BİZE ULAŞIN
Uzun süre koruma sağlayan ve dönemsel aralıklarla kontrolü yapılan spiraller kadınların doğum kontrolünde kullanacağı en rahat yöntemlerden biridir. Etkili bir yöntem olmasının yanı sıra kolaylıkla yapılabilen bir uygulamadır. Bu nedenle yaygın bir şekilde tercih edilir.
Esasında spiral kullanımının tarihi 1800’lü yıllara dayanır. Eski dönemlerde oldukça büyük ve kaba spiral kullanımı mevcut olsa da günümüzde gelişen teknoloji ile birlikte spiral küçük boyutlara erişmiştir. Hal böyle olunca tıp literatüründe spiral kavramı yerini ria kelimesine bırakmıştır. “Spiral nedir?” denildiğinde aynı zamanda bu uygulamanın sağlık açısından ne gibi fayda sağlayacağı ya da zarar vereceği düşünülür. Ana maddesi metal ve plastik olarak iki şekilde olan spiral rahim ağzına takılan T şeklinde ortalama 2 cm uzunluğunda bir alettir. Bu alette bulunan teller sayesinde gebelik önemli ölçüde önlenir ve kontrol edilir. Spiralin üzerine baryum sülfat sürülür ve bu sayede röntgen filmlerinde görünmesi sağlanır. Spiralin pek çok farklı çeşidi bulunur. Bunlar arasında en önemlisi hormonlu spirallerdir. Hormonlu spiraller üzerinde bulunan progesteron hormonu sayesinde doğum kontrolünde etkilidir.
Rahim ağzına yerleştirilen spiral burada bir iltihaplanma oluşmasını sağlar. Bu iltihaplanma ise spermin etkisini ortadan kaldırır. Bu sayede gebelik önlenmiş olur. Rahimde oluşan iltihaplanma yumurtlamayı engelleyen bir durum değildir. Bu nedenle kadınların regl görmelerinde bir aksama yaşanmaz.
“Spiral nasıl takılır?” sorusuna cevap olarak uzmanlar ağrılı ya da sancılı bir uygulama olmadığını özellikle belirtir. Spiral takılması yaklaşık olarak 5-10 dakika içerisinde gerçekleşen bir işlemdir. Kadının vajinasına yerleştirilen spekulum aleti kanalın açılmasını sağlar. Daha sonra rahim ağzı özel bir solüsyon ile temizlenir ve spiral yerleştirilir. Spiralin ucunda kalan ipler yaklaşık 1-2 cm kalana kadar bırakılır. Bırakılan bu ipler daha sonra spiral çıkarılmak istenirse kolaylık sağlar.
Spiralin takılma zamanı genellikle adet kanamasının görülmeye başlandığı ilk gündür. Zamanlama özellikle doğum yapmış kadınlar için önemli bir husustur. Ayrıca doğum sonrasında istenildiği takdirde spiral takılabilir. Doğum yapmamış olan kadınların spiral taktırması mümkündür.
Spiralin zararları çok ciddi boyutlarda olmamakla birlikte bazı durumlarda ortaya çıkabilir. Spiral taktırma cerrahi bir işlem olduğu için işlem esnasında rahimde enfeksiyon riski vardır. Böyle durumlarda ilaç kullanımı ile enfeksiyon tedavi edilir. Spiralin bir başka riski ise çok nadir de olsa rahimi delmesidir. Ciddi bir boyutta ise cerrahi bir işlem uygulanılarak bu sorun tedavi edilir. Bakır maddeden yapılmış olan spiraller kanamayı artırabilir. Bu durum normal olarak görülür. Ayrıca hormonlu spirallerin kanamayı azaltma gibi yan etkileri vardır. Spiral taktırdıktan sonra herhangi bir yan etki görülürse uzmana başvurulması daha doğru olur. Bazı durumlarda spiral taktırdıktan sonra kasık ağrısı olabilir. Bu durum normal olarak karşılanır ve ağrı yaklaşık 1-2 ay içerisinde geçer. Hormonlu spiral taktıran kadınların bazılarında yan etki olarak tüylenme problemi görülebilir. Ayrıca hormonlu spiraller sivilce problemine neden olabilir. Bu şekilde bir yan etki görüldüğü takdirde mutlaka kadın doğum uzmanı ile iletişime geçilmelidir.
Genital enfeksiyon geçiren kadınlar, meme kanseri geçiren ya da geçirmekte olan kadınlar ve bakır alerjisi olan kadınlar spiral taktıramaz. Bunun dışında istisnai durumlar bulunur. Rahmin küçük olması, uyuşturucu kullanımı, AIDS gibi etkenler spiral kullanımının önündeki engeller arasındadır. Gebelik şüphesi olanların ya da gebelerin spiral kullanımı tercih edilmez. Spiral taktırmak isteyenlerin mutlaka bir jinekolog muayenesinden geçmesi önemli bir husustur. Sizin için en doğru kararı doktorunuz verecektir.
Uzmanlar hiçbir doğum kontrol yönteminin yüzde yüz başarılı olacağının garantisini vermez. Spiral taktırdıktan sonra düşmesi ya da kayması gibi durumlar gebelik oluşmasına neden olabilir. Bu nedenle düzenli regl kanamalarında aksaklık varsa mutlaka bir kadın doğum uzmanı ile görüşülmelidir. Gebelik durumunda spiralin alınması bebek için riskli bir durum oluşturabilir. Spiral ile hamile kalma belirtisi gibi durumlarla karşılaşmak istemiyorsanız düzenli olarak kontrole gitmek önemli bir husustur.
Spiral kullananlar her 6 ayda bir muayene olması gereklidir. Takılan spiral çeşidine göre ömrü değişir. Hormonlu spiralin en fazla kullanım ömrü 3 yıl iken bakır spirallerin en fazla ömrü 10 yıldır.
Spiral çıkarma genellikle ufak bir cerrahi operasyon ile gerçekleşir. Eğer özel bir durum varsa anestezi gerektiren operasyonlar yapılır. Cerrahi işlem en fazla 10 dakika sürmekle birlikte anestezi gerektiren durumlarda süresi değişkenlik gösterir. Spiral çıkarılırken bir iki cm ipler tutularak çıkarma işlemi gerçekleşir.
Spiral taktırmak halk arasında kilo alımına ya da bel ağrısına neden olur gibi bazı yanlış bilgiler vardır. Uzmanlar bu gibi bilgilerin doğru olmadığını ve spiralin bu şekilde bir yan etkisinin bulunmadığını belirtir. Adet kanamasının olduğu günde takılması en uygun olanı olsa da gebelik olmadığından emin olan her kadın istediği zaman spiral taktırabilir.
