Singapur Sözleşmesi'nin Arabuluculuk Üzerine Yansımaları Sempozyumu

İSTANBUL (AA) - Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, hukukun kolaylaştırıcı imkanlarını harekete geçirmeyi amaçladıklarını belirterek, hukuk düzenlemelerinin toplumun beklentisine cevap vermesi gerektiğini vurguladı.

Gül, Adalet Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) iş birliğiyle düzenlenen "Singapur Sözleşmesi'nin Arabuluculuk Üzerine Yansımaları Sempozyumu"nda, ekonomik ve sosyal gelişmeler, göç, artan nüfus ve teknolojik ilerlemelerin, sayısı ve niteliği giderek artan anlaşmazlık ve uyuşmazlıkları doğurduğunu, bu durumun sulh için geleneksel yargılama yöntemleri dışında yeni arayışları beraberinde getirdiğini anlattı.

Çözüm yöntemlerinin de arayışların sonucu olarak ortaya çıktığına işaret eden Gül, ideal olanın, taraflar arasındaki ihtilafların yine tarafların anlaşması suretiyle çözümlenmesi ve böylelikle her ihtilafın adliyeye taşınmaması olduğunu belirtti.

Bakan Gül, Türkiye'deki hukuk sisteminde son yıllarda alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri konusunda önemli gelişmeler yaşandığını dile getirerek, "Arabuluculuk, uyuşmazlığı, çekişmeyi ve çatışmayı barışçıl yollarla sonuçlandıran, adaleti güçlendiren bir yoldur. Günümüzde bu reformların en etkili şekilde uygulanmaya çalışıldığını görmekteyiz. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ve Avrupa Komisyonu gibi uluslararası mekanizmalar da bu hususu önemli bir faktör olarak görmektedir." diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kamuoyuna duyurulan Yargı Reformu Strateji Belgesi'nde "Adalete Erişimin
Güçlendirilmesi"nin 9 temel amaçtan biri olarak yer aldığını hatırlatan Gül, arabuluculuk sayesinde daha az masrafla ve dostane bir şekilde uyuşmazlıkların çözülebildiğini söyledi.

Gül, ihtiyari arabuluculukta yüzde 92 oranında anlaşma sağlandığını kaydederek, "Ticari davalarda yaklaşık 138 bin dosya arabulucuya sevk edilmiştir. Daha 1 yıl olmadı, 1 Ocak'ta 1 yıl olacak uygulama. Dosyaların 30 bin kadarında arabuluculuk süreci devam ediyor. 118 bin dosyadan 67 bini anlaşma ile sonuçlanmıştır. Yani buradaki başarı oranı yüzde 50'nin üzerindedir. Bu veriler de sahada benimsendiğini ve istikrar kazandığını göstermektedir." dedi.

- "Anlaşmaların uluslararası düzeyde güven ve teminata kavuşması sağlandı"

Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Türkiye'nin Singapur Sözleşmesi'ne 7 Ağustos 2019'dan itibaren taraf olduğunu hatırlatarak, imzacı devlet sayısının 51 olduğunu belirtti.

Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Konusundaki New York Konvansiyonu imzaya açıldığında 10 devlet tarafından imzalandığını aktaran Gül, şöyle devam etti:

"Sulh anlaşmalarının uluslararası düzeyde bir güven ve teminata kavuşması sağlanmıştır. Böylece tarafların 'Alacağım ödenmezse' korkusu ortadan kalkmıştır. Taraf devletlerin vatandaşları arasında ticari öngörülebilirlik artmıştır. 'Türkiye'ye yatırım yapacağım ama Türkiye'de alacağım ödenmezse ne olur?' endişesiyle yatırım yapmayan, Türkiye'deki bir şirketle ticaret yapmayan her ülkenin vatandaşı, şirketi için bir teminat getirilmiştir. 'Türkiye'ye yatırım yapabilirsin. Türkiye'ye Singapur Sözleşmesi'ne taraftır. Bu sözleşme neticesinde arabuluculuk süreci işlemektedir. Arabuluculuk sonrasında İstanbul tahkim veya uluslararası tahkim yolu vardır.' diyerek, Türkiye'ye yatırım yapma imkanı vardır. Dünyada onlarca ülke, ülkesine yatırım yapsın diye milyonlarca metrekarelik yeri bedava verse, 'Vergi almayacağım.', 'Üstüne para vereceğim, gelin bu ülkeye yatırım yapın.' dese, o ülkeye yatırım yapacak olan kişi verilen vaatlere değil, o ülkedeki hukuki istikrara, öngörülebilirliğe, uluslararası teminata bakacaktır. İşte ülkemiz bu konuda hukukuna, kendisine güvendiği için bu öz güvenle bu sözleşmelere imza atmıştır. Türkiye bu çerçevede de uluslararası hukukun bir parçası olmuştur."

- "İş yapmayı kolaylaştıracağız"

Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, İstanbul Tahkim Merkezi'nin dünyada ilk kez 15 Kasım'da açıkladığı "Arabuluculuk-Tahkim Kuralları"nın yatırımcıya uyuşmazlıkların dostane çözümü için yeni imkan ve güvenceler sunduğunu belirterek, şunları söyledi:

"Bu kurallara göre arabuluculuk-tahkim modelinin iki seçenekli uygulanabileceği öngörülmektedir. Birinci seçenekte, yerli ve yabancı yatırımcılar ilk sözleşmede Arabulucu-Tahkim Şartı koyabileceklerdir. Buna göre muhtemel uyuşmazlıklarını önce arabuluculuğa yönlendirebilecek, uyuşmazlık arabuluculukta çözümlenemezse tahkim yoluyla çözümlenmesini kararlaştırabileceklerdir. İkinci seçenekte de bir ticari uyuşmazlık konusunda arabuluculukta anlaşma sağlanamaz ise arabulucunun son tutanağında, yani Arabuluculuk Anlaşamama Tutanağı'nda arabulucuların tavsiyeleriyle taraflar bu uyuşmazlıklarının İstanbul Tahkim Merkezi'nde çözülmesini kararlaştırabileceklerdir. Böylece yatırımcılar için daha öngörülebilir, etkin ve hızlı bir uyuşmazlık çözüm yöntemi geliştirilmiş olmaktadır. Amacımız, hukukun kolaylaştırıcı imkanlarını harekete geçirmektir. Hukuk her zaman işçi, işveren, vatandaş için bir engel, bir bariyer değildir, kolaylaştırıcı bir rolü vardır. Hukuk düzenlemeleri vatandaşın, toplumun beklentisine cevap vermek zorundadır."

Dünya Bankası İş Yapma Kolaylığı 2019 Raporu'na göre, Türkiye'nin rekor kırarak "en fazla iyileşme kaydeden ilk 10 ülke" arasına girdiğini hatırlatan Gül, "İş yapmayı kolaylaştıracağız. Reform iklimini koruyacağız, daha da güzelleştireceğiz, yaygınlaştıracağız. Bundan sonra da aynı dikkat ve heyecanla bu amacı ortaya koyacağız." dedi.