'Türk lideri Erivan'da, Ermeni lideri Çanakkale'de görmek isterdim'

Beril Eski

BBC Türkçe, Erivan

Cuma günü Türkiye'de ve Ermenistan'da anma törenleri düzenlendi; Çanakkale savaşı ve 1915 olaylarında ölenler anıldı.

Türkiye'deki anma törenlerine katılan isimlerden öne çıkanlar Galler Prensi Charles, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Avusturalya Başbakanı Tony Abbot'tı.

Ermenistan'daki törene katılan en önemli isimler ise Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande oldu.

Aynı gün düzenlenen bu iki töreni Ermenistan'da gazetecilik ve yayıncılık yapan Mark Grigorian ile değerlendirdik.

Grigorian, kişisel olarak 24 Nisan'da duygusal anlar yaşadığını ve 1915'in kurbanlarını andığını söylüyor:

"Uzun yıllardır 24 Nisan'ı siyasi bir etkinlikten ziyade, ailevi bir etkinlik olarak gören biriyim. Ama elbette 100. yılın ayrı bir önemi vardı ve siyasi bir etkinliğe dönüşmesi gerekiyordu."

Erivan'da genel ruh halinin "Buraya kaç devlet başkanı gelecek, Türkiye'ye kaç devlet başkanı gidecek" yönünde bir karşılaştırmaya evrildiğini kaydeden Grigorian, aynı ruh halini Türkiye'de de gözlemlediğini söylüyor:

"Türkiye televizyonlarında İngiltere prensinin Gelibolu'ya gidişi bir gururla duyuruluyordu. Erivan'da da Putin ve Hollande'ın gelişi aynı şekilde medyada yer alıyordu."

'Çanakkale anmaları beklenen etkiyi yaratmadı, üzüldüm'Grigorian, 24 Nisan'da Gelibolu için yapılan etkinliklerin Erivan'daki etkinliklere ilgiyi azaltmak için düzenlendiğini ancak Çanakkale etkinliklerinin beklendiği kadar büyük bir etki yaratmadığını belirtiyor:

"Ama birçok Ermeni'den farklı olarak, Çanakkale anmalarının beklediği etkiyi yaratmaması beni üzüyor. Üzüyor çünkü gerek Çanakkale, gerek 1915'te yaşananlar iki farklı şeydi. Yaşananların boyutları farklıydı. Ama her ikisi de 1. Dünya Savaşı sırasında yaşandı."

"Bu iki olayın tek ortak noktası ise Osmanlı İmparatorluğu'nun her ikisinde de rol oynamasıydı."

Gazeteci, her iki olayda da hayatını kaybeden insanların saygıyla anılması gerektiğini düşünüyor ancak yaşananların 'iki ayrı olay' olduğuna dikkat çekiyor:

"Bu ikisi farklı olaylar. Ben Türkiye liderini Erivan'da soykırımın kurbanlarını anarken görmek isterdim. Aynı şekilde Ermenistan liderini de Gelibolu'da ölenleri anarken Çanakkale'de görmek isterdim."

Grigorian, "Artık ortak hatıralar iki toplumu ayırmamalı, birleştirmeli" değerlendirmesinde bulunuyor.