BİZE ULAŞIN
Kuzey Kore’nin nükleer bomba ve kıtalararası füze denemelerinden ötürü, geçen yılın sonunda nükleer bir savaşın eşiğine kadar gelen ABD ve Kuzey Kore’nin liderlerinin beklenen görüşmesi Singapur’da gerçekleşti. ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jong-un, Singapur’un Sentosa Adası’ndaki Capella Otel’de bir araya gelerek el sıkıştı. Liderler sadece tercümanlarının katıldığı 38 dakikalık baş başa görüşmenin ardından 2 saat süren heyetler arası görüşmelere geçtiler. Toplam 5 saat süren zirve, Trump ve Kim’in ortak deklerasyonu imzalamasıyla sona erdi.
Liderlerin imzaladığı metin bağlayıcı olmayan iyi niyet beyanı olarak nitelendirildi. Anlaşmanın en önemli maddesi, “Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan tamamen arındırılması için işbirliği taahhüdünde bulunması oldu. Anlaşmanın ana maddeleri şöyle:
1-ABD ve Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (KDHC), iki ülke halklarının barış ve refah yönündeki arzuları doğrultusunda yeni bir ilişki kuracak.
2-ABD ve KDHC, Kore Yarımadası’nda kalıcı ve istikrarlı bir barış rejiminin tesis edilmesi için ortak çaba gösterecek.
3-27 Nisan 2018 tarihli Panmunjom Deklarasyonu uyarınca KDHC, Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan tamamen arındırılması yönündeki çalışmayı taahhüt eder.
4-ABD ve KDHC, halihazırda kimliği tespit edilenlerin ülkelerine derhal geri gönderilmesi de dahil olmak üzere, savaş esirleri ve kayıplardan geriye kalanları kurtarmayı taahhüt eder.
Zirvenin anlaşmada yer almayan en önemli somut adımı ise ABD Başkanı Donald Trump tarafından açıklandı. Zirve sonrası bir basın toplantısı düzenleyen Trump, Kore Yarımadası’nda askeri tatbikatları derhal durduracağını açıkladı. Donald Trump, “Bu tatbikatlar provokasyona yol açıyor ve oldukça pahalıya mal oluyor” dedi.
Öte yandan ABD, Kuzey Kore’ye uyguladığı yaptırımlardan kısa vadede vazgeçmeyecek. ABD Başkanı Trump, Kuzey Kore’nin yarımadanın nükleer silahlardan arındırılması taahüdünü yerine getirdiğinin bağımsız gözlemciler tarafından onaylanmasına kadar yaptırımların süreceğini açıkladı. ABD Başkanı Donald Trump, “Nükleer silahlardan arındırma süreci çok çok hızlı işleyecek. Süreci çok hızlı, kesinlikle çok çok hızlı bir şekilde başlatıyoruz” diye konuştu.
Trump, zirveden sonra açıkladı: “Müzakerelerin, olması gerektiği gibi gitmediğini görene kadar savaş oyunlarını durduracağız. Bundan büyük miktarda para tasarruf edeceğiz. Tam bir anlaşma için görüşmeler yaptığımız bir ortamda savaş oyunlarının uygun olmadığını düşünüyorum.”
Jong-un, imza töreninde “Burada tarihi bir buluşmaya tanık oluyorsunuz. Geçmişi geride bırakmaya karar verdik. Dünya büyük değişime tanık olacak” dedi.
İki ülkenin devlet başkanları, Kore savaşının ateşkes ile sona erdiği 1953 yılından bu yana ilk defa resmi olarak bir araya geldi. Geçen yıl nükleer kriz doruğa çıktığında birbirlere hakaret yağdıran iki lider Singapur’da övgüleri tercih etti. Tweet’lerinde Kuzey Kore liderinden “Roket Adam” olarak söz eden ABD Başkanı Trump, Kim Jong-un hakkında bu kez, “Çok değerli, akıllı bir müzakereci”, “Büyük bir kişilik”, “Çok yetenekli bir adam” gibi ifadeler kullandı. Trump, Kim ile görüşmelerinin “yapıcı ve verimli” geçtiğini belirterek, “Kendisiyle aramda kısa sürede çok özel bir bağ oluştu” dedi. Kim ile daha birçok kez buluşmak üzere anlaştığını da aktaran Trump, Kim’i uygun bir zamanda Washington’a da davet edeceğini belirtti.
Kim ise tercümanı aracılığıyla, “Buraya gelmek kolay olmadı. Engeller vardı ancak bunları aşarak buraya geldik. Görüşmeye açık fikirlerle geldik” ifadelerini kullandı. “Birçok insan bunun bir tür bilimkurgu filminden bölüm olduğunu düşünecek. Geçmiş, vücudumuzda bir zincir gibi, eski önyargılar ve davranışlar engeller gibi üzerimizdeydi. Ancak, bütün bunları aştık ve şu an buradayız” dedi.
