Uygun olmayan ve yaygın antibiyotik kullanımının neden olabileceği riskleri ile ilgili toplumsal farkındalığın arttırılmasına ve antibiyotiklerin sorumlu bir şekilde kullanımının nasıl olması gerektiğine dikkat çekmeyi amaçlayan Avrupa Antibiyotik Duyarlılık Günü ilk kez düzenlendi. Bundan böyle her yıl Avrupa Antibiyotik Duyarlılık Günü 18 Kasım’da Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’nin (European Center for Diseases Prevention and Control) önderliğinde tekrar hatırlanacak.
Ülkemizde de antibiyotik kullanımına ve bu farkındalık gününe dikkat çekmek için Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği tarafından basın toplantısı gerçekleştirildi. Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği (TİHUD) Başkanı Prof. Dr. Erdal Akalın ve Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği (TİHUD) 2. Başkanı Prof. Dr. Serhat Ünal’ın katıldığı toplantıda ülkemizde de, uygun olmayan ve yaygın antibiyotik kullanımının önemli bir sorun olduğuna ve toplumun bu konudaki farkındalığının arttırılması gerektiğine dikkat çekildi.
Antibiyotik kullanıldıkça gelecekte enfeksiyonlar yine öldürücü olabilir
Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği (TİHUD) Başkanı Prof. Dr. Erdal Akalın, uygun olmayan ve yaygın antibiyotik kullanımının toplum sağlığını tehdit eden ciddi bir sorun haline geldiğine dikkat çekti: “Antibiyotikleri, kullanılma nedeni olmayan hastalıklar için veya yanlış kullanmak bakterilerde bu ilaçlara karşı direnç gelişmesine yol açmaktadır. Antibiyotik kullanılması gereken durumlarda gelişen direnç nedeni ile bu ilaçlar etkisiz kalabilmektedir. Eğer bu sorun ciddi bir şekilde ele alınmazsa ve antibiyotik kullanımı bu hızla devam ederse, bütün Avrupa antibiyotik-öncesi dönemleri hatırlatan bir sonuçla karşı karşıya kalabilecektir, en basit bakteriyel infeksiyonlar bile ölüme neden olabilecektir.” Avrupa Antimikrobiyal Direnç Bildirim Sistemi (European Antimicrobial Resistance Surveillance System, EARSS) verilerinin de bu görüşü desteklediğini söyleyen Akalın, dirençli bakterilerle hastalanan hasta sayısında artma olduğunu ve antibiyotiklere direncin ciddi bir halk sağlığı sorunu olduğunu bu verilerin doğrular nitelikte olduğunu belirtti.
Hangi hastalıklarda etkisiz?
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı ve TİHUD 2. Başkanı Prof. Dr. Serhat Ünal ise, Türkiye’de antibiyotik kullanımının yüzde 18- 20 oranıyla 1’inci sırada olduğunu, oysa gelişmiş ülkelerde 5’inci sırada yer aldığının altını çizdi. Prof. Dr. Ünal, “Türkiye’de kullanılan her 100 ilaçtan 20’si antibiyotik. Çoğu viral nedenlere bağlı üst solunum yolu, grip, nezle, sinüzit, bademcik iltihabı, farenjit (boğaz iltihabı) gibi enfeksiyonlarda ve romatolojik (fizik tedavi rahatsızlıkları) hastalıklarda antibiyotik kullanımı en sık rastlanan yanlışlardır. Yine doktor önerisi olmadan reçetesiz antibiyotik alımı da bir etkendir. Ayrıca, uygun olmayan, yeterli doz ve sürede kullanılmayan antibiyotikler de yanlış kullanıma yol açmaktadır. Türkiye’de irrasyonel antibiyotik kullanılıyor. Hastane enfeksiyonlarının antibiyotiklere karşı dirençli olduğunu göz önüne alırsak, toplumda yaygın antibiyotik kullanımı da hastaneye direnç olarak yansıyor. Gerek olmadıkça antibiyotik kullanılmamalı” dedi.
Antibiyotiğin sadece bakteriyel enfeksiyonlarda etkili olduğunu ve soğuk algınlığı, nezle, grip gibi durumlarda etkisiz olduğunu belirten Ünal, Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği olarak bundan sonraki yıllarda antibiyotik konusunda değişik etkinlikler ile toplumun farkındalığını arttırmaya çalışacaklarını söylerken antibiyotik ile ilgili şunlara dikkat çekti.