Ölçü birimleri farklı terimlerle ifade edilir. Brüt ağırlık da bir ürünün tüm bileşenleri ile birlikte toplam kütlesini ifade eder. Bu ağırlık ürünün kendi ağırlığına ek ambalaj, konteyner veya taşıma malzemelerini de içerir. Net ağırlık ise sadece ürünün kendisini kapsar. Bu iki değer arasındaki fark taşıma ve maliyet hesaplamalarında büyük önem taşımaktadır.
Brüt ağırlık bir terim olarak bir nesnenin veya yükün toplam ağırlığını ifade eder. Bu ağırlık sadece ürünün kendisini içermez. Onunla birlikte gelen tüm ek bileşenleri de içermektedir. Bir örnek ile bu durumu açıklayacak olursak;
Bir ürün kutu içinde satılıyor ise brüt ağırlık hesaplanırken ürünün kendi ağırlığının yanında kutunun, ambalaj malzemelerinin ve varsa koruyucu kaplamaların ağırlığı da hesaplamaya dahil edilir. Bu yüzden brüt ağırlık terimi taşımacılık, lojistik ve ticarette büyük önem taşır. Çünkü nakliye esnasında ağırlık bazında ücretlendirme yapıldığı için toplam taşıma yükü doğru hesaplanmalıdır.
Brüt ağırlık özellikle de ticaret ve üretim sektörlerinde sık sık kullanılan bir ölçü birimidir. Bir fabrika, hammaddeleri taşırken ya da ihraç ederken brüt ağırlık üzerinden hesaplamalar yapar. Kargo taşımacılığı yapan şirketler, uçak, gemi veya kamyonlara yüklenen malların toplam brüt ağırlığını bilmek zorundadır. Çünkü taşıma araçlarının belirli bir maksimum ağırlık kapasitesi bulunur. Bu kapasitenin aşılmaması da gereklidir. Eğer yükün brüt ağırlığı yanlış hesaplanır ise taşıma sürecinde güvenlik sorunları ortaya çıkabilir veya nakliye masraflarında beklenmedik maliyetler doğabilir.
Net ağırlık yalnızca ürünün kendi ağırlığını ifade ederken brüt ağırlık bunun üzerine paketleme, kutulama, koruyucu malzemeler ve bazen de taşıma paletleri gibi ek yükleri de kapsar. Bir cam şişede satılan bir içeceğin net ağırlığı sadece içecek miktarını ifade ederken, brüt ağırlık şişenin, kapağın, etiketin ve tüm ambalaj malzemelerinin de dahil edildiği toplam ağırlıktır.
Brüt ağırlık bir ürünün veya yükün toplam ağırlığını ifade ettiği için hesaplanması oldukça basit bir işlemdir. Temelde brüt ağırlık, ürünün net ağırlığına ambalaj ve ek malzemelerin ağırlığının eklenmesiyle bulunur. Bunun için aşağıdaki temel formül kullanılır:
Bu hesaplama ürünün hangi malzemeler ile paketlendiğine bağlı olarak değişebilir. Bir örnek ile açıklanacak olursa;
Bir içecek kutusunun brüt ağırlığını hesaplamak için içeceğin saf ağırlığına, kutunun ve etiketlerin ağırlığı eklenmelidir. Benzer olarak bir kargo paketinin brüt ağırlığını belirlemek için paketin içindeki malzemenin ağırlığı ile birlikte kutunun, ambalaj malzemelerinin (karton, plastik, strafor gibi) ve koruyucu ek unsurların ağırlığı da hesaba katılmalıdır. Örnek bir hesaplama yapmak gerekir ise, diyelim ki bir çuval unun net ağırlığı 50 kg olsun ve çuvalın kendisi de 2 kg ağırlığında olsun. Bu durumda:
Büyük ölçekli taşımacılık ve lojistik işlemlerinde brüt ağırlık ölçümleri hassas tartı sistemleri ile yapılır. Özellikle uluslararası ticarette ürünlerin taşındığı paletler, konteynerler ve diğer ek malzemeler de brüt ağırlık hesaplamasına dahil edilir. Örneğin bir ahşap palet üzerindeki yükün net ağırlığı 200 kg ise ve paletin kendisi 15 kg ise toplam brüt ağırlık 215 kg olacaktır.
Brüt ağırlık ve net ağırlık özellikle ticaret, lojistik ve taşımacılık alanlarında sık sık kullanılan kavramlardır ve birbirlerinden farklılardır. Net ağırlık bir ürünün sadece kendi ağırlığıdır. Brüt ağırlık ise bu ürünle birlikte gelen tüm ambalaj, koruyucu malzeme ve taşıma unsurlarını da içeren toplam ağırlıktır. Bu iki kavram arasındaki fark özellikle paketli ürünlerin taşınması ve satışı sırasında büyük önem taşır.
Net ağırlık bir ürünün saf hali ile ölçülen ağırlığıdır. Örneğin 1 paket pirinç satın aldığınızda, paketin üzerinde belirtilen net ağırlık sadece içindeki pirincin ağırlığını gösterir. Ürünün net ağırlığı hesaplanır iken ambalaj malzemeleri dikkate alınmaz. Bu yüzden tüketiciler için genelde net ağırlık daha önemlidir çünkü satın alınan ürün miktarını doğrudan belirler.
Brüt ağırlık ise ürünün yanı sıra onu çevreleyen tüm ek unsurları da içerir. Lojistik ve taşımacılık sektörlerinde brüt ağırlık daha fazla önem taşır. Bu iki kavramın farkı özellikle büyük ölçekli ticarette kritik hale gelir. Örneğin uluslararası ticarette birçok ülke gümrük vergilerini net ağırlık üzerinden belirlerken, bazıları brüt ağırlığı esas alabilir. Havayolu taşımacılığında da fazla yük ücreti genellikle brüt ağırlık üzerinden hesaplanır. Yanlış bir hesaplama beklenmedik maliyetlere veya lojistik problemlerine yol açabilir.