ABD Başkanı Donald Trump, zirvenin ardından düzenlediği basın toplantısında önemli açıklamalarda bulundu. 65 dakika süren basın toplantısında Trump, ABD medyasında Kim ile buluşmayı kabul etmesine yönelik eleştirilere de anlamlı bir yanıt verdi. Trump, bu eleştirileri hatırlatan ve “Kendinizi Kim ile denk konumda görüyor musunuz?” sorusunu yönelten gazeteciye, “Ben bu duruma bu gözle bakmıyorum. Dünyanın da güvenli bir yer haline gelmesi için her şeyi yaparım. Eğer Başkan Kim ile görüşmem 30 milyon insanın veya daha fazlasının canını kurtaracaksa ben de sahneye çıkar, Singapur’a memnuniyetle seyahat ederim” diye yanıt verdi. Beyaz Saray’a sunulan bir raporda, Kore’de bir nükleer savaş çıkması halinde 20-30 milyon kişinin ölebileceği belirtilmişti.
ABD Başkanı Donald Trump, basın toplantısına bir videoyla başladı. ‘Hollywood tarzı aksiyon filmi fragmanı’ kurgusunu taşıyan 4 dakikalık videonun bir karesinde Kuzey Kore’nin bir tatbikattaki bombardımanı yer aldı. Trump, videoyu burada durdurup, “Başkan Kim’in tabletten bu kumsala bakmasını ve villalar olduğunu düşünmesini istedim. Elmakçı gözüyle bakmasını istedim” dedi.
Gazete Habertürk'ün haberine göre; Tarihi anlaşmanın imzalanmasından önce masanın Kim'in oturacağı bölüme bir Kuzey Koreli görevli eldiveniyle parlattığı bir dolmakalem bıraktı. Ancak Kim Jong-un’un kız kardeşi Kim Yo Jung imzadan önce atılarak kendi dolmakalemini verdi ve diğerini ceketinin cebine koydu.
Fotoğraf çekiminde Trump “Umarım bizi yakışıklı ve ince gösterirsiniz” diye espri yaptı. Kim’in bu espriden hoşlanmadığı gözlendi.
Ünlülerin berberi olarak tanınan Şükrü Dudu, ABD Başkanı Trump ile Kuzey Kore Lideri Kim Jong-un’un saç kesimini yorumladı. Dudu, “Trump’ın saç kesimi alabros model. Kim’inki ise ‘Amerikan’ dediğimiz tarz. Aslında tam tersi olmalıydı” dedi. Dudu, “Trump’ın saçını Amerikan tarzı kesmek isterdim” diye ekledi.
ABD Başkanı Donald Trump, öğle yemeğinden sonra Kim Jong-un ile otel dışına çıkıp ona 2 milyon dolar değerindeki ‘Canavar’ lakaplı başkanlık makam aracının içini gösterdi. Kapının önündeki limuzinin yanına kadar gelen ve aracın içine bir süre bakan ikili daha sonra geri dönerek sohbetlerine devam etti. Trump’ın hevesli tavrının yanında Kim Jong-un’un araca fazla yaklaşmaması dikkat çekti. Dünyanın en güvenli araçlarından biri olan ‘Canavar’ 8 ton ağırlığında. Otomobilin kapıları, 20 santimetre kalınlığında zırhtan oluşuyor. Aracın gövdesi ise 15 santimlik zırhla kaplı.
Singapur zirvesi uluslararası toplumda memnuniyet yarattı. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, zirve sürerken çok sayıda dünya başkentini arayarak görüşmeler hakkında bilgi verdi. Çin yönetimi, “İki liderin eşit olarak yaptığı görüşmeler yeni bir tarih başlatmıştır” açıklamasında bulundu. İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, “Yapıcı görüşmeden memnuniyet duyuyoruz” dedi. Kuzey Kore’yle hâlâ teknik olarak savaş halinde olan Güney Kore’nin Cumhurbaşkanı Moon Jae-in, heyecandan uyuyamadığını belirterek görüşmenin başarılı geçmesini canı gönülden istediklerini vurguladı.
Liderlerin öğle yemeğinde her iki tarafı da memnun edecek seçenekler vardı. Singapurlu aşçılar, tarihi zirve için liderlerin ağız tadına uygun karma bir mönü hazırladı. Başlangıçta Başkan Trump’a avokado salatalı jumbo karides kokteyli, Kuzey Kore Lideri Kim Jong-un’a ise Kuzey Kore mutfağının gözdelerinden “Kerabu’ adındaki yeşil mangolu çiğ ahtapot yemeği ve ‘Oiseon’ adı verilen hıyar dolması sunuldu. Ana yemekte Trump’a sebze garnitürlü biftek, Kim’e ise “Daegu Jorim” adı verilen soya fasulyeli morina balığı yemeği ikram edildi. Tatlı olarak ise dondurma, bitter çikolata ve çeşitli tatlılar sunulda.
