Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde vatandaşlar kışın tüketilmesi amacıyla hazırladıkları domates salçası, biber, kabak ve patlıcan kurutmaya başladı.
Kış aylarında tüketilmek için bin bir zahmetle hazırlanan ve Silvan’ın en önemli mutfak kültürü arasında yer alan, önemli bir gelir kaynağı olan kurutmalık sebze sezonu başladı. Silvan ilçesinde tarlalarda 40 derece sıcakta toplanan sebzeler, üreticiler tarafında pazara getiriliyor. Sebze pazarında günlük olarak alınan biber, patlıcan, kabak ve domatesler ev kadınları tarafında tohumları temizlenip, içleri kavrulduktan sonra güneşi bol olan bahçe veya balkona asılarak kurutulmaya bırakılıyor. Burada iplere dizilen sebzeler, özel olarak hazırlanmış sırıklara ve demirlere bağlanarak, güneş altına bırakılıyor.
Yaklaşık 10-15 gün süreyle kurutulmaya bırakılan sebzeler toplanarak kışın tüketilmek üzere kaldırılıyor. Bir kısım kadınlar ise ev ekonomisine katkıda bulunmak için kurutmalıkları satarak gelir elde ediyor. Silvan mutfağında önemli bir yere sahip olan kurutmalık sebze sezonunun başladığını belirten Sevgi Köse, kışın tüketmek için bin bir zahmetle hazırlanan kurutmalık sebze ürünlerinin aynı zamanda aileler için de önemli bir gelir kaynağı olduğunu söyledi. Uzun zamandan beri ailece kurutmalık işi ile uğraştıklarını belirten Köse, "Yaptığımız iş çok zahmetli bir iş, ilk başta emek isteyen bir iş kurutmalık sebze evlerimizin kışın olmazsa olmazıdır. Silvan merkez ve çevre köylerde yetişen patlıcan, biber, kabak, bamya ve domatesi alarak kış hazırlıklarını yapıyoruz. Özelikle patlıcanları pazardan alarak mahalle kadınları olarak oyarak iplere geçirildikten sonra bir gece suda bekletiyoruz. Sonra ipleri güneşi bol görecek tarafa asıyoruz. Güneşte kurutulan sebzelerin vitamini daha bol oluyor. Sebzeler kuruduktan sonra bazı kadın arkadaşlarımız kurutmalıkları satarak aile ekonomisine katkıda bulunuyor" dedi.
Kurutmalıkların mutlaka güneş altında kurutulması gerektiğini belirten Köse, "Sezona Temmuz ayında başlarız. Ekim aylarının ortasına kadar yani yağmur yere düşene kadar sezon devam eder. Yağmur düştükten sonra da kurutmalıklar kurumaz, heder olur. Hava biraz sıcak olduğunda güneş yakmaması için kurutmalıkların üzerine perde çekiyoruz. Hava serinlediğinde tekrar üzerini açıyoruz" diye konuştu.
Yazın tek geçim kaynaklarının kurutmalık sebze hazırlama olduğunu ifade eden Köse, "Sabah erken saatlerinde pazara gelerek sipariş aldığımız sebzeleri alarak eve götürüyoruz. Aldığımız siparişleri 20 gün sonra müşteriye teslim ediyoruz. Geçim kaynağımızı kurutmalıklardan sağlıyoruz. Ailece çalışıyoruz" şeklinde konuştu.
"Hava sıcak ama ekmek parası"
Kavurucu sıcaklarda çalışmanın yorucu olduğunu belirten Köse, "Patlıcanın oyulması ile kurutulması beş gün sürer. Biberde hava çok sıcak olduğu dönemlerde 8 ile 12 gün arasında kuruyor. Domates salçası çok zahmetli bir iş bunun içinde 15 günden daha fazla uğraşıyoruz. En geç kuruyan biberdir. Kırmızı biber 7 günde kurur, yeşil biber de 10-11 günde kurur. Her düzünde 30 adet var. Patlıcan ve biberleri ev hanımlarına veririz, oyalar ve 30’ar olarak düzerler. Biz de getirip burada kurutmak için sereriz. Hava sıcak oluyor ama ekmek parası. Başka türlü de olmuyor. Zaten üç ay gibi bir süre çalışıyoruz. Kışında satıyoruz. Bu sıcaklığa da katlanıyoruz" dedi.
Domates, biber, fasulye, patlıcan, bamya kuruttuklarını söyleyen Remziye Okan, “Çocukluğundan beri bir gelenek ve kültürdür yaz ayının sonlarına doğru kışa hazırlık yaparak yaz sebzesi olan patlıcan, biber, bamya, fasulye ve domates kurutularak kış ayları için hazırlık yapıyoruz. Yaz sebzesi organik ve kışa aylarında geçmişte çok pahallı olduğu ve tadı bakımında daha lezzetlidir” diye konuştu.