Walmart'a cinsiyet ayrımcılığı davası

Rajini Vaidyanathan

BBC, Washington

Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi, yarım milyonu aşkın kadının dünyanın en büyük perakende satış firması Walmart'a açtığı davayı değerlendiriyor.

Eğer kabul edilirse, bu Amerika tarihinin en büyük cinsiyet ayrımcılığı davası olacak.

Süpermarket devi Walmart, tüm çalışanlarına âdil davrandığını söylüyor.

Walmart'ın karşısında ise, kendilerinin ve diğer kadın çalışanların daha düşük maaş aldığını ve cinsiyetleri nedeniyle terfi edilmediklerini söyleyen altı kadın var.

'Terfi istiyorsan kendine çeki düzen ver' Yetişkin hayatının büyük bir kısmında Walmart için çalışan Chris Kwapnowski onlardan biri.

47 yaşındaki Kwapnowski yaşadıklarını değerlendirdiğinde, birden fazla defa, kendisinin yerine çok daha az deneyimli erkek çalışanların terfi ettirildiğini söylüyor.

Kwapnowski, "Müdürüme terfi etmek için ne yapmam gerektiğini sordum ve müdürüm bana kendime çeki düzen vermemi, makyajımın üstündeki tozu silmemi söyledi" diyor.

1986 yılından beri Walmart'ta çalışan Kwapnowski, ilk 15 sene boyunca erkek çalışma arkadaşlarının maaşına zam yapılırken kendisinin bu zamları almadığını da ekliyor.

Kendi maaşının aynı kaldığı ancak daha az deneyimli bir erkek çalışanın maaşına zam yapıldığı bir durumda bunun nedenini sorduğunu anlatıyor Kwapnowski.

Kendisine verilen cevap, meslektaşının bakması gereken bir ailesi olduğu olmuş.

Kwapnowski, kendisinin de bir anne olduğunu söylüyor.

'Müdürler dalga geçiyordu' Kwapnowski ve Dukes, on yıl önce suç duyurusunda bulundu

Walmart'ın başka bir şubesinde çalışan Betty Dukes da terfi ve zamlar söz konusu olduğunda es geçildiğini söylüyor.

Walmart'ta çalışmaya dükkanın kapısında müşterileri karşılayarak başlauan Dukes, daha iyi bir pozisyon isteğinin bir türlü gerçekleşmediğini anlatıyor.

Dukes mahkemeye verdiği ifadelerde "Daha başvurular açılmadan pozisyonlar müdüriyet tarafından seçilen erkek çalışanlara veriliyordu, dolayısıyla terfi için başvurmanın anlamsız olacağını düşündüm" dedi.

60 yaşındaki Dukes, müdürlerinin kendisiyle erkek çalışanlara yapmadıkları bir şekilde dalga geçtiklerini de ekledi.

Dukes ayrıca çok uzun molalar vermekle suçlanıyor ve Walmart bu suçlamanın arkasında durduğunu söylüyor.

Dukes, şirkete karşı ayrımcılık davasını 2000 yılında açmıştı.

Milyar dolarlık tazminat Kwanpowski'nin avukatı Elizabeth Lawrence, sorunun bir dükkan ve bir müdürle sınırlı olmadığını kısa sürede fark ettiklerini söylüyor.

Lawrence, "Bir internet sitesi açtık ve insanların bize ulaşması için ücretsiz bir telefon hattı edindik. Böylece herkes yaşananlardan haberdar oldu" diyor.

Dava, Amerika'nın tarihindeki en büyük cinsiyet ayrımcılığı davası olabilir.

Eğer Yüksek Mahkeme, grup davası açılmasına izin verirse, bu altı kadın çok daha büyük bir grup adına dava açabilecek.

Böyle bir durumda, 1998 yılından beri Walmart'ta çalışan 1.6 milyon kadının her birine tazminat ödenmesi söz konusu olabilir.

6 kadını Yüksek Mahkeme'de temsil eden Joseph Sellers, şirkette ayrımcılığın son derece yaygın olduğunu ve ancak toplu bir davayla adaletin sağlanabileceğini savunuyor.

Walmart tüm ayrımcılık iddialarını reddediyor.

Şirket adına açıklama yapan Greg Rossiter, "Walmart'ta yıllardır ayrımcılık karşıtı uygulamalar söz konusu ve bu uygulamalar kadın çalışanların terfi etmesi ve iyi maaş alabilmesini sağlamak için var" dedi.

Walmart'ı temsil eden avukatlardan Mark Perry, bireylerin şirketi dava edebileceğini, ancak her şubenin kendi maaş ve terfi kararlarını verdiğini ve dolayısıyla grup davası açılmasının söz konusu olmaması gerektiğini söyüyor.

Grup davasında yer almak istemeyenler bunu belirtebiliyor; ancak çoğu kadın çalışanın, davada yer almak isteyeceği düşünülüyor.

Grup davaları konusunda uzman olan avukat Joshua Rose, bu tür davalarda şirket çapında ayrımcılık olduğunun kanıtlanması gerektiğini söylüyor.

Rose, grup davalarının çok etkili olabileceğini çünkü büyük tazminatlar ödenmesinin yanı sıra yeni iş yeri uygulamaları da getirebileceğini söylüyor.

Eğer Walmart davayı kaybederse, ödeyeceği tazminat milyarlarca doları bulabilir; ama imajının alacağı zararın bedeli çok daha büyük olacaktır.