"Yeşil Hat Tüzüğü" yarın yürürlükte

LEFKOŞA (İHA) - KKTC'den Güney Kıbrıs'a ticari mal akışını düzenleyen ve AB Resmi Gazetesi'nde yayımlanan Yeşil Hat Tüzüğü, yarın yürürlüğe giriyor.
Tüzüğün uygulamaya girmesiyle Avrupa Birliği tarafından yetkili kılınan Ticaret Odası yarın menşe sertifikası vermeye başlayacak.

Tüzüğe göre, Güney Kıbrıs'a veya Güney Kıbrıs üzerinden diğer ülkelere gönderilecek ürünlerin tümüyle Kuzey Kıbrıs'ta üretilmiş veya yeterli katma değer ilavesiyle üretilmiş ürünler olması gerekli. Canlı hayvan, hayvansal ürünler ve hayvan yeminin Güney Kıbrıs'a satılması ise yasak.

Menşe sertifikası vermeye yetkili Ticaret Odası'nın daha önce yaptığı açıklamaya göre, genel olarak yeterli katma değere sahip ürünler için kullanılan kriterler, "Gümrük tarife numarasının başlık değiştirmesi kuralı ile; ürüne o ülkede uygulanan imalat veya oluşum işlemlerine göre ülkenin menşeine sahip olup olamayacağını belirleyen kuralların listesi ile; katma değer kuralı ile, ürüne üretim sürecinde uygulanan çeşitli işlemler ile üretim çıkış bedelinin belli bir oranı seviyesinde sağlanan değer katkısıdır" şeklinde olacak.

Yeşil Hat Tüzüğü, gereği Güney Kıbrıs'a orada tüketilmek üzere veya üçüncü bir ülkeye gönderilmek amacıyla geçirilecek ürünler için Ticaret Odası'ndan bir malın üretildiği veya yapıldığı ülkeyi gösteren belge olan menşe belgesi alınması gerekirken, tarım ürünlerinin bir kısmı için ise ayrıca sağlık belgesi gerekli.
Menşe belgesi için Ticaret Odası'ndan başvuru formu alınarak, bunun üzerindeki malın üreticisi, malı satanın ve satın alanın adı ve adresi, malın tanımı, ağırlığı, paket sayısı ve değer bilgileri doldurulacak. Bunun yanı sıra, söz konusu malın Güney Kıbrıs'ta tüketim için mi yoksa bir başka ülkeye ihracat için mi gönderildiğinin beyanı da başvuru formunda verilecek.

Başvuru formuna ürünün üretilmesi aşamasında kullanılan tüm girdilerin listesi ve faturaları eklenecek ve menşe belgesinde de yine aynı bilgiler yer alacak. Kuzeyden Güney'e veya Güney üzerinden diğer AB ülkelerine yapılacak her sevkıyatta bahsi geçen menşe belgesi mallara eşlik edecek. Ayrıca ithal edilen hammadde ile üretilen ürünün satışına kadar ve satıştan sonra da en az 3 yıl bu belgeler saklanacak.
Ticaret Odası yetkililerinin menşe başvurusu yapan üretici firmaya üretimle ilgili kontrol ziyaretleri yapacak ve bu kontrol sırasında ürünün Kuzey Kıbrıs'ta üretilip üretilmediğinin, hangi aşamasının burada yapıldığı, menşe belgesi alma yeterliliği olup olmadığı kontrol edilecek.
Menşe belgesi başvuru formundaki beyanların aksine bir durum tespit edilmesi halinde ise Ticaret Odası'nın yaptırım uygulayacak.
Kuzey Kıbrıs'ta yetiştirilen tarımsal ürünlerin sağlık koşullarının AB normlarına uygun olduğu konusunda AB uzmanlarının incelemeleri neticesinde verecekleri Sağlık Belgesi bazı tarımsal ürünlerin ihracı için zorunlu olacak. Üreticinin, ürünü ekmeden, yetiştirirken, hasat zamanı ve ihracattan önce AB uzmanlarının gerekli kontrolleri yapabilmeleri için Ticaret Odası'na başvurması gerekli olacak.
Yeşil Hat Tüzüğü uyarınca ancak AB ülkeleri veya İsviçre'den getirilecek tohumla yetiştirilecek patates ihraç edilebilecek. Patates ihracatı en erken 2005 yılında mümkün olacak.