Türkiye ve Suriye: 'İnce tel örgü'

Şeref İşler

BBC Türkçe

Şanlıurfa'nın Akçakale ilçesinde bulunan Fatih Sultan Mehmet Mahallesi'nin muhtarı Salih Aydoğdu, Suriye sınırına ve dolayısıyla ülkeyi kasıp kavuran iç savaşa ne kadar yakın olduklarını "Sıfır. İnce bir tel örgü var o kadar." sözleriyle açıklıyor.

Sınırın Türkiye tarafında güvende olduklarını düşünen, daha önce endişe etmelerine neden olacak bir gelişme de yaşamamış olan Akçakale sakinleri, bu sabah erken saatlerde top sesleri ve bölgede bir okula isabet eden kurşunlarla uyandı.

Suriye'nin Rakka kentine bağlı Tel Abyad Sınır Kapısı'nı ele geçirmeye çalışan muhalifler buradaki Suriye gümrük binasını ateşe tutmaktaydı.

Sabah saatlerinde BBC Türkçe'nin konuştuğu muhtar Aydoğdu, telefon görüşmemiz sırasında hâlâ arkada top sesleri duyduğunu belirtti ve şunları aktardı: "Sınıra sıfır olmamıza rağmen halkımız daha önce hiçbir güvenlik endişesi yaşamadı. Ama son iki gündür mahalle sakinleri çok korkulu ve endişeli. Herkes 'Kurşun gelir, beni bulur mu' diyerek evde oturuyor."

Dün

Akçakale'de binaların üst katlarında oturan kişileri acilen giriş katlarına indiren, belediye hoparlörlerinden halka sokağa çıkmamaları için duyurular yaptıran bu çatışma, Suriye'deki muhaliflerin Tel Abyad Sınır Kapısı'nı ele geçirme çabalarının uzantısı.

BBC Türkçe'ye konuşan Şanlıurfa İpekyol Gazetesi müdürü Şahin Öznur, Suriyeli muhaliflerin Pazartesi gününden başlayarak ele geçirmek istedikleri sınır kapısına yedi kilometre ötede toplandığını, takviye birliklerin dün ulaşmasıyla operasyon planları yaptıklarını söylüyor.

Öznur kendisine muhaliflerce aktarılan bilgilere dayanarak, Özgür Suriye Ordusu'nun başta sınırın yanında bulunan Gümrük Müdürlüğü'ne roketatarlarla saldırmayı düşündüğünü ama binada keskin nişancılar olduğunu fark edince bundan vazgeçildiğini aktarıyor.

Muhaliflerin binaya doğrudan girdiği, keskin nişancıların hala içerde olduğunu görünce çıkıp, Gümrük Müdürlüğü'nü bu kez roket ve yaylım ateşine tuttukları belirtiliyor. Gazeteci Öznur kendisine aktarılanlara göre binada elleri kelepçelenmiş 20 ila 25 kişi bulunduğunu söylüyor.

Ancak bu bilgiyi başka kaynaklara doğrulatmak mümkün olmadı.

"Muhalifler binaya güneyden – yani Türkiye sınırının tam karşısından – saldırdığından, buradan seken kurşun ve [roketler] Akçakale'ye isabet etti." diyor gazeteci Şahin Öznur ve ekliyor: "Akçakale Anadolu Lisesi'ne kurşunlar böyle isabet etmiş oldu."

Bugün

Akçakale Anadolu Lisesi'nin bulunduğu Fatih Sultan Mehmet Mahallesi muhtarı Salih Aydoğdu, BBC Türkçe'ye yaptığı açıklamada geceki olaydan bu yana pek çok binaya daha kurşun isabet ettiğini söyledi.

Ancak okullar tatil edildiği için burada yaralanan olmadı.

Muhtar Aydoğdu buna karşılık tarlada pamuk toplarken vurulan bir kişinin durumunun çok ağır olduğunu söyledi.

