Biyolojik evrim içinde önemli kavramlar ve terimler bulunur. Tüm bu terim ve kavramlar çeşitli durumları, benzerlikleri, ortak özelikleri ve farklılıkları tanımayabilme ve ifade edebilme amacı taşır. Bitkilerin, hayvanların organlarının işlevsel ve yapısal benzerliklerini tanımlama amacı ile kullanılan terimler de analog organlar ve homolog organlardır. Bu iki ifade biyolojik evrim için önemlidir ve belirgin farkları bulunur.
Homolog organlar evrimsel olarak aynı atadan türemiş olan ve genetik olarak ortak bir kökeni bulunan organlardır. Bu organlar farklı çeşitlerde benzer yapısal özelliklere sahiptir. Temel yapılarını evrimsel süreçleri boyunca korumayı başarmışlardır. Ancak homolog organlar farklı işlevlere de sahip olabilirler. Çünkü evrimsel adaptasyonlar bu organları farklı farklı işlevlerde kullanmaya neden olmuştur.
Homolog organlar temel olarak yapısal benzerliklere sahip olabilirler. Yine de her türde farklı işlevler kazanabilmeleri de mümkün olur. Örnek olarak yarasalardaki kanatların kemikleri ile insanın kollarında yer alan kemiklerin benzerliklerinin ve farklılıklarının incelenmesi gösterilebilir.
Analog organlar farklı evrimsel kökenlere sahiptirler. Ancak benzer işlevleri yerine getirmekle görevlidirler. Farklı türlerde olan canlılar benzer çevresel şartlara uyum sağlayabilmek için bazı çözümler geliştirmiştir. Bu geliştirmeler sonucunda da analog organlar meydana gelirler. Bu organlar yapısal olarak ciddi farklılıklara sahip olsalar da işlevsel yönleri açısından birçok ortak özelliklere sahiptirler.
Analog organların belli başlı özellikleri şunlardır:
Analog ve homolog organlar arasında çeşitli açılardan birçok farklar bulunur. Araştırmalar sonucu ulaşılan ve kabul edilen en belirgin farklar şu şekildedir:
Analog organlar yapısal açıdan farklı olsalar da işlevsel açıdan benzerlik gösterirler. Homolog organlar da yapısal olarak benzer olabilirler ve bu organlar evrimsel süreçlerin bir sonucudur. Bu sonuca bağlı olarak da farklı türler arasındaki benzer yapı özelliklerini taşırlar.
Analog organlara şu örnekler verilebilir:
Bu iki hayvan tamamen farklı türlerdir. Biri memeliyken diğeri böcek türündedir. Ancak ikisinin ortak özelliği uçmalarıdır. İkisinin de kanadı vardır ama kelebek kanatları kitinden yaşara kanatları deriden yapılmış olan zarlarla kaplıdır. İşlevsel olarak aralarında benzerlik vardır anca yapısal durum farklıdır. İşte bu durum da bu iki hayvanın analog organları olduğu anlamına gelmektedir.
Aynı durum sürüngenlerin ve kuşların kanatları arasında da vardır. Bazı sürüngenler ve kuşlar uçmak için kanatlara sahip olabilirler. Ancak bu kanatlar farklı evrimsel kökenlere sahiptirler. Kuşların kanatları bacaklarında evrimleşir. Bazı sürüngenlerin kanatları ise farklı organlardan türemiştir.