Ağrı ve bölge illerinde binlerce yıldır devam eden kına gecesi ve düğün gelenekleri gelişen ve değişen dünyanın etkisiyle değişime uğradı.
Ağrı’da binlerce yıllık gelenek olan kına gecesi ve düğün eğlencesi kültürü günümüzde sosyal medyanın ve gelişen teknolojilerin etkisiyle değişmeye başladı. Değişen tercihler doğrultusunda kına organizatörlüğü ve düğün organizatörlüğü gibi yeni iş kollarının ortaya çıkması değişen geleneklerin kalıcı olmasını sağlıyor.
Yaşanan değişimler doğrultusunda Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgelerinin düğünlerinde asırlar boyunca oynanan halaylar ve diğer birçok oyunlar, yerini modern danslara ve Anadolu’nun diğer bölgelerinde oynanan yöresel oyunlara bıraktı.
"Sosyal medyada etkileşim dediğimiz olay biraz fazla’’
Ortaya çıkan yeni kültürü kimi kesim kültürel kaynaşma olarak değerlendirip memnun olduğunu dile getirirken, kimi kesim ise kültürel yozlaşma olarak görüp karşı çıkıyor. Ortaya çıkan bu durumdan memnun olup tercih edenlerin yoğunluğundan faydalanan Esin Kaya (33), organizatörlük işinin Ağrı’da çok tercih edilmesine bağladı. Ağrı’da 8 yıldır düğün organizatörlüğü yapan Kaya, yaptıkları işin çok yorucu olduğunu ve düğün sezonunda Ağrı’da çok tercih edildiklerini söyledi.
Kaya, “Ağrıda düğün organizasyon işi yapıyoruz. 3 yıldan beridir kına organizatörlüğü, 8 yıldır da düğün organizasyonu yapıyoruz. Günümüz şartlarında baktığımız zaman sosyal medyanın etkisi de var bunda. Kızlarımız bir kınaya gittiği zaman, sosyal medyada etkileşim dediğimiz olay biraz fazla. Haliyle etkileniyorlar ve istiyorlar. Böyle olunca talep artıyor. Çoğu yere gidip yapıyoruz. Bazen bir köye bazen şehirde. Yani talep olayı biraz fazla. Biz kına organizasyonlarına farklı bir renk katıyoruz. Normalde geçmişten bugüne kadar normal bir yaş kına yakılıp belli oyunlar oynanırdı. Şimdi biz olaya biraz daha farklılık kattık’’ dedi.
"Güneydoğu’dan Reyhanî oyununu çok tercih ediliyor"
Kına ve düğün organizatörlüğü kapsamında yaptıkları işi anlatan Kaya, şu ifadeleri kullandı:
"Biz 7-8 müzikli koreografiler oluşturduk. Bu koreografilerde gelinle damadı ön plana çıkartarak kınayı daha da güzelleştiriyoruz. Daha farklı bir hale getiriyoruz. Genelde ikili oyunlar gelinle damadın biraz daha öne çıktığı oyunlar tercih ediyoruz. Bu oyunlar arasında değişik bölge oyunları var. Ege bölgesi, iç Anadolu, Serhad bölgesi oyunları, güneydoğu oyunları var. Modern danslar var. Örneğin, Güneydoğu’dan Reyhanî oyununu çok tercih ediliyor. Ege’den Zeybek oyunu yine Çerkez dansı gibi farklı oyunlar oynatıyoruz."
"Eski gelenekler biraz yıkıldı"
Esin Kaya, değişen kına ve düğün eğlencelerinin kültürel boyutunu şu sözlerle değerlendirdi:
"Şimdi bu işin kültürel boyutuna geldiğimizde bir kültürel kaynaşma var. Şimdi sadece Serhad Bölgesi oyunları bu bölgenin oyunlarını oynatmıyoruz. Mesela ege ve diğer bölge oyunları oynatıyoruz. Buda kültürel bir kaynaşmanın ortaya çıkmasını sağlıyor. Bu konuda artısı var. Eski gelenekler biraz yıkıldı ki bu durum olumsuz görünse de ben buna yozlaşma demiyorum. Kaynaşma olarak görüyorum. Kültürel kaynaşma olarak baktığımız zaman da artı bir durum olarak çıkıyor. Olumsuz bir durum yok. Değişen bir şey yok. Sadece kültürümüze eklenmiş diğer bölge olayları var."
"Klasik organizasyonların dışında yeni bir kültür ortaya çıktı"
Fiyatlar konusunda müşterilerin taleplerine göre değişiklikler yaptıklarını ifade eden organizatör Ersin Kaya, kına gecesi ve düğün için oluşturulan ekiplerce oluşturdukları koreografilerin en çok gençler tarafından benimsendiğini dile getirdi.
Kaya, konuşmasına şu sözleri ekledi:
"Yaptığımız bu işi tabi yetişkin insanlarımız olumsuz görebiliyor. Ama onların döneminde böyle şeyler yoktu. Bu tür şeyleri gereksiz görebilirler. Ancak gereksiz değil. Yenilikler iyidir. Son zamanlarda gençlerimiz oldukça tercih ediyor ve klasik organizasyonların dışında yeni bir kültür ortaya çıktı diyebiliriz. Bu işimizde de 12 kişi ile birlikte çalışıyoruz. Yeni oyunları bu ekibimizle gelen müşterilerimize öğretip oynatıyoruz. Her bir organizasyon fiyat olarak bin 500 ile 2 bin liraya mal oluyor.’’