Tek çocuk diyarının sperm bankaları

Kamil Erdoğdu

Pekin, Çin

Çin deyince akla hemen kalabalık nüfusu gelir. Ülkenin farklı alanlarda karşılaştığı sorunlar genellikle bu geniş nüfus ile birlikte değerlendirilir.

Çin nüfus politikası konusunda titiz

Nüfus artışını önlemek amacıyla 30 yılı aşkın süredir uygulanan tek çocuk politikası yalnız içte değil, ülke dışında da tartışmalara yol açtı.

Bu süre içinde nüfusun 400 milyon kişi daha az olmasını sağlayan bu politika son dönemde getirdiği sorunlarla gündeme geldi. Ailelerinin tek çocuğu olan, kardeşi, hatta amcası, dayısı, teyzesi veya halası bulunmayan çocuklarda ortaya çıkan psikolojik sorunlardan dolayı bazı bölgelerde tek çocuk politikası gevşetildi.

Ama diğer yanda çocuk sahibi olamayan ailelerin sorunları da ciddiyetini koruyor. Sadece Şanghay'da çocuk sahibi olabilecek durumdaki 3 milyon kadar çiftin yüzde10'u kısırlık sorunu yaşıyor.

10 banka ihtiyacı karşılamakta zorlanıyor Bu konudaki ilk adımlar 2000'li yılların başında atıldı. İlki 2001 yılında kurulan sperm bankalarının sayısı 10'u buldu.

Bir şehirde veya eyalette sadece bir sperm bankası açılmasına izin verildi. Ancak bu yöntem yeni sorunları beraberinde getirdi.

Bunların başında yeterli sayıda donör ve yeterli kalitede sperm bulma zorluğu geliyor.

Başkent Pekin'deki tek sperm bankasının yetkilisi Chen Zhenwen, bağışlanan spermlerin yüzde 80'inden fazlasının ilk testleri bile geçemediğini söylüyor.

Chen Zhenwen, son yıllarda sperm miktarındaki ve kalitesindeki düşüşün iş stresi ve çevre kirliliği ile uzun süre direksiyon veya bilgisayar önünde oturmaktan kaynaklandığı görüşünde.

Son yıllarda açılan kampanyalarla Çin'de kan bağışında bulunanların sayısı arttı. Hatta Pekin'de bazı meydanlarda kan alacak personelin ve donanımın bulunduğu otobüsler görmek mümkün.

Çocuk sahibi olamayanlar için sperm bankaları önemli bir umut

Ancak birçok Çinli değil sperm bağışında bulunmayı, bu konuda konuşmaya bile utanıyor.

Sperm bağışında bulunanlar ise adlarını açıklamaktan kaçınıyor. Basına ismini vermeden konuşan bir üniversite öğrencisi, sperm bağışında bulunduğunu ailesinden ve kız arkadaşından gizlediğini anlattı.

Hatta bu öğrenci, "annem babam ailemizin tohumunu bir yabancının kullandığını duyarsa beni öldürür" diye konuştu. Sperm bankaları da donörlerin kimliklerini gizli tutuyor.

Sperm bankaları zaman zaman ilginç telefonlar alıyor. Bazı kişiler sperm örneği alınırken hemşirelerin yardımda bulunup bulunmadığını soruyor. Pekin'deki sperm bankasının yetkilisi Chen bu tür telefonların geçen yıl internette dolaşan ve yanlış anlamalara yol açan sahte fotoğraflardan dolayı geldiğini belirtti. Çinli yetkili donörün sperm örneği verirken odada yalnız olduğunu, hatta yasak olmasından dolayı porno dergisi veya videosu bile verilmediğini ifade etti.

Bağışlar bir kerelik Çin Sağlık Bakanlığı'nın kurallarına göre, sadece 22 ila 45 yaş arasındaki sağlıklı erkekler hayatlarında bir kez sperm bağışında bulunabiliyor. Eşcinseller ve yabancılar bu uygulamanın dışında tutuluyor.

Sperm bağışı yapmak için başvuranların başında öğrenciler geliyor. Uzmanlara göre öğrenciler bu konuda daha ileri görüşlü.

Bu nedenle sperm bankaları üniversitelerde seminerler düzenliyor. Şanghay'daki sperm bankasının müdürü Li Zheng, Eylül ayında Fudan ve Tonji Üniversitelerinde düzenledikleri bilgilendirme konferanslarından sonra 300'den fazla öğrencinin kendileriyle temasa geçtiğini söyledi.

Öğrencileri sperm bağışında bulunmaya yönlendiren başlıca etkenlerden biri de bunun karşılığında para almaları.

Sperm bankaları her bağış için 200 yuan, yani yaklaşık 30 dolar ödüyor. Bu rakam spermin kalitesine göre son kan testinde 1500 yuana çıkıyor.

Fakat bu işin sanıldığı kadar kolay olmadığını da hatırlatmak gerekiyor. Yine ismini vermeden basına konuşan bir öğrenci, sperm bağışının bir kerede biteceğini sandığını, ancak bazen 10 aydan fazla sürdüğünü öğrendiğinde vazgeçtiğini anlattı.

Öğrenciler hiç değilse okul paralarını karşılamayı hayal etseler de, yetkililer Çin'de sperm ticaretinin yasak olduğuna dikkati çekiyor.

Chongqing'deki sperm bankası yaklaşık bir yıldır kapalı. Çin'in güneybatısındaki bu tek sperm bankasının üç yöneticisi ve iki çalışanı bazı kliniklere yasadışı dölleme hizmeti sağlamalarından dolayı 7 ila 12 yıl arasında hapis cezalarına çarptırıldı.

Bu kişilerin 440 bin yuan, yani 66 bin dolar karşılığında 1000 sperm örneği sattıkları iddia edildi.

Özetle bir yandan aşırı nüfusun getirdiği sorunlarla boğuşan Çin, diğer yandan "dengeli ve sağlıklı" bir toplum oluşturmanın yollarını arıyor.