BİZE ULAŞIN
Rusya’nın Karadeniz sahiline inme politikası gereği Kuzey Kafkasya’yı ele geçirme amacıyla 1556’dan itibaren başlattığı Kafkas-Rus Çarlığı savaşı 308 yıl devam etti.
Çerkesleri yok ederek Kafkas Dağları'nın iç kesimlerine ilerleyen Ruslar, teslim olan Çerkesleri ya Çarlık ordusuna katılma ya da göç etme seçeneğine zorladı.
21 Mayıs 1864’ten itibaren Çerkes toplulukları başta Osmanlı İmparatorluğu olmak üzere dünyanın çeşitli bölgelerine sürgün edildi.
Resmi olmayan rakamlara göre 1,5 milyona yakın Çerkes bir ay içinde sürgüne tabi tutuldu. Yol şartları, salgın hastalıklar ve açlık gibi nedenlerden yaklaşık 500 bin Çerkes hayatını kaybetti.
Sürgüne tabi tutulanlar, Anapa, Novorossiysk, Gelincik, Soçi ile Adler gibi Karadeniz limanlarından gemilere bindirildi ve birçoğu Anadolu’da Ordu, Samsun, Tokat, Amasya, Sinop, Yozgat, Düzce, Adapazarı, Kocaeli’ye iskan edildi.
Çerkeslerin bir kısmı ise Suriye ve Filistin başta olmak üzere Orta Doğu’ya yerleştirildi. Sürgüne maruz kalan Çerkesler zamanla yerli halka karıştı.
Osmanlı İmparatorluğu’na sürülemeyen Çerkesler ise Orta Laba ve Orta Kuban nehirleri bölgesindeki Rus Kazak köylerine yerleştirildi.
Rusya’nın çok önceden planladığı "Çerkes halkını öz vatanlarından sürgün etme operasyonu" adım adım gerçekleştirilen bir eylem olarak değerlendiriliyor.
Osmanlı topraklarına bile ulaşamadan binlerce kişinin öldüğü bu sürgün "tarihin en acı olaylarından biri" olarak nitelendiriliyor.
İnsanlık tarihine kara bir leke olarak geçen Çerkes sürgünü, her yıl Türkiye’de yaşayan Çerkesler tarafından gözyaşlarıyla anılıyor.
Öte yandan Çerkes sürgününün yıl dönümünde siyasilerden de açıklamalar geldi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımda, "Ana vatanları Kafkasya'dan sürgün edilmelerinin yıl dönümünde Çerkes kardeşlerimizin yaşadığı, yüzyıllar geçse de unutulmayacak tarifsiz acıları hüzünle yad ediyor, hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet niyaz ediyorum." ifadesini kullandı.
Ana vatanları Kafkasya’dan sürgün edilmelerinin yıl dönümünde Çerkes kardeşlerimizin yaşadığı, yüzyıllar geçse de unutulmayacak tarifsiz acıları hüzünle yâd ediyor, hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet niyaz ediyorum. pic.twitter.com/s3mtq3BL8o
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) May 21, 2022
Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce "Çerkes Soykırımı dünya tarihinin gördüğü en büyük acılardan biridir. Çerkes kardeşlerimin acısını yüreğimde hissediyor, Çerkes Sürgünü'nün mağdurlarını saygı ve rahmetle anıyorum" mesajını paylaştı.
Çerkes Soykırımı dünya tarihinin gördüğü en büyük acılardan biridir. Çerkes kardeşlerimin acısını yüreğimde hissediyor, Çerkes Sürgünü'nün mağdurlarını saygı ve rahmetle anıyorum.
— Muharrem İNCE (@vekilince) May 21, 2022
“İçimde gitmek korkusu da yok artık
Zaten gidilmiş diyarlardan geldim.”#21Mayıs1864
Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, "Bugün 21 Mayıs; tarihleri kahramanlık kadar acılarla dolu Çerkes halkının, Rus Çarı'nın zulmü ile uğradıkları sürgününün ve ölüm yolculuğunun yıl dönümü. Kahramanlıkları Şeyh Şamil’de vücut bulan tarihin bilinen en büyük sürgününde hayatını kaybeden Çerkesleri saygıyla anıyorum." mesajını paylaştı.
Bugün 21 Mayıs; tarihleri kahramanlık kadar acılarla dolu Çerkes halkının, Rus Çarı'nın zulmü ile uğradıkları sürgününün ve ölüm yolculuğunun yıl dönümü.
— Ahmet Davutoğlu (@Ahmet_Davutoglu) May 21, 2022
Kahramanlıkları Şeyh Şamil’de vücut bulan tarihin bilinen en büyük sürgününde hayatını kaybeden Çerkesleri saygıyla anıyorum.
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, "Çerkes Sürgünü’nün 158. yılında o bitmeyen acıyı yüreğimizde hissederek kaybedilen canları, yiten yaşamları anıyoruz… Acımasızca sürgün edilen ve hayatlarını kaybeden Çerkes kardeşlerimize rahmet diliyoruz. Hepsini saygıyla anıyoruz." dedi.
#ÇerkesSürgünü’nün 158. yılında o bitmeyen acıyı yüreğimizde hissederek kaybedilen canları, yiten yaşamları anıyoruz…
— Ömer Çelik (@omerrcelik) May 21, 2022
Acımasızca sürgün edilen ve hayatlarını kaybeden Çerkes kardeşlerimize rahmet diliyoruz. Hepsini saygıyla anıyoruz.#21Mayıs1864
Eski YİK üyesi Bülent Arınç, sosyal medya mesajında "158 yıl önce insanlığın şahit olduğu en büyük dram ve acılardan biri yaşandı. Yaklaşık 1,5 milyon Çerkes vatanlarından sürüldü ve soykırıma maruz bırakıldı. Yüreklerinde bu derin acıyı hisseden herkesin duygularını paylaşıyor; mazlumlarını ise rahmetle yad ediyorum." ifadelerini kullandı.
158 yıl önce insanlığın şahit olduğu en büyük dram ve acılardan biri yaşandı. Yaklaşık 1,5 milyon Çerkes vatanlarından sürüldü ve soykırıma maruz bırakıldı. Yüreklerinde bu derin acıyı hisseden herkesin duygularını paylaşıyor; mazlumlarını ise rahmetle yad ediyorum. pic.twitter.com/e3bNMNxWa1
— Bülent Arınç (@bulent_arinc) May 21, 2022
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ise mesajında "Çerkes halkının yaşadığı acıyı derinden hissediyor, hayatını kaybedenleri rahmetle anıyorum." ifadelerine yer verdi.
Çerkes halkının yaşadığı acıyı derinden hissediyor, hayatını kaybedenleri rahmetle anıyorum. pic.twitter.com/w2K4OtSCkf
— Ekrem İmamoğlu (@ekrem_imamoglu) May 21, 2022
