Paraguay'da azlin bedeli yüksek olabilir

Vladimir Hernandez

BBC İspanyolca Bölümü, Asuncion

Paraguaylı gazeteci Eduardo Arce, "Büyük bir belirsizlik dönemine giriyoruz" diyor.

Geçen hafta 48 saat gibi kısa bir süre içinde Paraguay Cumhurbaşkanı Fernando Lugo görevinden azledilmiş, Nisan ayındaki seçimlere dek yerine yardımcısı Frederico Franco getirilmişti.

Kongre oybirliğiyle, çiftçilerle polis arasında yaşanan ve 17 kişinin ölümüne yol açan olaylarda izlediği politika yüzünden onu görevden almaya karar verdi.

Bütün bunlar ülkenin anayasasına uygun olsa da, Paraguay'ı bölgesel anlamda yalnızlığa itme tehdidiyle karşı karşıya bıraktı.

Arjantin, Bolivya ve Venezuela'nın sol eğilimli liderleri, Lugo'nun azlini "darbe" diye niteledi.

Aralarında sağ eğilimli Şili ve Kolombiya hükümetlerinin de bulunduğu pek çok hükümet de büyükelçilerini istişarelerde bulunmak üzere geri çağırdı.

Bugün ise iki bölgesel örgüt, Paraguay'ı diplomatik ve ekonomik alanlarda zor durumda bırakabilir.

Latin Amerika Ülkeleri Birliği Unasur, krizi görüşmek üzere olağanüstü bir toplantı yapıyor.

Paraguay, Latin Amerika ticaret birliği Mercosur'ün olağan toplantısında da gündemin birinci maddesi olacak.

Ekonomik yaptırımlar, hatta bloktan atılma bile söz konusu olabilir.

Arjantin, Brezilya, Uruguay gibi ülkelerin üye olduğu Mercosur zaten "demokratik düzende aksama olduğu" gerekçesiyle Paraguay'ın üyeliğini askıya almıştı.

Gümrük duvarları yükselirse

İktisatçı Fernando Masi yaptırımların ülke ekonomisine ağır darbe vurabileceğine inanıyor.

Masi "Paraguay ekonomisinin ayakta kalması, komşularıyla yaptığı ticarete bağlı" diyor.

Paraguay'ın azledilen lideri Lugo da yaptırımların halka değil, hükümete yönelik olmasını istemişti.

Geçen yıl Paraguay'ın ihracatının yarıdan fazlası, yani 2,8 milyar dolarlık mal Brezilya, Arjantin ve Uruguay'a gitti.

Resmi verilere göre Paraguay’ın bu üç ülkeden yaptığı ithalat ise bunun üç katı değerinde.

Masi, halen Mercosur ülkelerine ihracat için gümrük vergisi ödemeyen Paraguay'ın, bloktan atılırsa %14 vergi ödemek zorunda kalacağına dikkat çekiyor.

Böylece ülke rekabet gücünü kaybedecek ve üreticileri zor durumda kalacak.

Son iki yıldır Paraguay bölgenin en hızlı büyüyen ekonomilerinden biriydi; bunu da büyük ölçüde soya fasulyesi ve et gibi ürünlerin ihracatına borçluydu.

Siyasi uzman Milda Rivarola "Denize açılan limanı olmayan Paraguay, ihracat ve ithalat için tamamen komşularına bağımlı; bu nedenle yaptırımların etkisi büyük olur" diyor.

Eski piskopos

Olaylar Paraguay'ın başkenti Asuncion'da şok etkisi yarattı; kimilerini öfkelendirdi.

Başkentli Maria Teresa "Bu yaptıkları demokrasiye aykırı. Ben de Lugo'yu sevmiyordum ama bağımsız seçimlerde kazandığı iktidar süresini tamamlamasına izin vermelilerdi" diyor.

Bunun bir darbe olduğunu düşünenlerin yanı sıra, yeni hükümeti destekleyenler de var.

Asuncionlu Severiana "Bence iyi oldu, çünkü Lugo iyi iş çıkarmıyordu" diyor.

Piyasa araştırma kuruluşu İlk Analiz'den Francisco Capli de darbe iddialarına katılmayanlardan.

Capli "Paraguay 1988'e kadar, 36 yıl boyunca General Alfredo Strössner tarafından yönetilmiş olmanın yükünü hâlâ omuzlarında hissediyor" diyor.

"Demokrasiye geri dönüldüğünde hazırlanan anayasa, iktidar tek elde toplanmasın diye meclise geniş yetkiler verdi."

Paraguay'ın seçimle işbaşına gelen ilk lideri olan Lugo, 2008'de iktidara geldiğinden beri Kongre'deki müttefiklerinin çoğunu kaybetti.

Ayrıca bu eski Katolik piskoposun en az iki çocuğun babası olduğunun ortaya çıkması, dindarların oranının hayli yüksek olduğu bu toplumun bazı kesimlerinde öfke yarattı.

Destekçilerinden pek çoğu da topraksız köylülere yeterince yardım etmediğini söyleyerek onu eleştirdi.