Seçim propaganda yasakları 12 Temmuz'da başlıyor

Seçim propaganda yasakları, 12 Temmuz'da başlıyor. Bu tarihten itibaren açılış ve temel atmaları da kapsayan törenler tertiplenemeyecek, nutuk söylenemeyecek, demeç verilemeyecek ve bunlar hakkında yayınlarda bulunulamayacak.

Seçim yasaklarını, seçimin başlangıç tarihi olan 4 Mayıs 2007'den itibaren seçim dönemine ilişkin genel yasaklar ve 12 Temmuz'da başlayacak propaganda dönemine ilişkin yasaklar olarak ikiye ayıran YSK'nın yasaklara ilişkin kararı 8 Mayıs 2005'te Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, tüm seçim dönemindeki genel yasaklar çerçevesinde, belediye ya da özel kişi veya kurumlara ait billboard, ilan ya da reklam panoları, talep eden tüm siyasi parti veya bağımsız adaylara talep etmeleri halinde eşit miktar ve sürede kiralanacak.

Seçim döneminde belediyelerin gözetim ve denetiminde kullanılan raylı araçlar, bu araçların bulunduğu yer altı ve üstü merkezler, raylı araçların içerisinde bulunan reklam monitörleri gibi yerlerle, özel halk otobüsleri ve benzeri toplu taşıma araçları siyasi propaganda aracı olarak kullanılamayacak.

Bu dönemde, genel yollar üzerinde, mabetlerde, kamu hizmeti görülen bina ve tesislerde her türlü seçim çalışması yapılamayacak, parti bürosu kurulamayacak.

PROPAGANDA SÜRESİ

12 Temmuz 2007 Perşembe günü başlayan serbest propaganda süresi içinde ise ilçe seçim kurullarınca gösterilenlerin dışında açık ve kapalı yerlerde toplu olarak

propaganda yapılamayacak. Partiler ve adaylar, kendilerini tanıtıcı nitelikte broşür ve el ilanları dışında herhangi bir hediye ve eşantiyon dağıtamayacak ve dağıttıramayacak.

El ilanı mahiyetindeki matbuaları dağıtacak kişilerin seçme yeterliliğine sahip olması gerekecek. Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyelerle bunlara bağlı daire ve müesseseler, iktisadi devlet teşekkülleri ve bunların kurdukları müesseseler ve ortaklıkları ile diğer kamu tüzel kişiliklerinde memur ve hizmetli olarak çalışanlar ilan dağıtamayacak. Kamuya yararlı dernekler ve bunlarda görev alanlar, siyasi partilere veya adaylara her ne nam ve ad ile olursa olsun bağış ve yardımlarda bulunamayacak.

Propaganda için kullanılan el ilanları ve diğer her türlü matbualar üzerinde, Türk Bayrağı, dini ibareler bulundurulmayacak. Seçim propagandalarında, Türkçe'den başka dil ve yazı kullanılmayacak. Bankalar Kanunu'na tabi teşekküller, siyasi bir partinin lehinde veya aleyhinde veya vatandaşın oyuna tesir etmek maksadıyla hiç bir yayında bulunmayacak.

Cep telefonlarıyla belli bir merkezden yönlendirilmek suretiyle seçim propagandası yapılamayacak, yapılması halinde hukuki ve cezai açıdan ilgili imtiyaz şirketleri sorumlu olacak. Postaya açıktan, ambalajsız olarak verilecek el ilanı, broşür gibi basılmış kağıtlar, belli bir adresi içermesi şartıyla sadece PTT kanalıyla oy verme gününden önceki gün saat 18.00'e kadar dağıtılabilecek.

MAKAM OTOSU KULLANILMAYACAK

Seçim propagandasının başlangıcı olan 12 Temmuz 2007 tarihinden itibaren ayrıca 298 sayılı Kanun'un 62. maddesinde sayılı bütün daire, teşekkül ve müesseselerle Bankalar Kanunu'na tabi teşekküllere ait kaynaklardan yapılan iş ve hizmetler dolayısıyla, açılış ve temel atmaları da kapsayan törenler tertiplenemeyecek, nutuk söylenemeyecek, demeç verilemeyecek ve bunlar hakkında her türlü vasıtayla yayınlarda bulunulamayacak.

Başbakan ve bakanlarla, milletvekilleri, yurt içinde yapacakları seçim propagandasıyla ilgili gezilerini makam otomobilleri ve resmi hizmete tahsis edilen vasıtalarla yapamayacak.

Propaganda amaçlı gezilerde, protokol icabı olan karşılama ve uğurlamalar ile törenler yapılamayacak ve resmi ziyafet verilemeyecek. Başbakan, bakanlar, milletvekilleri ve adayların seçim propagandasıyla ilgili yapacakları gezilere hiçbir memur katılamayacak. Seçim propaganda dönemi 21 Temmuz Cumartesi Saat 18.00'de bitecek. Seçim yasakları ise 22 Temmuz 2007 saat 24.00'te sona erecek.

