Özel ve tüzel kişiler için bütçe yönetimi gelir gider dengesini sağlamak ve özellikle firmalar için mevcudiyeti sürdürebilmek adına son derece önemlidir. Gelir ve giderlerin arasında belli bir denge kurmayı sağlayan bütçe planlamaları, bir yıl ya da bir ay gibi çeşitli süreler içinde ne kadar gelir ne kadar gider olacağını hesaplamaya da yardımcı olabilmektedir. Bütçenin takip edilebilmesi için finansal tablolar ya da diğer adı ile mali tablolar hazırlanır.
Firmaların mali durumlarını, gelir gider dengelerini ve mevcut bütçelerini ortaya koymak için kullanılan en önemli araç finansal tablolardır. Gelir tablosu ya da mali tablo olarak da isimlendirilen bu tablolar sayesinde bir firmanın varlık, borç, gelir, gider, nakit akışı gibi birçok durumu takip edilebilir ve değerlendirilebilir. Bir firmanın mali tablosu ya da finansal tablosu bilanço olarak da bilinmektedir.
Bilançolar, bir firmanın belli bir tarih aralığı içinde sahip olduğu aktifler ya da varlıklar ile pasifler yani borçların ve öz kaynakların bir özetini sunmaktadır. Şirketlerin mali güçlerini ve likitidelerini anlamak için en etkin yol bilançolardır. Varlıklar işletmelerin sahip oldukları her türlü alacak, stok ve nakit akışlarıdır. Borçlar işletmelerin ödemekle yükümlü oldukları uzun ya da kısa vadeli borçlardır. Öz kaynaklar ise varlıklardan borçların çıkartılmasından sonra geriye kalan ve işletme sahiplerine ait olan kısımdır.
Mali bilançolar bir firmanın, bir özel ya da tüzel kişinin finans etkinliklerinin ve pozisyonlarının resmi olarak tutulan kayıtları olarak tanımlanmaktadır. İşletmelerin ekonomik içeriklerinin yapılandırılması konusunda destek olan mali tablo ya da finansal tablo türleri çok yönlü olarak kabul edilmektedir. Gelir tablosu, varsayımlar, nakit akışı tabloları ve bilançolar finansal tablolardır. Finansal tablolar bir firmanın belli bir dönem içindeki ekonomik durumlarını özetleyen ama ayrıntılar içerdikleri için oldukça kapsamlı olan tablolardır.
Finansal tabloları hazırlamak için öncelikli olarak ayrıntılı bir gelir tablosu çıkartılmalıdır. Gelir tablosu ile birlikte nakit akışı da ortaya çıkar ve sonraki adımda şirket değerlemesini gösteren bilançolar hazırlanabilir. Ardından gelir modeli de saptanır. Bu model belirlenirken firmaların fiyat politikaları da hesaba katılmalıdır. Hedef satış rakamları ve hedef müşteri kitlesi ile ne zaman ödeme yapılacağı gibi ayrıntılar da bilinmelidir.
Satışların maliyetleri, faaliyet giderleri, finansman giderleri ve diğer giderler toplanarak gider tablosu oluşturulur. Bilanço ise firmanın beli bir dönem içinde sahip oldukları varlıkları ile bu varlıkların kaynaklarının gösterildiği finansal bir tablodur.