Safranbolu Ticaret ve Sanayi Odası üyesi 30 kişilik işadamı grubu Moldova’nın başkenti Kişinev ve Gagauz Özerk Cumhuriyeti’nin başkenti Komrat’a bir iş gezisi düzenledi. Moldova Ekonomi ve Altyapı Bakanı Cyril Gaburici, Türk yatırımcıların inşaat, bilgi teknolojileri, telekomünikasyon ve hafif sanayi sektörlerinde ülkelerine yatırım yapabileceklerini belirtti.
Safranbolu TSO Meclis Başkanı Ahmet Şahin ve Yönetim Kurulu Başkanı Ali Sami Acar başkanlığındaki işadamları heyeti ilk olarak Gagauz Özerk Cumhuriyeti 1. Başkan Yardımcısı Vadim Ceban ile bir araya geldi. Türk işadamlarına Gagauzya ve Moldova’nın yatırım imkânlarını anlatan Ceban, ülkede yatırım yapacak girişimcilerin hem Moldova, hem de Gagauzya’nın teşviklerinden ayrı ayrı yararlanabileceklerini kaydetti.
Ceban: “Gagauzya yatırım cenneti”
Moldova’nın nüfus ve yüzölçümü açısından büyük bir ülke olmamasına rağmen yatırım imkânları açısından ciddi avantajlara sahip olduğunu belirten Vadim Çeban, “Bir tarafımız bir AB ülkesi olan Romanya, diğer tarafımız ise Ukrayna, ülkemizin etrafında 36 derece döndüğünüzde çevremizdeki tüm ülkelerle serbest ticaret anlaşmamız var, ayrıca 2016 yılında da tarım ve sanayi alanında serbest ticaret anlaşması imzaladık” dedi.
Türk sanayi ürünlerinin Moldova’ya sıfır gümrük vergisi ile girdiğine dikkat çeken Gagauz Özerk Cumhuriyeti Başkan Yardımcısı Ceban, “ Türk yatırımcıların burada yapacağı üretimler Avrupa, Rusya, Ukrayna, Beyaz Rusya gibi ülkelere de gümrük vergisi olmadan ihraç ediliyor. Hedefimiz Türk yatırımcıları ülkemize getirmek, burada üretim yapmalarını ve istihdam oluşturmalarını sağlamak. Maliyetlere baktığınızda bu ülkeye yatırım yapmak sizler için çok avantajlı” şeklinde ifade etti. Moldova devletinin teşviklerinin yanında Gagauz Özerk Cumhuriyeti yönetimi olarak da yatırımcılara teşvikler sunduklarını belirten Ceban şunları söyledi:
“Biz özerk bir bölgeyiz ve Kişinev’e sormadan da kararlar alabiliyoruz. Son zamanlarda Gagauzya olarak büyük bir gelişim içerisindeyiz. Türkiye hükümetinden, belediyelerden ve başta TİKA olmak üzere diğer kurumlardan büyük destekler alıyoruz. Büyükelçimiz Hulusi bey ve Ticaret Müşavirimiz Alper bey bize büyük destek veriyor. Ayrıca Başbakan Binali Yıldırım’da geçtiğimiz yıl bizleri ziyaret etti, kısacası Türkiye en büyük destekçimiz. Yalnızca TİKA’nın geçtiğimiz yıl yaptığı yatırım 10 milyon avro.”
Gagauzya’nın özerkliğini Türkiye sayesinde kazandığına da vurgu yapan Vadim Ceban, “O dönemde Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel bizleri ziyaret ettiğinde ‘Nüfusunuz ne kadar?” diye sordu. Bizde kendilerine 250 bin cevabını vermiştik. O da o ‘Bu doğru değil, sizin nüfusunuz 70 milyon 250 bin’ cevabını vermişti, çünkü o zaman Türkiye’nin nüfusu 70 milyondu, biz kan kardeşiz ve ilişkilerimizi sürekli güçlendirmek istiyoruz” dedi.
Gagauzya’nın genel Moldova kanunlarının yanında kendi teşvik yasasını da uyguladığını belirten Başkan Yardımcısı Vadim Çeban; “ Biz Gagauzya’ya yatırım yapan bir girişimcinin tüm ihtiyaçlarını karşılıyoruz. Doğalgaz, elektrik, telekomünikasyon ve kanalizasyon gibi gerekli olan yatırımları devlet olarak yapıyoruz. Ayrıca 250 bin dolara kadar makine yardımı yapıyor, bunu devlet olarak yatırımcılara ödüyoruz. Bunun dışında 250 bin dolar ve üzeri yatırım yapıp gelir vergisi ödeyen girişimcilerin ödediği vergileri bir yıl sonra iade ediyoruz. Gagauzya genelinde üç serbest bölge belirledik ve buralarda yatırım yapan müteşebbisler bu imkânlardan faydalanabiliyor. Gerekli izinleri almak için de sizi yormuyor, devlet olarak biz sizin için koşturuyoruz. Kısacası havaalanından sizi alıyor, gerekli tüm izinler tamamlanasıya kadar sizinle birlikte oluyoruz” açıklamalarında bulundu.