RADYO VE TV YAYIN İLKELERİ

YSK'nın 5 Mayıs 2007'de Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanan kararına göre, radyo ve televizyon kuruluşlarının uyacakları yayın ilkeleri ise şöyle:

"4 Mayıs 2007-22 Temmuz 2007 tarihleri arasında:

Radyo ve televizyon Kuruluşları, tek yönlü, taraf tutan yayınlar yapamayacak. Bu kuruluşlar yayınlarında demokratik kurallar çerçevesinde, kamunun siyasal beklentilerine cevap verecek şekilde siyasi partiler arasında fırsat eşitliğini sağlamak zorunda olacak.

Yayınlarında adalet ve tarafsızlığa, yasalara uygun davranmakla yükümlü olan kuruluşlar, ırk, cinsiyet, sosyal sınıf veya dini inançları esas alarak yayın yapamayacak.

Radyo ve televizyon Kuruluşları, seçim döneminde siyasi parti ve adayların reklamlarını yayınlayamayacak.

-15 Temmuz 2007-21 Temmuz 2007 tarihleri arasında (Oy verme gününden önceki son 7 gün): Sözü edilen kuruluşlar, 298 Sayılı Yasanın 52. maddesi hükmü çerçevesinde siyasi parti propaganda konuşmaları dışında, propagandaya ilişkin yayın yapamayacak. Buna göre; özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak üzere, seçime katılan siyasi partiler, oy verme gününden önceki 7. günden itibaren oy verme gününden önceki gün saat 18.00'e kadar radyo ve televizyonda propaganda yapabilecekler.

Özel radyo ve televizyonlarda siyasi partilerin propaganda konuşmaları TRT'de uygulanan usul ve esaslara göre yapılacak. Bu yayınlar ulusal nitelikte olanlarda Yüksek Seçim Kurulu'nca, yerel nitelikte olanlarda İl Seçim Kurullarınca tanzim edilecek ve denetlenecek. Bu hüküm dışında propagandaya ilişkin yayın yapılamayacak.

-21 Temmuz 2007 saat 18:00 - 22 Temmuz 2007 saat 18:00 arasında (Son 24 saat): Radyo ve televizyon yayınları yönünden, oy verme gününden önceki 24 saat içinde ise; 3984 Sayılı Yasanın 32. maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan, 'Seçimlerde oy verme gününden önceki 24 saat içinde her türlü haber, röportaj gibi programlar veya reklamlar yoluyla kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi iletişim telefonları yoluyla mini referandum gibi adlarla siyasi bir partinin veya adayın lehinde veya aleyhinde veya vatandaşın oyunu etkileyecek yayınlarda bulunulmasına izin verilemez. Bu yasaklara uymayanlara yayın ilkelerini ihlal etmiş sayılırlar' kuralı uygulanacak."

CEZALAR

298 Sayılı Kanuna göre seçim yasaklarına uymayan özel radyo ve televizyon kuruluşlarına, YSK tarafından çeşitli cezalar uygulanacak.

Buna göre, belirlenen esaslara aykırı yayın yapılması halinde, ülke genelinde yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını YSK, yerel yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını ise yayının yapıldığı yer İlçe Seçim Kurulu uyaracak veya aynı yayın kuşağında açık bir şekilde özür dilemesini isteyecek.

Bu talebe uyulmaması veya aykırılığın tekrarı halinde, YSK veya yayının yapıldığı yer İlçe Seçim Kurulunca, ihlale konu programın yayını bir ila on iki kez arasında durdurulacak. Aykırılığın tekrarı halinde, ülke genelinde yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarının yayınlarının Yüksek Seçim Kurulunca beş günden on beş güne kadar durdurulmasına, yerel yayın yapan özel radyo ve televizyonların yayınlarının ise yayının yapıldığı yer İlçe Seçim Kurulunca üç günden yedi güne kadar durdurulmasına karar verilecek.

Hakkında yayın durdurulması kararı verilen özel radyo ve televizyon kuruluşlarının sorumluları 10 milyar liradan 85 milyar liraya kadar, yerel yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarının sorumluları 350 milyon liradan 4 milyar liraya kadar ağır para cezasıyla, yetkili mahkemece cezalandırılacak. Tekerrürü halinde bu cezalar üç misli olarak uygulanacak. Birinci fıkra hükmüne aykırı hareket eden özel radyo ve televizyon kuruluşlarının sorumluları bir milyar liradan beş milyar liraya kadar, yerel yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarının sorumluları on milyon liradan yüz milyon liraya kadar ağır para cezasıyla ilgili mahkemece cezalandırılacak. Tekerrürü halinde bu cezalar üç misli olarak uygulanacak.