BİZE ULAŞIN
Mantar sonbahar ve kış aylarının vazgeçilmez besinleri arasında bulunuyor. Sofraların baş tacı olan mantarın bilinçsiz toplanması ve dikkatsizce yenmesi ölümcül sonuçlar doğurabiliyor. Mikolog (mantar uzmanı) Jilber Barutçiyan, "Öldüren, zehirli ve yenen türleri birbirinden ayırt etmek için hiçbir püf noktası yok." dedi. Sarıyer'de ormandan topladıkları mantardan zehirlenen bir kişinin hayatını kaybetmesi, eşinin de yoğun bakımda tedavi altına alınması, zehirli ve öldürücü mantar türleri ile mantarların bilinçsiz şekilde toplanarak tüketilmesindeki riskleri gündeme getirdi.
Mantarların bilinçsizce toplanması ve tüketilmesi, zehirlenmenin yanında ölüm riskini de artırıyor. Geçtiğimiz günlerde Düzce'de ormandan topladıkları mantarı yedikten sonra zehirlenen 3 kişi, hastaneye sevk edilmişti. Karaciğer Nakli Yoğun Bakım Ünitesi'nde kalan 3 kişiden Yusuf Yavuz ve Emine Yavuz ölürken, Tuğba Yavuz'un karaciğer nakli beklediği öğrenildi.
Barutçiyan, mantar zengini Türkiye'de, dünyanın en değerli ve pahalı mantarlarının yanı sıra en tehlikeli türlerin de yetiştiğini söyledi. Barutçiyan, mantar sezonunun yaşandığı bu dönemde doğada çıkan türlerin pek çoğunun yenmeyen, öldürücü ve zehirli olduğunu dile getirerek, İstanbul'da 30 bine yakın mantar türünün yetiştiğini, çıplak gözle görülebilen ve yaygın olan 15 türün de kesin öldürücü olduğunu kaydetti.
Jilber Barutçiyan, mantar toplarken zehirli ve öldürücü türlerin nasıl ayırt edebileceğine ilişkin "Öldüren, zehirli ve yenen türleri birbirinden ayırt etmek için hiçbir kısa yol, püf noktası, analiz tekniği yok. Mantarlarınızı bilimsel bir netlikle tanımlayıp, güncel bir kaynaktan yenip yenmeyeceğini kontrol etmediğiniz sürece, her zaman zehirlenme hatta ölüm riski vardır." ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. İbrahim İkizceli ise özellikle kırsal bölgelerde mantar zehirlenmesi vakalarının yaygın görüldüğünü söyledi. Zehirlenme durumunda hastaneye genellikle karın ağrısı, bulantı ve kusma şikayetleriyle başvurulduğunu aktaran İkizceli, bu belirtiler mantar yedikten sonra ilk 2 saat içerisinde ortaya çıkıyorsa öldürme olasılığının daha düşük, 6 saat ve sonrasında yaşanıyorsa öldürme olasılığının daha yüksek olduğunu ifade etti.
Prof. Dr. İkizceli, vatandaşlar belirtilerle hastaneye gittiklerinde mantar yediklerini söylemediklerinde, zehirlenme tanısı koymakta zorlandıklarını dile getirdi. Vakaların en az 2-3 gün takip edilmesi gerektiğini belirten İkizceli, "Gecikmiş semptomlarda, karaciğere hasar veriyor, karaciğer yetmezliğinden karaciğer nakline kadar gidebiliyor. Eğer hasta karaciğer nakli olmazsa, ölümle sonuçlanabiliyor. Erken semptomlarda, karaciğer transplantasyonu noktasına gitme ve öldürme olasılığı daha düşük." dedi.
Prof. Dr. İbrahim İkizceli, kültür mantarlarında da zehirlenme riskinin az da olsa bulunduğunu belirterek, "Normalde kültür mantarının yetiştirildiği toprakların belli süre sonra yenilenmesi gerekiyor. Eğer yenilenmezse orada zehirli mantar üreme ihtimali artıyor. Bu nedenle güvenilir yerden kültür mantarı almak lazım. İkincisi, tüm mantarlarda alerji yapma riski var. Alerji zehirlenme gibi düşünülebiliyor. Alerji de bulantı, kusma yapıyor. Fakat alerji genellikle ilk 1 saat içerisinde ortaya çıkıyor." diye konuştu.
Mantar yedikten sonra zehirlenme belirtilerinin 6 saat ile 10-12 saate kadar ortaya çıktığını dile getiren İkizceli, "Ne kadar geç çıktıysa semptomlar o kadar öldürücü oluyor. Eğer bulantı, kusma, karın ağrısı başladıysa, ne zaman mantar yediğini doktora söylemelerinde fayda var. Çünkü tedavinin hızlı olmasını sağlıyor. Erken dönem semptomlarıyla gelenlerde eğer hiçbir bulgu çıkmazsa yaklaşık 24 veya 48 saat takiple taburcu edilebiliyor. Ancak geç dönemde geldiyse, 72 saat takip ediliyor. Bu süre içerisinde hiçbir şey çıkmadıysa taburcu edilebiliyor ama genellikle 24 saat sonra karaciğer fonksiyonlarında oynamalar başlıyor. Verdiğimiz tedaviye göre, örneğin penisilin tedavisine, diyaliz tedavisine verdiği cevaba bakıyoruz. Karaciğer transplantasyonu, o da olmuyorsa mortaliteyle sonuçlanabiliyor. Karaciğer transplantasyonuna kadar gittiyse, tedavi aylarca sürebiliyor."dedi.
(AA)
