Sahte içki üretenlere hapis cezası

ANKARA (İHA) - TBMM AB Uyum Komisyonu'nda, 'Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu"nun kaldırılarak, yerine "Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu' kurulmasını öngören kanun tasarısı benimsendi. Tasarıda sahte içki üretenlere ve satanlara hapis cezası geliyor.

AB'ye uyumu öngören ve önümüzdeki günlerde Genel Kurul'da yasalaştırılması beklenen tasarıyla getirilen düzenlemeler ve cezalar da belirlendi. Buna göre, "Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilatı, kurul ve başkanlıktan oluşacak. Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu 7 üyeden oluşacak. Kurul üyeleri, bilimsel amaçlı yayın, ders ve konferans gibi etkinlikler hariç olmak üzere, kurumdaki resmi görevlerinin yürütülmesi dışında kalan resmi veya özel hiçbir görev alamayacak, ticaretle uğraşamayacak. Kurul üyeleri ile eş ve çocukları, Kurumun düzenlemek ve denetlemekle yetkili olduğu sektör veya alanla ilgili sermaye piyasası araçlarına sahip olamayacak. Kurumun karar organı olarak Kurul, tütün, tütün mamulleri, etil alkol ve metanol piyasalarını düzenlemek ve denetlemek, bu piyasalar ile ilgili genel ve düzenleyici işlemler yapmak ve kararlar almakla yetkili ve görevli olacak. Kurul kararlarını uygulamakla görevli başkanlık, başkan, başkan yardımcıları ve hizmet birimlerinden oluşacak. Başkanlığın ana hizmet birimleri, 'Tütün Dairesi Başkanlığı', 'Tütün Mamulleri Dairesi Başkanlığı', 'Alkol Dairesi Başkanlığı', 'Analiz ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı', 'Tütün Kontrolü Dairesi Başkanlığı' ve 'Denetleme Dairesi Başkanlığı'ndan oluşacak. Kurul başkan ve üyeliklerine atananlar ile kurum personeli Emekli Sandığı Kanunu'na tabi olacak. Mali açıdan özerk bir yapıya sahip olacak kurumun bütçesi, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine göre oluşturulacak. Sahte ve izinsiz alkollü içki yapımının önlenmesi için alkol piyasasında düzenleyici görev verilen kurum, yakıt biyoetanolü konusunda düzenleme yapmaya yetkili olacak. Kurum, tütüne olan talebin azaltılması için çalışacak. Üretici tütünleri, yazılı sözleşme esası veya açık artırma yöntemiyle alınacak ve satılacak" maddeleri benimsendi.

Tasarıda ayrıca, "Sözleşmeli üretim esasına göre üretilen tütünlerin fiyatları, tütün mamulleri üreticileri, tüccarlar, üreticiler ve temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenecek. Yazılı sözleşme yapılarak üretilen tütünler dışında kalan üretici tütünleri, açık artırma merkezlerinde açık artırma yöntemiyle alınacak ve satılacak. Tütün ticareti yapmak, tütün işleme tesisi kurmak ve üretime başlamak için Kurumdan izin veya uygunluk belgesi alınacak. Bir yere mahsus tütün çeşidinin tohum veya fidelerini başka çeşitlere ayrılmış olan yerlere ekmek, dikmek veya bu amaçlarla taşımak için Kurumdan izin almak şart olacak. Tütün tohumu ve fidelerinin yurtdışına çıkarılması ve ithali, kurumun uygun görüşü ve Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın izni ile yapılacak. Tütün mamulleri satış belgeleri, il özel idarelerince verilecek.

Türkiye'de, marka bazında sigara için yıllık en az 1 milyar 400 milyon adet, diğer tütün mamulleri için yıllık en az 12 ton üretenler, aynı markadan olmak üzere serbestçe ithalat yapabilecek, fiyatlandırabilecek ve satabilecek. Bu üretim miktarlarına ilişkin şartları yerine getirmeyenlerce yapılacak sigara ve diğer tütün mamullerinin ithalatına, ithal edilen tütün mamullerinin fiyatının belirlenmesine ve yurt içinde pazarlamasına ilişkin usul ve esaslar kurumun önerisi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek. Bu miktarları değiştirmeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak" maddeleri yer alıyor.