Safranbolu Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ali Sami Acar ise, “Odamız 1906 yılında kurulan, Türkiye’nin en eski odalarından biri. Değişik sektörlerde yaklaşık 700 üyemiz var. Şehir olarak turizm ağırlıklı bir kentiz. Çünkü UNESCO kültür mirası listesinde yer alan bir şehiriz. Amacımız üyelerimizin yurtdışına açılmalarını, Türk girişimci gücünü dost ve kardeş ülkelerde sergilemelerini sağlamak. Bu anlayışla yola çıktık ve yaklaşık 30 kişilik bir üye grubumuzla Moldova ve Gagauzya’ya bir gezi düzenledik” dedi.
Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Ahmet Şahin ise; “Gagauzlar bizlere ‘kan kardaşlarımız’ şeklinde hitap ediyor. Bizde bir Osmanlı şehrinden geliyoruz. Aynı kanı ve aynı ruhu taşıyan sizin gibi değerli insanlarla birlikte olmaktan büyük gurur duyuyoruz. İnşallah bugün attığımız ilk adımlar gelişerek devam edecek, gerek kültürel gerekse ticari olarak çok daha ileriye gidecek, buna yürekten inanıyoruz” dedi.
Safranbolu TSO heyeti daha sonra Gagauz Özerk Cumhuriyeti’nin başkenti Komrat’ı ziyaret etti. Yerel yönetimin Ekonomi Bakanı Tatyana Doncheva ve Gagauzya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mihail Pashalı tarafından başkanlık binasında karşılanan heyet, Gagauzya ile ilgili bilgiler aldı, ülkede faaliyetlerini sürdüren işadamları ile bir araya geldi. Gagauz yetkililer, ilk kez bu kadar güçlü bir işadamı grubunun ülkelerini ziyaret ettiklerini belirtirken, ziyaretten duydukları memnuniyeti dile getirdi.
Ekonomi Bakanı Gaburici; “Türk işadamlarını ülkemize bekliyoruz”
Safranbolu Ticaret ve Sanayi Odası heyeti Moldova ziyaretinin ikinci gününde ise ülkenin Ekonomi ve Altyapı Bakanı Cyril Gaburici tarafından kabul edildi. Meclis Başkanı Ahmet Şahin, Yönetim Kurulu Başkanı Ali Sami Acar, Meclis Üyeleri Cengiz Ünal, İsmail Hayri Boyacı ve Ahmet Savaş’tan oluşan heyet, T.C Ticaret Müşaviri Alper Erdil ile birlikte bakanlık makamında kabul eden Bakan Gaburici, Moldova hükümeti olarak Türk işadamlarıyla her türlü işbirliğini yapmaya hazır olduklarını belirtti.
Türkiye ile her zaman iyi ve sıcak ilişkiler içerisinde olduklarına dikkat çeken, Ekonomi ve Altyapı Bakanı Cyril Gaburici, bu ilişkileri geliştirmek amacıyla bu yıl içerisinde ortak bir iş forumu düzenleyeceklerini de sözlerine ekledi. Ziyaretten duyduğu memnuniyeti dile getiren Gaburici, Türk işadamlarının Moldova’da yapılacak özelleştirme ihalelerine girmelerinden ve serbest bölgelere yatırım yapmalarından mutluluk duyacaklarını ifade etti.
“Odalar arasında işbirliği protokolü”
Safranbolu Ticaret ve Sanayi Odası, Moldova ziyareti kapsamında, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin ülkedeki karşılığı olan, Moldova Ticaret ve Sanayi Odası ile de bir işbirliği ve kardeşlik protokolü imzaladı. Moldova Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Sergiu Harea ve Safranbolu Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ali Sami Acar tarafından imzalanan protokol doğrultusunda, her iki tarafın üyeleri arasında işbirliğinin gelişmesi, ticari faaliyetlerin artırılması, ortak projelerin geliştirilmesi gibi alanlarda işbirliği yapılacak.
"Başkanlardan gezi değerlendirmesi"
Üç günlük gezi ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Ahmet Şahin ve Yönetim Kurulu Başkanı Ali Sami Acar, “ Son derece verimli ve dolu dolu bir gezi oldu. Avrupa’nın ortasında kalpleri bizlerle atan, gözleri Türkiye’ye bakan Gagauz kardeşlerimizle bir araya geldik, dost ülke Moldova’nın en üst düzey isimleri tarafından kabul edilerek, dost iki ülkenin insanları olarak neler yapabiliriz sorusuna cevap aradık. Amacımız dünya kenti Safranbolu’muzun işadamlarını da dünyaya açmak, onların faaliyetlerine uluslararası değerler katmak. Bu muhteşem organizasyonun hazırlanmasında bizleri bir dakika yalnız bırakmayan, T.C Kişinev Büyükelçisi Hulusi Kılıç beyefendiye, Ticaret Müşavirimiz Alper Erdil’e, Gagauz Özerk Cumhuriyeti Başkan Yardımcısı Vadim Ceban’a, bizleri kabul eden, vakit ayıran, siyaset ve iş dünyasının değerli temsilcileri tüm dostlarımıza ayrı ayrı şükranlarımızı sunarız” dedi.