BBC Türkçe ile telefonla konuştuğu sırada hâlâ top sesleri duyduklarını söyleyen Aydoğdu, mahalledeki binaların üst katlarında oturan kişilerin ivedilikle giriş katlarına indirildiğini, halka sokağa çıkmamaları için duyurular yapıldığını belirtti.

Akçakale'nin Suriye sınırının üzerinde olduğunu ve iki ülkeyi ince bir tel örgünün ayırdığını söyleyen muhtar Aydoğdu, "Daha önce böyle bir şey yaşamadık ama son iki gündür çok yoğun çatışma sesleri duyuyoruz." dedi.

Mahalle sakinlerini korkutan topçu ateşi, Suriye'deki Gümrük Müdürlüğü'nü geri almak için saldırıya geçen hükümet kuvvetlerinden geliyor.

'Yanlışlıkla'

Suriye'de yaşanan iç savaşın Türkiye'yi bu kadar yakından etkilemesi, muhalifleri ve Esad hükümetini derinden endişelendiriyor.

"Muhalifler [Akçakale'nin ateş altında kalmasının] istenmeden ama mecburen olduğunu söylüyor." diyen Şanlıurfa İpekyol Gazetesi müdürü Şahin Öznur şunları ekliyor: "Muhaliflerin aktardığına göre, bazıları yaylım ateşi açmak zorunda kalıyor ve kurşunların ve [roketlerin] yanlışlıkla –bunun altını çiziyorlar- yanlışlıkla Türkiye tarafına geldiğini söylüyorlar."

Öznur, Tel Abyad çatışmasında şu ana kadar Suriye ordusundan çıkan hiçbir kurşunun Türkiye'ye sekmediğini, sekenlerin muhaliflerce sıkılmış olduğunu öne sürüyor.

Yine de kendisine göre, bu kurşunların Türkiye'ye sıçrıyor olması, muhaliflerden daha çok hükümet birliklerini endişelendiriyor. Şahin Öznur "Esad'ın askerleri Türkiye'de 'Bu kurşunları Esad'ın ordusu sıkmıştır. Bu yüzden karadan müdahale gerekti' gibi bir tavrın oluşmasından korkuyor." diyor.

Yarın

Akçakale'de okullar bugün kapalıydı.

Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü, topçu ateşinin dinmemesi durumunda bugün için tatil edilen okulların bir süre daha kapalı tutulabileceğini söylüyor.

Ama bu sırada kurşunların sekiyor ve Türkiye vatandaşlarını yaralıyor olmasının uzun vadede doğurabileceği sonuçlar geniş çaplı bir endişe yaratıyor.

Akçakale ilçesinin büyük bölümünün Arap kökenli olmasından dolayı kendilerini oldukça arada kalmış hissettiklerini söyleyen Türkiyeli Araplar Yardımlaşma ve Kültür Derneği Başkanı Şükrü Kırboğa, bu endişeleri paylaşanlardan biri.

BBC Türkçe'ye konuşan Kırboğa, Akçakale'de yaşananların öngörülüp, engellenebileceğine inanıyor: "Tampon bölge kurulabilirdi. Beşar Esad'la bağlar koparılmayabilirdi. Ama ipler kopunca bunun bedeli ağır oldu."

Tampon bölge kurulması durumunda mermi sekmesi olmayacağını savunan Kırboğa'ya göre, Türkiye'de yaşayan Araplar, Suriye'nin sınır bütünlüğünün korunmasından yana. Şükrü Kırboğa, özellikle özerk bir Kürt yönetiminin sınırda kurulması durumunda Türkiye sınırı boyunca yaşayan Arapların "iki bölge arasında sıkışıp kalmasından korktuğunu" aktarıyor.

Türkiyeli Araplar Yardımlaşma ve Kültür Derneği Başkanı Kırboğa, Suriye'de yaşananların durdurulması için Birleşmiş Milletler'i ve NATO'yu göreve çağırıp ekliyor: "Bu ateşin acilen sönmesi gerekiyor."