Suriye: Rakka'da muhalifler El Kaide'den kaçıyor

Tim Whewell

BBC Newsnight

Cihat yanlısı ve El Kaide bağlantılı Irak-Şam İslam Devleti (IŞİD) savaşçılarının Rakka kentindeki kiliselere saldırması üzerine bölgede cihatçıları protesto amaçlı sivil bir hareket oluşturuldu.

Türkiye'ye kaçan siyasi muhalifler, BBC Newsnight'a yaptıkları açıklamalarda IŞİD'in bu harekete misilleme olarak sivil eylemcileri tutuklamaya, dövmeye ve kaçırmaya başladığını anlattı.

Yaklaşık bir milyon nüfusa sahip Rakka artık tamamen IŞİD'in kontrolünde.

Siyasi eylemcilerden Suriyeli fotoğrafçı Mazer Matar, "IŞİD cezaevlerinden serbest bırakılanların çoğunun bedenlerinde kırbaç izleri olduğunu gördüm” dedi.

Mazer, ağabeyi Muhammed Nur'un Rakka'da IŞİD ve Batı destekli Özgür Suriye Ordusu'na (ÖSO) bağlı Yüksek Askeri Konsey arasındaki çatışmaları çekerken kaybolduğunu söylüyor ve cihatçılar tarafından kaçırıldığına inanıyor.

Güvenlik kaygısı nedeniyle adını açıklamak istemeyen bir kadın muhalif de, cihatçılara karşı kurulan sivil harekete kız kardeşi ile birlikte katılmış. Fakat IŞİD savaşçılarının açtığı ateşte hedef alınınca kaçmak zorunda kalmış.

Kadın eylemci başlarına geleni şöyle anlatıyor:

"Bellerinde patlayıcılar olan yedi veya sekiz kişi kız kardeşimin etrafını çevrelediler. Bazıları, ‘Bıçakla onu', bazıları da ‘Ateş et' diyordu. Elindeki ‘Hristiyanlar ve Müslümanlar birdir' yazılı afişi yırtıp attılar ve kız kardeşimin kâfir olduğunu söylediler.”

'Yeni diktatörler'

Protestolar, Eylül ayında cihatçıların Rakka'da bir kilisenin gönderine siyah bayraklarını çekip, kiliseyi karargâhlarından biri olarak ilan etmelerinden sonra başladı.

Suriyeli muhalif, "İki araba dolusu silahlı savaşçı kilisenin çatısına çıktı. Çekiçlerle çanı kırdılar ve haçlardan birini sokağa attılar. Kırmaya çalıştılar ama demirden yapılmıştı” diye konuştu.

Eylemciler, ellerinde büyük bir haç işaretiyle sokaklarda "Utanın! Utanın!” diye bağıran ve Müslüman-Hristiyan birliği çağrısı yapan göstericilerin görüntülerini çekmiş.

Bu yılın başında Rakka, Suriye'de muhaliflerin eline geçen ilk bölge oldu.

Fakat bölgenin kontrolü iki ay boyunca ÖSO'ya bağlı Yüksek Askeri Konsey ve cihatçılar arasında paylaşılırken Mayıs ayında tamamen IŞİD'e geçti.

IŞİD savaşçıları Rakka'yı ele geçirdiklerini, Alevi olduklarını ve söyledikleri üç kişiyi herkesin önünde infaz ederek gösterdiler.

Siyasi muhaliflerden Mazer Matar, "Alkol satışını yasakladılar, kızlı erkekli oturulan kafeleri kapatmak istediler, sokak tiyatrolarını, sinemaları, parlak renkleri yasakladılar ve kadınları İslami kıyafetler giymeye zorladılar” dedi ve ekledi:

"Onlar yeni diktatörler, tıpkı Beşar Esad gibi. Ama siyah kıyafetli olanından… Değişen yalnızca renkler oldu.”

Diğer isyancı gruplardan daha küçük ama maddi gücü daha yüksek olan IŞİD tarihi boyunca, başta Arap ülkeleri Irak ve Libya olmak üzere, Tunus, Suudi Arabistan, Kuzey Kafkasya ve Avrupa gibi farklı bölgelerden gelen yabancı cihatçılardan oluştu.

Fakat Rakka'daki eylemciler grubun giderek daha çok Suriyeli çektiğini söylüyorlar.

IŞİD son birkaç ayda, ÖSO'nun aksine büyük ilerleme kaydetti. Cihatçı grup artık Suriye'nin kuzeyinde Türkiye sınırına yakın geniş bir alanın kontrolünü elinde bulunduruyor.