Devlet televizyonu protestolarda 15 kişinin öldüğünü açıkladı. Muhalif lider Mir Hüseyin Musevi’nin yeğeni Ali’nin ciple ezildikten sonra vurularak öldürüldüğü iddia edildi.
KERBELA Şehitleri’nin anıldığı Aşure günü ve İran muhalefetinin dini lideri Büyük Ayetullah Hüseyin Ali Montazeri’nin Şiilerce kutsal olan yedinci yas gününün denk geldiği önceki gün başlayan gösteriler ülkeyi kan gölüne çevirdi. Geçen hazirandaki cumhurbaşkanlığı seçimlerini Mahmud Ahmedinejad’ın hileyle kazandığını savunan muhalefetin isyanında 15 kişinin öldüğü açıklandı. Devlet televizyonu, ölenlerden 10’unun “devrim karşıtı terörist” grupların üyeleri olduğunu, diğer 5 kişinin de “terörist gruplar” tarafından öldürüldüğünü öne sürdü. Ölenler arasındaki en çarpıcı isim ise muhalefet lideri Mir Hüseyin Musevi’nin 35 yaşındaki yeğeni Seyid Ali. İran’ın uluslararası üne sahip yönetmeni Muhsin Mahmalbaf’ın kendi web sitesinde yazdığına göre, Ali Musevi önceki gün evinin dışında spor bir otomobille ezildi. Ardından araçtan çıkan 5 kişiden biri onu vurdu.
“Cesedi kaçırdılar” iddiası
Musevi ailesi Seyid Ali Musevi’nin Tahran’daki İbni Sina hastanesinden “kaçırıldığını” iddia etti. İran resmi haber ajansı ise aralarında Seyid Ali Musevi’nin de bulunduğu pazar günkü gösterilerde ölen 8 kişinin cesedi üzerinde adli inceleme yapıldığını açıkladı. İran’da geleneksel olarak Aşure Günü’nde şiddet kullanmanın yasak olması polise tepkileri artırıyor. İran polisi buna karşılık göstericilere ateş açılmadığını ve onların “birbirini öldürmüş olabileceğini” açıkladı. İran’da dün ise pazar gününe kıyasla daha sakin geçti.
“Şah bile daha saygılıydı”
İran’da 12 Haziran’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimini kaybeden muhalefet liderlerinden Mehdi Kerrubi, “Şah zamanında bile mukaddes güne, Aşure gününe saygı vardı. Muhalefete daha hoşgörülü davranılırdı” ifadesini kullandı.
Seri tutuklamalar
Kanlı olaylar sürerken İran polisi seri tutuklamalara girişti. İran Özgürlük Hareketi Genel Sekreteri, eski dışişleri bakanı ve eski lider Ayetullah Humeyni’nin danışmanı İbrahim Yezdi dün gözaltına alındı. Norooz adlı muhalif site muhalif lider Musevi’nin 3 danışmanı ve 7 reform yanlısı politikacının tutuklandığını bildirdi.
Dünyadan tepki yağıyor
Washington yönetimi, İran’da 2 gündür süren hükümet karşıtı gösterilerle ilgili, Tahran hükümetinin sivillere yönelik “haksız baskısını” kınadığını belirterek, ABD’nin, protestocuların yanında olduğunu bildirdi.
İngiltere “İran’daki rahatsız edici baskıları kınadığını” açıkladı.
Fransa Dışişleri Bakanlığı, protestoculara karşı şiddet kullanılmasını kınayarak, artan krize siyasal çözüm çağrısında bulundu.
Almanya Başbakanı Angela Merkel sert bir açıklama yaparak, “güvenlik güçlerinin kabul edilemez eylemlerinde insanların öldüğü çatışmaları” kınadı.
Nükleer krizde İran’a destek veren Rusya bile Tahran’a tepki gösterdi. Moskova yönetimi, İran’daki gelişmelerden kaygı duyduğunu açıklayarak yetkilileri “sükunete” davet etti.
İtalya Dışişleri Bakanlığı “insan yaşamını korumanın temel bir değer olduğunu ve İran’ın insan yaşamına saygıya dayalı bir yapı geliştirmesi gerektiğini” ifade etti.