Bursa Kent Konseyi (BKK), tarihi Bey Sarayı’nın ardından Heykel meydanında bulunan ve 1930’lu yıllarda yıkılan 550 yıllık tarihi caminin ihya edilmesi için çalışmalara başladı.
Bursa Kent Konseyi (BKK) Başkanı Semih Pala, Tarihi Kültürel Miras Çalışma Grubu üyeleriyle bir araya gelerek 1467 yılında yapılan ve 1930’lu yıllarda yıkılan tarihi caminin tekrar şehre kazandırılması için fikir alışverişinde bulundu. Toplantıda Semih Pala ve gönüllü tarihçiler mevcut belgeler ve fotoğraflar, resmi kayıtlar üzerinde konuşarak yapının durumunu değerlendirdi. Bursa’daki tarihi yapılara gönüllü katılımcılarla birlikte sahip çıktıklarını söyleyen BKK Başkanı Pala, geçtiğimiz aylarda Osmanlı Devleti’nin ilk sarayı olan Tophane’deki Bey Sarayı’nın ortaya çıkarılması için çalışmalar yaptıklarını, dünya mirasının tekrar kazandırılması için Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı ve Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’yla gerekli yazışmaları yaptıklarını anlattı. Son olarak gündemlerine Atatürk meydanının yan tarafında bulunan ve 1930’lu yıllarda yıkılan tarihi camiyi aldıklarını belirten Pala, “Tarihi caminin bugünkü yerinde bazı kamu bankalarının şube olarak kullandığı binalar bulunuyor. Burası yıllarca maksat dışı kullanıldı. Sarı Abdullah Camii dimdik ayakta iken yıkılıp yok edilmiş. Hangi gerekçeyle olursa olsun tarihi bir eserin yıkılması kabul edilemez. Meydanın yanında biblo gibi duran caminin neden yıkıldığı gönüllülerimizle beraber araştırılacak” dedi.
İstenmesi halinde yıkılan caminin yerine yapılan binaların çok kısa sürede kaldırılabileceğini, tarihi yapının da bir senede ortaya çıkarılabileceğini ifade eden Pala, “Atatürk anıtı, tarihi vilayet binası, Bursa Kent Müzesi, defterdarlık, Ahmet Vefik Paşa Tiyatrosu ve Hacılar Camii’nin bulunduğu bölgede biblo gibi tarihi bir caminin de yer alması gerekir. Bursa Kent Konseyi Tarihi Kültürel Miras Çalışma Grubu olarak Bursa’nın merkezindeki tarihi mescidin tekrar kazandırılması için gerekli yazışmaları yapacağız. İlgili kurumlardan harekete geçilmesi için talepte bulunacağız” diye konuştu
BKK Tarihi Kültürel Miras Çalışma Grubu Temsilcisi Ayşe Yandayan ise, Engin Yenal’ın albümünde tarihi cami hakkında bilgi bulduklarını dile getirerek, “Kitaba göre, cami 1467 yılında yapılıyor. Çeşmesi ise 1749 yılında Şiblezade Mehmet Efendi tarafından yaptırılmış. Kitapta, Bedri Yalman’dan alıntı yapılarak Hacılar Cami’ndeki çeşmenin daha önceden Atatürk meydanının kuzey doğusunda bulunan ahşap bir caminin yanında olduğu, yol çalışmaları sırasında buradan kaldırılarak şimdiki yerine götürüldüğü bildiriliyor. Yine 1930’lu yılların başında Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün, Türkiye çapında bazı cami, hamam ve medreseleri çok eski ve harap olduğu düşüncesiyle yıkılmasına, enkazlarının ve arsalarının satılıp elde edilen paranın diğer cami, hamam ve medreselerin tamirinde kullanılmasına karar verdiğini yazıyor. Bu karar çerçevesinde bu tarihi cami de yıkılmış, çeşmesi Hacılar Cami’nin duvarına nakledilmiş” dedi.
Gönüllü araştırmacı Ali Turan ise, bazıları tarihi caminin adını ‘Zambaklı Camii’ olarak söylemesine rağmen, resmi kayıtlarda ‘Sarı Kadı Abdullah Camii’ olarak geçtiğini iddia etti. Elindeki resmi kayıtları gösteren Turan, “25.12.1931 tarihli Bursa paftasında kayıt adı ‘Sarı Kadı Abdullah Camii’ olarak geçmektedir. Daha ileri gidersek 14 numaralı parsel camidir. 1950’li yıllarda İstanbul otobüsleri buradan kalkıyordu” diye konuştu.