Suç gelirleri artık aklanamayacak
TBMM Genel Kurulu'nda, suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi hakkında kanun tasarısı kabul edilerek yasalaştı. Yasayla Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı'nda kullanılmak üzere, Maliye Bakanlığı'na 61 kadro ihdas ediliyor.
Yasayla getirilen yenilikler, "Suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi konusunda faaliyet göstermek üzere Maliye Bakanlığı'na bağlı Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) kurulacak. MASAK, Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulu ile Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı'ndan oluşacak. Başkanlık doğrudan bakana bağlı olacak. Bankacılık, sigortacılık, bireysel emeklilik, sermaye piyasaları, gibi alanlarda faaliyet gösterenlerin oluşturduğu yükümlüler; nezdinde yapılan veya aracılık ettikleri işlemlerde işlem yapılmadan önce, işlem yapanlar ile nam veya hesaplarına işlem yapılanların kimliklerini tespit edecek. Yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılan veya yapılmaya teşebbüs edilen işlemlere konu malvarlığının yasadışı yollardan elde edildiğine veya yasadışı amaçlarla kullanıldığına dair herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun bulunması halinde, bu işlemlerin yükümlüler tarafından MASAK Başkanlığı'na bildirilmesi zorunlu olacak.
Yükümlüler, başkanlığa şüpheli işlem bildiriminde bulunulduğunu, yükümlülük denetimi ile görevlendirilen denetim elemanları ve yargılama sırasında mahkemeler dışında, işleme taraf olanlar dahil hiç kimseye açıklayamayacak. Yükümlüler, taraf oldukları veya aracılık ettikleri işlemlerden, bakanlıkça belirlenecek tutarı aşanları başkanlığa bildirmek zorunda olacak. Kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kuruluşlar, başkanlık ve denetim elemanları tarafından istenilecek her türlü bilgi, belge ve bunlara ilişkin her türlü ortamdaki kayıtları, bu kayıtlara erişimi sağlamak veya okunabilir hale getirmek için gerekli tüm bilgi ve şifreleri tam ve doğru olarak vermek ve gerekli kolaylığı sağlamakla yükümlü olacak. Kanunları veya faaliyet konuları gereğince, ekonomik olaylara, servet unsurlarına, vergi mükellefiyetlerine, nüfus bilgilerine ve yasadışı faaliyetlere ilişkin kayıt tutan kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki kurum ve kuruluşların bilgi işlem sistemlerine, bakanlık ve ilgili bakanlığın veya kamu kurumu niteliğindeki kurum ve kuruluşların yetkili organlarının birlikte belirleyeceği usul ve esaslar dahilinde başkanlıkça erişim sistemi kurulabilecek. Ancak Merkez Bankası hariç kamu sermayeli bankalarla kamu iktisadi teşebbüsleri bu kapsam dışında olacak. Başkanlığın görev alanına giren konularda uluslararası bilgi değişimini teminen yabancı ülkelerdeki muadil kurumlarla uluslararası antlaşma niteliğinde olmayan mutabakat muhtıraları imzalamaya ve imzalanan mutabakat muhtıralarını değiştirmeye Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanı yetkili olacak" olarak açıklandı.
"CEZALAR AĞIRLAŞTIRILDI"
Yasayla getirilen cezalar ise, "İşlem yapanlar veya hesaplarına işlem yapılanların kimliklerini tespit etmeyenler, şüpheli işlemleri bildirmeyenler, yükümlülüklere uyum sağlamaya yönelik sistemleri oluşturmayanlar, belirlenen tutarı aşan işlemleri bildirmeyen yükümlülere 5 bin YTL idari para cezası verilecek. Yükümlünün banka, finansman şirketi, faktoring şirketi, ikrazatçı, finansal kiralama şirketi, sigorta ve reasürans şirketi, emeklilik şirketi, sermaye piyasası kurumu veya yetkili müessese olması halinde, idari para cezası 2 kat artırılacak. Kimlik tespiti yapmayan veya şüpheli işlemi bildirmeyen görevliye de ayrıca 2 bin YTL idari para cezası verilecek.
Yükümlülüğün ihlal edildiği tarihten itibaren 5 yıl geçtikten sonra idari para cezası verilemeyecek. Yükümlüler nezdinde veya aracılığıyla yapılacak kimlik tespitini gerektiren işlemlerde, kendi adına fakat başkası hesabına hareket eden kimseye, bu işlemleri yapmadan önce kimin hesabına hareket ettiğini yükümlülere yazılı olarak bildirmediği takdirde 6 aydan 1 yıla kadar hapis veya 5 bin güne kadar adli para cezası verilecek. Türk parası, döviz veya bunlarla ödemeyi sağlayan belgeleri yurt dışına çıkaran veya yurda getiren yolcular, gümrük idaresinin talebi üzerine bunlarla ilgili olarak tam ve doğru açıklama yapmak zorunda olacak. Yetkililerce talep edildiği halde herhangi bir açıklama yapılmaması veya yanlış ya da yanıltıcı açıklama yapılması halinde, yolcunun beraberindeki değerler gümrük idaresi tarafından muhafaza altına alınacak. Aklama suçunun işlendiğine dair kuvvetli şüphe bulunması halinde, malvarlığı değerlerine el konulabilecek. Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde savcı da el koyma kararı verebilecek. MASAK'ın görev ve yetkileri arasında, 'suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi amacıyla politika hazırlamak ve uygulama stratejileri geliştirmek, bu amaçla kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak, ortak çalışmalar yapmak, görüş ve bilgi alışverişinde bulunmak, aklama veya terörün finansmanı suçunun işlendiğine dair ciddi şüphelerin mevcut olması durumunda konuyu Cumhuriyet Savcılığı'na veya diğer yetkili mercilere intikal ettirmek' yer alıyor.
Yapılan inceleme ve araştırma sonucunda, aklama suçunun işlendiği hususundaki bulguların tespiti halinde CMUK'un hükümlerine göre gerekli işlemler yapmak üzere Cumhuriyet Başsavcılıkları'na suç duyurusunda bulunmak, Cumhuriyet savcıları tarafından intikal ettirilen konuları incelemek ve aklama suçunun tesbitine ilişkin talepleri yerine getirmek de MASAK'ın görev ve yetkileri arasında yer alıyor. Denetim elamanları MASAK Başkanı'nın talebi üzerine ilgili birim amirinin teklifi ile belirlenecek.
Denetim elamanları bilgi ve belge istemeye, araştırma ve incelemeye yapmaya yetkili olacak. Suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesine ilişkin kanun ve Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe girecek yönetmelik taslaklarını değerlendirmek ve uygulamayla ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon sağlamak üzere Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulu oluşturulacak. Koordinasyon Kurulu, yılda en az 2 defa toplanacak. Mali suçları araştırma uzman yardımcısı olarak atanabilmek için, devlet memuru olma koşullarına ek olarak, en az 4 yıllık eğitim veren yüksek öğretim kurumlarının hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakültelerinden ya da bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu'nca kabul edilen yüksek öğretim kurumlarından mezun olma şartı aranacak. Koordinasyon kurulu başkan ve üyeleri, denetim elemanları, kurul personeli, bilgilerine başvurulan kişiler ve bu bilgileri görevleri dolayısıyla öğrenen kamu görevlileri; görevlerinden ayrılsalar dahi öğrendikleri sırları ifşa edemeyecek, kendilerinin veya 3. şahısların yararına kullanamayacak. Bu kişiler, sırları ifşa etmeleri halinde 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak" olarak ifade edildi.
