Sosyal güvenliğe bütçeden transfer
Ankara (AA)- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre, bütçeden, sosyal güvenlik kurumlarına yapılan transferlerin Gayrisafi Milli Hasıla'ya (GSMH) oranı 1994-2006 yılları arasında 4.3 kat arttı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre, 1994'te SSK'ya GSMH'nın yüzde 0.37'si, Bağ-Kur'a yüzde 0.12'si, Emekli Sandığı'na ise yüzde 0.51'i (toplam yüzde 1) kadar kaynak aktarıldı.
Bu yıl ise 6 milyar 700 milyon YTL'si SSK'ya, 6 milyar 750 milyon YTL'si Bağ-Kur'a, 9 milyar 835 milyon YTL'si Emekli Sandığı'na olmak üzere, toplam 23 milyar 285 milyon YTL'nin bütçeden aktarılması planlanıyor.
Bir başka ifadeyle bu yıl SSK'ya GSMH'nın yüzde 1.24'ü, Bağ-Kur'a yüzde 1.25'i, Emekli Sandığı'na ise yüzde 1.82'si (toplam yüzde 4.31) kadar kaynağın bütçeden transfer edilmesi hedefleniyor.
Türk-İş Sosyal Güvenlik Danışmanı Celal Tozan, sosyal güvenlik sistemine yapılan bütçe transferlerinin artışının başlıca nedenlerinin 1999'da sosyal güvenlik sisteminde yapılan değişiklikle işçi ve işverenlerin yükünün ağırlaştırılması, dolayısıyla kayıtdışı istihdamın artmasının geldiğini söyledi.
Geçen yıllardaki ekonomik kriz sırasında, ilk önce emekliliği hak kazanan kişilerin işten çıkarıldığını, özelleştirme çalışmalarının ardından işini kaybeden kişilerin arttığını, özellikle SSK'nın, yoksul vatandaşlara "sosyal yardımda" bulunan bir kuruluş vazifesi gördüğünü ve ülkede işsizliğin arttığını dile getiren Tozan, bunların hepsinin sosyal güvenlik kurumlarına aktarılan kaynağın artmasına yol açtığını belirtti.
Türkiye'de, sosyal güvenlik sistemine devletin yaptığı katkının çok düşük olduğunu kaydeden Tozan, "Sosyal hukuk devletini kabul etmiş bir ülke için bu oranlar yüksek değil" dedi.
Özellikle SSK'nın açıklarının önlenmesi için kayıtdışı istihdamın önüne geçilmesi gerektiğine işaret eden Celal Tozan, şu değerlendirmede bulundu:
"Sosyal güvenlik sistemi ödenen primlere dayanır. Aktif sigortalıların ödediği primlerle, pasif sigortalıların aylıkları ve tüm sağlık giderleri karşılanır. Bunun için aktif-pasif dengesinin sağlanması gerekir. Bunun ideali 1 pasif sigortalıya karşılık 7 aktif sigortalı bulunması, alt sınırı ise 1 pasif sigortalıya karşılık 4 aktif sigortalı olmasıdır. Ama Türkiye'de 1 pasif sigortalıya karşılık 1.6 aktif sigortalı var. Bunun dengeye kavuşturulması için kayıtdışı istihdamın önüne geçilmesi şart."
