Suriye'de yolun sonu geliyor mu?

Serkan Demirtaş

Ankara

Beşar Esad yönetimi karşıtı ülkelerin oluşturduğu Suriye'nin dostları çekirdek grubunun cumartesi günü İstanbul'da yapılacak toplantısında ''Suriye'de yolun sonuna geliniyor mu'' sorusuna yanıt aranacak.

Aralarında ABD, Katar, Türkiye gibi 11 önemli ülkenin dışişleri bakanlarını biraraya getirecek İstanbul toplantısı, Suriye meselesini yakından takip edenler açısından önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor.

Özellikle ABD'nin Suriye'yle ilgili gelişmelere daha etkin katılım sergilediğine ilişkin gözlemler var.

Başta ABD'den olmak üzere, uluslararası destek anlamında önemli gelişmeler yaşanıyor. Bu toplantı, şu ana kadar Suriye konusunda özellikle askeri destek konusunda pasif bir görüntü çizen ABD'nin yaklaşımındaki değişimin açıkça görülebileceği bir zemin olarak değerlendiriliyor.

Diplomatik kaynaklar, bu değişimin özellikle Özgür Suriye Ordusu'na (ÖSO) dönük lojistik desteğin artırılmasıyla somutlaşacağını, dağınık bir görüntü veren bu güçlerin daha modern cihazlar ve üniformalarla donatılmasının beklendiğini kaydediyorlar.

ABD'nin Ürdün'de yürüttüğü askeri eğitimin sonuçlarının alınmaya başladığı belirtilirken, İngiltere ve Fransa'nın Avrupa Birliği'nin ambargo kararına rağmen muhaliflere silah sağlama taahhüdünde bulunması da önemli bir gelişme olarak görülüyor.

Muhalefetin kurduğu geçici hükümete silah sağlanmasını yasal mevzuata bağlama çalışmalarının da katılımcı ülkelerin elini rahatlatacak bir gelişme olması bekleniyor.

Kaynaklara göre, "ÖSO, geçen sene sonuna oranla daha güçlü hale getirildi ve özellikle ülkenin kuzeyinde kontrolünü pekiştirdi." Aynı zamanda Şam ve çevresinde de kazanımlar elde eden ÖSO Esad yönetimine nefes aldırmamaya çalışıyor.”

Bu sene olur mu?

Rusya ve Çin'in vetoları nedeniyle BM zemininde, müzakereye dayanan bir diplomatik sonuç çıkması olasılığı iyice azaldığından, bu 11 ülkenin Suriye'de siyasi dönüşümün "bu sene içinde sağlanması" için çalışmalarına ağırlık verecekleri kaydediliyor.

ABD, Suriye politikasındaki değişimi olanaklı kılabilmesi için öncelikli olarak Ortadoğu bölgesindeki tabloyu düzeltme adımını attı.

Bölgede yakın ilişki içinde olduğu Türkiye'nin İsrail ve Irak'la olan gerginliklerini gidermek için devreye giren Washington, önce İsrail'in Türkiye'den özür dilemesini, ardından da Türk ve Iraklı yetkililerin Londra'da buluşturup, ilişkilerde normalleşme süreçlerini başlattı.

Özellikle İsrail ile Türkiye arasında kurulabilecek bir siyasi istişare mekanizmasının Suriye konusundaki uluslararası çabalara katkı sağlayabilecek bir gelişme olabileceği belirtiliyor.

Irak'ın da son dönemde yoğun baskılar neticesinde İran'dan Suriye'ye giden uçakları denetlemeye başlaması, Esad yönetimine olası silah desteğinin kesilmesi açısından önemli görünüyor.

Askeri alanda ÖSO’nun kazanımları, Suriye'nin kuzeyinde etkin olan Demokratik Birlik Partisi'nin (PYD) Esad'a karşı tutumunu netleştirmeleri de, son dönemde Esad güçlerinin zor günler yaşamasına neden oluyor.

Türkiye'nin de PYD'ye karşı daha yumuşak bir tutum izlemesi Türkiye-Suriye sınırında geçen sene yaşanan gerginliğin azalmasına neden oldu.

Bütün bu uluslararası ve bölgesel gelişmelerin, Suriye konusunda ortak pozisyon alan 11 ülkenin daha etkin adımlar atması açısından uygun bir ortam yarattığına dikkat çekiliyor.

Her ne kadar "Esad'ın günleri sayılı" türünden açıklamalar azaldıysa da, uluslararası güçler Suriye liderinin günlerinin gerçekten sayılı olması için kolları sıvamış durumdalar.