Uluslararası Af Örgütü'nden dünya liderlerine eleştiriler

Mike Wooldridge

BBC Diplomasi Muhabiri

Raporda Birleşmiş Milletler'in küresel barışı koruma işlevinin zayıflatıldığı belirtildi.

Uluslararası Af Örgütü yayımladığı yeni raporunda, 2011'de demokrasi yandaşı protestocuların gösterdiği cesaretin, dünya liderlerinin başarısızlığıyla eşdeğerde olduğunu vurguladı.

İngiltere merkezli insan hakları örgütü, küresel ve bölgesel güçlerin muhalif hareketlerle ilgili destek içeren sözlerinin eyleme dönüşmediğinin altını çizdi.

Af Örgütü Genel Sekreteri Salil Shetty, Mısır'ın bu konudaki örneklerden biri olduğunu söyledi.

Shelty, "İnsan hakları söylemi, rahatsız edici olduğunda ya da çıkarların önüne dikildiğinde rafa kaldırıldı" yorumunda bulundu.

Shelty, geçen yıl, küresel güçlerin insan haklarını, fırsatçı ittifaklar ve ekonomik çıkarlar nedeniyle Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki nüfuzlarını artırmak için kullandığının daha açık olarak görüldüğünü belirtti.

Raporda, Mısır'daki protestolarla yaratılan değişim fırsatlarının heba edildiğinin altı çizildi.

'Silah Ticareti Anlaşması bir sınav olacak'

Uluslararası Af Örgütü, Sri Lanka'ya müdahalede başarısız olunması ve Suriye'de insanlığa karşı işlenen suçlar karşısındaki eylemsizliğin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni, küresel barışın korunması açısından gereksiz bir konuma düşürdüğünü de açıkladı.

Shetty, başarısız liderliğin, protestolara ilgisizlik ve acımasızlıkla yaklaşan politikacılarla, küresel bir boyuta taşındığını söyledi.

Örgüt, liderliğin başarısız olmasının, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni "yorgun, yanlış adım atan ve yetersiz" bir hale getirdiğini söyledi.

Rapora göre Hindistan, Brezilya ve Güney Afrika gibi yükselen güç merkezleri de, 'sessizlikleriyle' Güvenlik Konseyi'nin küresel barışı korumadaki etkisinin zayıflatılmasında suç ortaklığı yaptı.

Uluslararası Af Örgütü'nün raporunda "Hükümetler, hem ülke içinde hem de ülke dışında ifade özgürlüğünü savunmalı, uluslararası sorumluluklarını ciddiye almalı ve adalet, özgürlük ve kanun önünde eşitliği sağlayan sistem ve yapılara yatırım yapmalı" denildi.

BM'nin Temmuz atında gerçekleştirilecek Silah Ticareti Anlaşması'nın onayıyla ilgili toplantısının, politikacıların, insan haklarını, kendi çıkarlarının yerine koyup koymayacaklarını gösterecek bir sınama olacağı belirtildi.

Rapor, en az 91 ülkede ifade özgürlüğünün kısıtlandığını ve en 101 ülkede de insanların işkence ve kötü muame gördüğünü belgeledi.

Dünya çapında milyonlarca insanın özgürlük, adalet ve itibar için sokaklara döküldüğü 2011'in, gerçek anlamda çalkantılı bir yıl olduğu belirtildi.