SAHTE İÇKİ ÜRETENLERE VE SATANLARA HAPİS CEZASI VERİLECEK

Tasarıda ayrıca, "Kurumdan tesis kurma izni almaksızın tütün işlemek veya tütün mamulleri üretmek üzere fabrika, tesis veya imalathane kuranlar, üretim izni almaksızın fabrika veya tesislerde tütün işleyenler veya tütün mamulü üretenler, piyasaya bandrolsüz veya taklit tütün ve tütün mamulü arz edenler ile arz etmek üzere elinde bulunduranlar hakkında, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve bin günden 5 bin güne kadar adli para cezası uygulanacak. Tütün mamullerinde kullanılan bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzer nitelikteki ayırt edici işaretleri taklit edenler hakkında, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis, 500 güne kadar adli para cezasına hükmolunacak. Kurumdan izin veya uygunluk belgesi alanlar ile bilimsel amaçlı çalışan kuruluşlar, tütün ve tütün mamulleri ile ilgili analiz yapan laboratuvarlar dışında tütün kıyan, öğüten, parçalayan ve bu gibi işlemlerden geçirilmiş tütün mamullerini satanlar, 6 aydan 1 yıla kadar hapis, 100 güne kadar adli para cezasına çarptırılacak. Tütün veya tütün mamullerini, satış belgesi olmaksızın satmak amacıyla elinde bulunduranlar veya satışını yapanlar ile belgesiz satıcılara mamulat temin eden toptan satıcılara, 6 aydan 2 yıla kadar hapis ve her kilogram için 20 günden az olmak üzere adli para cezası verilecek. Kurul, kanuna aykırı hareket eden gerçek veya tüzel kişilere idari yaptırımlar da uygulayabilecek. Tasarıyla, İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu'nda değişiklik yapılarak, alkol ve alkollü içkilerin üretimi ve ticaretiyle ilgili düzenlemeler yeniden belirlendi. Buna göre, alkollü içkilerin üretimi, ticareti, piyasa gözetim ve denetimi ile alkollü içkilerin kayıt dışı üretiminin ve piyasaya arzının önlenmesi amacıyla kayıt dışı hammadde girişinin ve bunların işlenmesine yönelik kontrollere ilişkin usul ve esaslar, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından belirlenecek. Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılacak düzenlemelerde, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunun görüşü alınacak. Etil alkol ve metanolün üretimi, üretiminin planlanması, işlenmesi, denatürasyonu, geri kazanımı, ambalajlanması, depolanması, kullanım amacıyla elde bulundurulması, taşınması, dağıtımı, piyasaya arzı, ithalatı, ihracatı ile piyasa gözetim ve denetimine ilişkin idari ve teknik düzenlemelerin yap hsus tütün çeşidinin tohum veya fidelerini başka ılması ve bu düzenlemelere uygunluğun denetlenmesi, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu'nca yerine getirilecek" maddeleri yer alıyor.

Bunun yanında, "Etil alkol, metanol ve alkollü içki üretimi, üretim izni almış kişiler tarafından, üretim izni alınan tesise ait adreste, üretim izni alınan kategorilerde ve kendi adlarına tescilli markalar kullanılmak kaydıyla yapılabilecek. Bira ve şarap üretenler haricindeki etil alkol, metanol ve alkollü içki üretici firmalarında, yıllık en az 1 milyon litre kapasiteli, yeni teknolojiye sahip entegre tesis kurmaları şartı aranacak. Etil alkol, metanol ve alkollü içki tesislerinin kurulması, üretime başlanması ve proje tadilatı faaliyetlerinin her biri için gerekli izinlerin alınması zorunlu olacak. Üretim izinleri, beş yıl geçerli olacak. Etil alkol, metanol ve alkollü içkiler, dağıtım yetki belgesinde faaliyet alanı tanımlanmış üretici ve ithalatçı gerçek veya tüzel kişiler tarafından piyasaya arz edilebilecek. Alkollü içkiler dökme olarak piyasaya arz edilemeyecek" maddeleri de tasarıda bulunuyor.

TASARIDAKİ DİĞER MADDELER

Tasarıda diğer maddeler şu şekilde yer alıyor:

"Dökme distile alkollü içki sevkıyatı, sadece alkollü içki üreticileri tarafından, aynı marka altındaki ürünlerin farklı tesislerde üretilmesi durumunda, ürün standardını sağlamak amacıyla yapılabilecek. Piyasaya arz ambalajında etil alkol ve alkollü içkilerin toptan, perakende veya açık olarak satışını yapmak isteyenlerin, işyeri açma ve çalışma ruhsatı haricinde, il özel idarelerinden satış belgesi almaları zorunlu olacak. İl özel idaresi, açık alkollü içki satış belgesi vermeden önce yetkili kolluk kuvvetinin görüşünü alacak. Kolluk kuvveti görüşünü yedi gün içinde verecek. Satış belgeleri il merkezleri, büyükşehir belediyesine dahil ilçeler ile ilçe merkezleri ayrımı esas alınarak yönetmelikle belirlenecek bedel karşılığında verilecek. Bu bedel her yıl yeniden tespit edilecek. Satış belgelerinin verilmesi, sürelerinin uzatılması, yenilenmesi, iptali, belge bedelleri ve satıcıların uymaları gereken esaslar ile satış yerleriyle ilgili hususlar, kamu düzeni, kamu güvenliği ve genel sağlığın korunmasına yönelik esaslar çerçevesinde İçişleri Bakanlığı'nın görüşü alınarak Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek."

Ayrıca tasarıda, "Satış belgesi alındığı yıl için geçerli olup, belgede belirtilen işyeri ve dağıtım alanları dışında satış yapılamayacak. Açık alkollü içki satış belgesi sahibi olmayanlar, alkollü içkileri ambalajlarını bozarak satamayacaklar. Tesis kurma izni almaksızın etil alkol, metanol veya alkollü içki üretimi yapabilecek veya üretim prosesinin herhangi bir aşamasını gerçekleştirebilecek nitelikte makine, ekipman, ham madde, yarı mamul veya malzemenin bir veya birkaçını içeren tesis kuranlar, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına ve 500 güne kadar adli para cezasına çarptırılacak. Üretim izni almaksızın etil alkol, metanol veya alkollü içki üretenler hakkında 2 yıldan 5 yıla kadar hapis, 1000 günden 5000 güne kadar adli para cezasına hükmolunacak. Bu hüküm üretim izni alınan tesisin dışında veya üretim izni alınan kategoriler dışında üretim yapanlar hakkında da uygulanacak. İzinsiz veya sahte olarak üretilen ya da kaçak olarak yurda sokulan etil alkol, metanol veya alkollü içkilerde kullanılmak üzere bandrol, hologram veya benzer nitelikteki ayırt edici işaretlerin sahtesini yapan, bunların satışını yapan veya bunları tedarik eden veya bulunduran kişiler hakkında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis, 500 güne kadar adli para cezasına hükmolunacak" maddeleri bulunuyor.