşte Orhan Kemal'in kitapları ve eserleri...
15 Eylül 1914 Adana Ceyhan doğumlu Orhan Kemal 2 Haziran 1970, Sofya, Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nde hayata gözlerini yumdu. Babası Abdülkadir Kemali Bey, o sırada Çanakkale cepheside Dardanos'ta topçu teğmeniydi. Annesi ise rüştiye mezunu, iki yıl kadar memleketinde ilkokul öğretmenliği yapmış Adanalı Azime Hanım'dır.
Kemal'in çocukluk yaşlarının ilk yılları Adana'da geçti. 1. Dünya Savaşı'nın ardından Adana Fransız işgaline uğradı. Böylece Orhan Kemal ailesi ile ilk önce Niğde'ye sonra da Konya'ya gitti. Kemal, Konya'da dönemde Kuvâ-yi Milliye hareketine karşı Delibaş isyanına tanık oldu. Babası Abdülkadir Kemali Bey, Kuvay-ı Milliye güçlerine katıldı. İsyan bastırılınca TBMM'ye Kastamonu milletvekili olarak girdi. Böylece aile Ankara'ya taşındı, 1923'te ise Adana'ya döndü.
Abdülkadir Kemali Bey Ceyhan'da çiftçilikle uğraşmaya başladı. Ardından Toksöz gazetesini çıkardı. Ancak Toksöz gazetesi kapatıldı, Abdülkadir Kemali Bey 11 ay tutuklu kaldı. 1930'da Adana'da Ahali Cumhuriyet Fırkası’nı kurdu. Ahali gazetesini çıkardı. Her ne kadar babası siyasi hayatta aktif olarak rol oynasa da Orhan Kemal, o yıllarda siyasete hiç merak salmadı. Abdülkadir Bey, Serbest Cumhuriyet Fırkası'nı feshetti ardından partiyi kapatıp Suriye'ye kaçtı. 1931 yılında ise ailecek Beyrut'a taşındılar.
Suriye'ye giden Orhan Kemal orta öğrenimini kendi rızasıyla bırakarak Beyrut'ta bulaşıkçılık ve matbaa işçiliği yapmaya başladı. Ancak Kemal, bir yılın ardından Türkiye'ye döndü ve babaannesinin yanında kalmaya başladı. Adana'da çırçır fabrikalarında işçilik ve kâtiplik yaptı. Bu sırada yaşadığı olaylar ilerleyen yıllarda romanlarına konu oldu. 1937'de çırçır fabrikası işçisi Nuriye ile evlendi ve bir kız çocuğu babası oldu.
1938 yılında askerlik görevi için Niğde'ye giden Orhan Kemal burada "Maksim Gorki ve Nâzım Hikmet kitapları okumak", "yabancı rejimler lehinde propaganda ve isyana muharrik" suçundan 5 yıl hapis cezası aldı. Kayseri Hapishanesi'ne kapatılan Kemal, ilk şiirini burada yazdı. Duvarlar adlı şiiri Yedigün dergisinde Reşat Kemal imzası ile yayımlandı.
Babasının girişimi ile Kemal, Bursa Cezaevine gönderildi. Burada ünlü şair Nazım Hikmet ile tanıştı. Kemal, Nazım Hikmet'in toplumcu görüşlerinden etkilendi. İlk düzyazı denemesi olan Onsekiz Taş adlı romanını yazma konusunda Kemal'e, Nazım Hikmet yardımcı oldu.
Orhan Kemal, ilk öykülerini "Bacaksız Orhan" takma adıyla yayımladı. Kemal, öykülerini yazarken Panait Istrati ve Maksim Gorki'den etkilendi.
1943'te tahliye oldu, Adana'ya döndü. Burada işçilik yaptı. Ancak girdiği hiçbir işte uzun süre kalmadı ve maddi yönden birçok zorluk ile karşılaştı. Bu yıllarda yazmaya devam etti. 1945'te dergisinin yaptığı ankette okurlar tarafından "en beğenilen hikayeci" seçildi.
1957'de dördündü çocuğu doğan Orhan Kemal'in yazdığı senaryoların çoğu sansürden geri dönüyordu. 1966'da "hücre çalışması ve komünizm propagandası" yaptıkları gerekçesi ile tutuklandı. Suçsuz olduğu kanıtlanınca bir ay sonra serbest kaldı.
Orhan Kemal beyin kanaması nedeniyle 2 Haziran 1970'de hayata veda etti. Cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığına defnedildi.
Öykü:
Duygu (1948)
Menevşe (1948)
Ekmek Kavgası (1949)
Pezevenkler (1950)
Sarhoşlar (1951)
Çamaşırcının Kızı (1952)
Roman:
Baba Evi (1949)
Avare Yıllar (1950)
Murtaza (1952)
Cemile (1952)
Bereketli Topraklar Üzerinde (1954)
Suçlu (1957)
Devlet Kuşu (1958)
Vukuat Var (1958)
Dünya Evi (1958)
Gavurun Kızı (1959)
Küçücük (1960)
El Kızı (1960)
Hanımın Çiftliği (1961)
Eskici ve Oğulları (1962- Eskici dükkânı adıyla 1970)
Gurbet Kuşları (1962)
Sokakların Çocuğu (1963)
Kanlı Topraklar (1963)
Bir Filiz Vardı (1965)
Müfettişler Müfettişi (1966)
Yalancı Dünya (1966)
Evlerden Biri (1966)
Arkadaş Islıkları (1968)
Sokaklardan Bir Kız (1968)
Üç Kağıtçı (1969)
Kötü Yol (1969)
Kaçak (1970-ö.s.)
Tersine Dünya (1986-ö.s)
Dünya Dönüyor (1953)
Neden Böyle (1956)
Uçurum (2014)
Oyun:
İspinozlar (1965)
Anı:
Nazım Hikmet’le Üç buçuk Yıl (1965)
İnceleme:
Kardeş Payı (1968)
Röportaj:
İstanbul’dan Çizgiler (ö.s.) 1971
