Sosyal medyanın dijital babaları

Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ebru Gökaliler ve öğrencisi Asuman Özer, çocuklarının bakımında aktif rol üstlenen ve deneyimlerini sosyal medya üzerinden paylaşan yeni nesil dijital babaları inceledi. Instagram’da 10 binlerce takipçisi olan 5 fenomen babanın 3 bini aşkın paylaşımının incelendiği araştırmada, içeriklerin genellikle çocuk bakımı konularına yoğunlaştığı ve çocukla ilgilenmenin yalnızca anneliğin değil babalığın da doğal bir parçası olduğunun vurgulandığı belirlendi.
Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ebru Gökaliler, yüksek lisans öğrencisi Asuman Özer ile birlikte, aile içinde baba rolünde yaşanan değişimler sonucunda ortaya çıkan ve “Baba 2.0” olarak adlandırılan yeni nesil dijital babalık kavramını inceledi. Yeni baba rolünü temsil eden bireylerin, sosyal medyada ne şekilde yer aldıklarını inceleyen araştırma kapsamında, Instagram’da aktif olarak paylaşım yapan ve belirli bir takipçi kitlesine sahip olan 5 fenomen babanın hesapları içerik analizi yöntemiyle incelendi. “Uçan Baba, Savaşan Baba, Bilgili Baba, Baba Olmak ve Mühendisin Oğlu” adlı hesapların, açıldıkları tarihten 15 Ağustos 2018 tarihine kadar olan dönem içinde toplam 3 binin üzerindeki paylaşımı mercek altına alındı.

Babalara teknolojik dönüşüm
Toplumsal hayattaki değişimin getirdiği kültürel farklılaşma, hayat tarzının değişimi, kadının çalışma hayatına girmesi gibi durumların anne ve babanın aile içinde üstlendiği rolleri değiştirdiğini belirten Doç. Dr. Gökaliler, "Değişen toplumsal yapı, ev içinde de değişime sebep olmuş ve babalık rolleri çocuğuyla sadece ekonomik olarak değil, sosyal olarak da ilgilenen modern babalara dönüşmüştür. Ailesine daha fazla zaman ayıran, çocuğunun yetiştirilmesi ve bakımından sorumlu olan teknolojiyi iyi kullanan babalar, dijital dünyada da varlıklarını göstermeye başladı. Baba rol kalıplarında yaşanan değişim ile birlikte babaların da tıpkı anneler gibi çevrim içi ortamlarda görünürlüğü arttı ve 2012 yılında ‘Baba 2.0’ olarak ifade edilen ‘dijital babalık’ kavramı ortaya çıktı. Baba 2.0 ile birlikte sosyal medyada çocuğunun bakımıyla ilgilenen ve çocuk bakımında neyi, neden yaptıklarını paylaşan babalar karşımıza çıkmaya başladı. Biz de araştırmamızla yeni nesil baba rolünü temsil eden bireylerin sosyal medyada ne şekilde yer aldıklarını irdelemeyi amaçladık” dedi.

Fenomen babalar empati kuruyor
Araştırma sonuçlarını da aktaran Doç. Dr. Gökaliler, “Toplamda 3 bin 50 paylaşım incelendi. Fenomen babalar; uçak mühendisi, havaalanı çalışanı, proje yöneticisi, dijital pazarlama danışmanı ve öğretmen olmak üzere birbirinden farklı mesleklere sahipler. Çocuk sayıları bir veya iki olarak belirtilen babaların hepsinin kızı olduğu, iki çocuğu olanların ise kız ve erkek çocukları var. Kız çocukları olanların; anneden yükü alma, kızına değer verme, eşine değer verme, empati kurabilme gibi özellikleri paylaşımlarında ön plana çıkıyor. Dikkat çekici bir veri de incelenen hesaplarda, yüzde 80,1 gibi yüksek bir oranla, baba-çocuk ilişkisi içinde en yoğun olarak babaların çocukları ile ilgilenmelerinin doğal olarak algılandığının saptanması oldu. Babalık rollerinde en az anne kadar çocuktan sorumlu olma bilinci, çocuk bakımı gibi kadına ait olduğu düşünülen rolleri üstlenme ön planda. Babaların içeriklerinde, eşine/ailesine değer verme/özel zaman ayırma gibi roller de sıklıkla karşımıza çıktı. Bilgilendirici ve samimi bir dil kullanırlarken bunu bazen de mizah unsurunu ekleyerek paylaştıkları saptandı. Özellikle modern baba olgusunun yeni bir kavram olması ve takipçileri arasında annelerin de yer alması nedeniyle kullandıkları dile dikkat ettikleri ve takipçileriyle bağ kuracakları bir dil ürettikleri göze çarptı. Aynı zamanda, paylaşımların yarısının içeriğinde duyguyu güçlendirici ve samimiyet yaratan emojilere yer verdikleri de saptandı" diye konuştu.

Çocuklarıyla daha fazla fotoğraf paylaşımı
Yıllar içinde samimi ve bilgilendirici tonda içerik paylaşımının arttığına dikkat çeken Ebru Gökaliler, babaların çocuklarıyla birlikte fotoğraflarını daha fazla paylaşmaya başladıklarını da sözlerine ekledi. "Paylaşımlarda, değişen babalık rollerini benimseyen ve bu rolü paylaşmaktan mutlu olan bir baba çerçevesi çiziliyor" diyen Doç. Dr. Gökaliler, fenomen babaların, en az anneler kadar çocuktan sorumlu oldukları bilincini ön plana çıkaran, çocuk bakımı gibi toplum içinde kadına ait olduğu düşünülen rolleri yerine getirdiklerini paylaştıklarını gördüklerini belirtti.