Temeli, 18 Mart 2017 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından törenle atılan 1915 Çanakkale Köprüsü'nün yapımı için ilk olarak Gelibolu’da Sütlüce, Lapseki’de ise Şekerkaya mevkileri arasında uzun süre denizde sondaj çalışması yapıldı. Bu çalışmaların tamamlanmasıyla birlikte 2023 metrelik ayak açıklığıyla dünyanın en uzun asma köprüsü için Çanakkale Boğazı'nın Avrupa yakasındaki Gelibolu ilçesi Sütlüce mevkiinde şantiye kuruldu. 2'si Türk, 2'si Kore olmak üzere toplam 4 firma tarafından ortaklaşa yapılan köprünün ayaklarının deniz içerisindeki temelini oluşturacak her biri neredeyse futbol sahası büyüklüğünde 2 kule kesonu kuru havuzda inşa edilirken, bir yandan da köprünün deniz altındaki temelinin zemin iyileştirilmesi için Avrupa yakasında 192, Asya yakasında 165 olmak üzere toplam 357 adet 2,5 metre çapında demir kazık denize çakıldı.
Çevreye karşı da hassas davranılarak, köprü ayakları için kazık çakımının yapıldığı alandaki su altı gürültüsünden olumsuz etkilenmemesi için dürbünle gözlem yapan görevliler, yunusların alana 500 metreden fazla yaklaştığını tespit ettiği anlarda çalışmalara ara verildi. Köprünün ayaklarının oturacağı deniz tabanında bulunan ve Akdeniz'de koruma altında olan 'Pinna nobilis' türü yaklaşık 1000 midye, zarar görmesin diye dalgıçlar tarafından toplanarak denizde güvenli bölgeye taşındı.
Kuru havuzdaki kule kesonlarının inşası ile deniz içerisine kazıkların çakılması işlemi 2019 yılı başında tamamlandı. Ardından da deniz içerisine batırılacak 74x 83 metre boyutlarında, 15 metre yüksekliğinde ve 51 bin 186 ton ağırlığındaki kule kesonları törenle, kuru havuzdan ıslak havuza alındı. Köprünün ıslak havuzdaki kule kesonlarında, çelik şaft montajı tamamlandı. Geçen Mayıs ayında ise, kule kesonları denize batırıldı. Kule kesonlarının denize batırılma işlemi 24 saat sürdü. Ardından da 1915 Çanakkale Köprüsü'nün Avrupa ve Asya yakası kule kesonları üzerinde ayaklar yükselmeye başladı.
Deniz içinde 318 metrelik köprü kulesini oluşturacak kırmızı renge boyalı 4 kule bloğu, Temmuz ayında Gelibolu Sütlüce'deki köprü şantiyesine ulaştı. Ağustos ayında ise, 18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi’ni simgeleyen 318 metrelik ayakları oluşturacak ilk bloklar, kule kesonları üzerine yerleştirildi. Eylül ayında da kule kesonları üzerine ilk blokların yerleştirilmesiyle yükselmeye başlayan ayaklar arasına bağ kirişi montajı yapıldı. Gelinen son noktada Gelibolu ve Lapseki yakasındaki kesonlar üzerine, 7’nci bloklar yerleştirildi ve ayakların yüksekliği 50 metreye ulaştı.
Köprü çalışmaları nedeniyle Çanakkale Boğazı, birçok kez transit gemi geçişlerine kapatıldı. Bazen de hassas çalışmalar nedeniyle gemilerin köprü çalışması olan bölgede 10 knot yerine 8 knot altında hızla seyretmeleri istendi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan, köprünün hizmete girmesiyle Çanakkale Boğazı'nın her iki yakasındaki seyahat süresinin 6 dakikaya ineceğini müjdeledi. Çanakkale Köprüsü inşaatıyla bölgenin kaderinin değişime uğradığını belirten Lapseki Belediye Başkanı Ak Parti'li Eyüp Yılmaz, köprü ayaklarının görülmeye başlanmasının da yatırımcıların bölgeye talebini artırdığını açıkladı.
Denize batırılan kesonlar üzerindeki kule kurulumunun alçak kısımlarına bloklar yüzer vinç yardımıyla konuldu. 6'ncı bloklardan sonra bağ kirişi üzerine monte edilen tırmanan vinç yardımıyla panel şeklinde 7'nci blokların montajı tamamlandı. Tüm blokların konulmasının ardından Türk bayrağının renklerini alacak, 318 metrelik köprü kuleleri tamamlanacak. Kulelerin üst kısmı da Seyit Onbaşı'nın Çanakkale Savaşı'nda namluya sürdüğü top mermisini temsil edecek şekilde olacak.
1915 Çanakkale Köprüsü, tasarımındaki inceliklerle de dünyada bir ilk olmaya aday. Cumhuriyet’in 100’ncü kuruluş yıl dönümünü temsil eden 2023 metrelik orta açıklığıyla, tamamlandığında dünyanın en büyük orta açıklığına sahip asma köprüsü unvanına sahip olacak 1915 Çanakkale Köprüsü’nün kule bağlantıları ve bağlantı unsurları Türk bayrağının renkleri olan kırmızı-beyaza boyanacak. Her iki yakada 318 metre yüksekliğindeki kulelerin üst kısmı da Seyit Onbaşı'nın Çanakkale Savaşları'nda namluya sürdüğü top mermisini temsil edecek şekilde olacak. Köprünün 770'er metre yan açıklıklar ile birlikte toplam 3 bin 563 metre uzunluğunda olması planlanırken, 365 ve 680 metrelik yaklaşım viyadükleri ile toplam geçiş uzunluğu ise 4 bin 608 metre olacak. 2 x 3 trafik şeritli olacak köprünün, yaklaşık 45,06 metre genişlikte olması öngörülüyor. Köprü tabliyesinin her iki tarafında bakım onarım amacıyla kullanılacak yürüme yolları olacak. Her iki kule temeli yaklaşık 40 metre derinlikte, deniz tabanında konumlandırılacak ve çelik kule yüksekliği yaklaşık 318 metre olacak. Proje kapsamında 1 asma köprü, 2 yaklaşım viyadüğü, 4 betonarme viyadük, 6 alt geçit köprüsü, 38 üst geçit köprüsü, 5 köprü, 43 alt geçit, 115 çeşitli ebatlarda menfez, 12 kavşak (devlet yolu üzerindeki kavşaklar dahil), 4 otoyol hizmet tesisi, 2 bakım işletme merkezi, 6 ücret toplama istasyonu inşa edilecek. 1915 Çanakkale Köprüsü, 18 Mart 2022'de tamamlanarak hizmete açılacak.
KAYNAK:DHA