Türkiye'de 100 kişiden 9'u bunu yapıyor

Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Halk Sağlığı Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Hilal Özcebe, sigara paketlerinin yüzde 8,6'sında Türkçe uyarı yazıları bulunmadığını bildirerek, "Yani, ülkemizde yaklaşık her 100 kişiden 9'u kaçak sigara içmektedir" dedi.

Özcebe, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 31 Mayıs Dünya Sigarasız Günü'nde bu yıl dikkatlerin "tütün ürünlerinin yasa dışı ticaretine" çekileceğini söyledi.

Tütün ürünlerinin yasa dışı yollardan ticaretinin hem kamu maliyesi hem de halk sağlığı açısından ciddi tehdit oluşturduğunu ifade eden Hilal Özcebe, "Yasa dışı ticaret, hükümetleri en çok ihtiyaç duydukları gelirlerden yoksun bırakmakta ve tütün tüketimini azaltmaya yönelik en önemli stratejilerden birisi olan tütün ürünlerinin yüksek düzeyde vergilendirilmesi uygulamasına zarar vermektedir" diye konuştu.

- "Küresel sigara pazarının yüzde 11,3'ü yasa dışı"

Özcebe, tütün ürünlerinin yasa dışı yollardan ticaretinin küresel düzeyinin net olarak ölçülmesinin zor olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti: "Yapılan bir çalışmaya göre, küresel sigara pazarının yüzde 11,3'ü yasa dışıdır. Bu da yılda 40,5 milyar ABD doları vergi geliri kaybı anlamına gelmektedir. Türkiye'de Sağlık Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü, DSÖ ve ABD Hastalıklar Kontrol ve Korunma Merkezi (CDC) tarafından yapılan 'Küresel Yetişkin Tütün Araştırması'nda, sigara kullanan yetişkinlerin son kullandıkları sigara paketlerinin yüzde 9,1'inde, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu (TAPDK) tarafından basılması şart olan bandrolün olmadığı gözlenmiştir.

Sigara paketlerinin yüzde 8,6'sında ise Türkçe uyarı yazıları bulunmamaktadır. Yani ülkemizde yaklaşık her 100 kişiden 9'u kaçak sigara içmektedir. Sağlık Bakanlığı tarafından 9 bin 710 kişi ile yapılan bir başka çalışmada ise sigara kullananların yüzde 12,1'inin sigara paketinde, TAPDK tarafından zorunlu olan barkodun olmadığı gözlenmiştir.

Her iki çalışmada da kaçak sigara kullanımının gençler arasında, öğrenim durumu düşük olan kişiler arasında, düşük ekonomik düzeyde olanlar ve kırsal kesimde daha yaygın olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Özellikle Güney, Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinde daha fazla kaçak sigara içildiği görülmüştür."

- "Ucuz sigara satışının olması, tütünle mücadeleyi zayıflatmaktadır"

Hilal Özcebe, tütün ve tütün ürünlerinin kullanımıyla mücadelede en önemli müdahalelerden birinin "sigara üzerindeki vergilerin, dolayısıyla sigara fiyatlarının artırılması" olduğunu vurguladı. Bu müdahalenin kaçak sigara kullanım oranını yükselttiğine ilişkin farklı bir görüşün de bulunduğuna dikkati çeken Özcebe, şöyle devam etti:

"Piyasada kontrolsüz ve ucuz sigara satışının olması, tütün mücadelesini zayıflatmaktadır. Bu nedenle sigara fiyatlarının artırılmasının yanı sıra kaçakçılık ile de mücadele etmek gerekmektedir. Sigara sağlığa zararlı bir maddedir, sigaranın içindeki maddelerin zararlı olduğu bilinmesine karşılık, devletin kontrolü altında satışı yapılmaktadır. Ölümcül hastalıklara neden olduğu bilinen sigaranın satışının ülkelerde halen devam ediyor olması, tütün endüstrisinin gücünü göstermektedir.

Satışına izin verilen sigaranın zararlarını bilirken, piyasada kontrolsüz olarak satılan sigaraların içeriği konusunda hiç bir bilgi bulunmamaktadır. Bu sigaraların nerede ve ne koşullarda üretildiği ve paketlendiği, hangi katkı maddelerini ne kadar içerdiği bilinmemektedir. Bugün sigaranın yaşamımızdan çıkması çabalarına karşın halen kaçak sigaranın bulunabiliyor olması, bu konuda alınması gereken önlemlerin güçlendirilmesi gerektiğini düşündürmektedir."