Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun, Dışişleri Bakanı olduğu dönemde ziyaret ettiği Kurtboğan Türbesi’nin bugünkü hali yürek burkuyor.Amasya Müzesi kayıtlarında Kurtboğan Türbesi olarak geçen Amasya Tren Garı bitişiğindeki alanda bulunan türbe, Kültür ve Turizm Bakanlığı Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 1992 yılında koruma altına alındı. 2012 yılında dönemin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun ziyaretinin ardından, türbedeki mezarın tespiti amacıyla kazı çalışması başlatıldı. Çalışmalardan bu yana mezar yerinin hala kazılmış halde durması dikkat çekiyor.Yapılan incelemede, baş taşı yerinde olan mezar taşının iç kısmının üç satır Arapça kitabeli olduğu, kitabenin son satırında yazılı olan ‘ihda ve sittin ve semane mie’ ibaresinden bu taşın 861/1457 tarihli olduğunun anlaşıldığı belirlendi. Mezarın baş kısmındaki taşın dışında Arap harfleriyle dört satır kitabe bulunduğu ancak okunamadığı, bu kitabede herhangi bir tarih ve isme yer verilmediğinin görüldüğü ve sonucun iletildiği öğrenildi.Tarihçi Osman Fevzi Olcay, ‘Amasya Meşahiri’ adlı kitabında türbenin Fatih Sultan Mehmet’in hocası Akşemseddin’in babası 1457’de ölen Pir Şerefüddin Hamza’ya ait olduğunu belirtiyor. Kitaptaki bir rivayete göre, Pir Şerefüddin Hamza’nın cenazesinin defin olunduğu gece, bir kurdun cenazeyi parçalamak için mezara saldırması üzerine, mezardan bir kolun uzanarak kurdu boğduğu ve ertesi gün mezarı ziyarete gelen insanların bu duruma tanık olduğu, bu nedenle de Pir Şerefüddin Hamza’nın halk arasında ’Kurtboğan Evliyası’ olarak anıldığı ifade ediliyor.Fransız sanat tarihçi Albert Gabriel’in 1930’lu yıllarda Anadolu’daki Türk mimari eserlerini incelemek üzere geldiği Amasya’da yaptığı incelemenin ardından yazdığı Monuments Turcs Anatolia adlı kitabında, Kurtboğan Türbesi çiziminde türbenin baldeken tarzda, dört direk üzerine tek kubbeli bir şekilde inşa edilmiş olduğu ve türbe içerisindeki mezar taşlarının kısmen dolgu toprak içerisinde kalmış olduğu da aktarılıyor.Türbenin bulunduğu alandaki Hamza Dede Mescidi’nin içinde de bir mezar bulunduğunu ve vatandaşların mescidin içindeki mezarı ‘Kurtboğan’ olarak değerlendirdiğini, bahçedeki türbenin içinde yatanın kimliğini belirlemek için de 2012 yılında kazı yapıldığını ve mezar taşının yeniden incelenmek için Amasya Müzesi deposuna kaldırıldığını, kendi görüşünün ise Kurtboğan’ın bahçedeki türbede yattığını anlatan Araştırmacı Yazar Hüseyin Menç, “Amasya tarihinin ilk yazarlarından Amasya Müftüsü Karavazıh Mustafa Efendi’nin el yazması kitabında, ’Karaağaç meydanında dört direk üzerinde bir kubbe içinde mefdundur’ diye kaydedilmiştir. Amasya tarihi yazarı Hüseyin Hüsameddin Efendi’nin kayıtlarına göre, ’Ok Meydanı’nın güneyinde bulunan mezarlığın içinde büyük ve kargir bir türbedir. Kubbesi ve etrafı sağlam, temeli taştandır. Türbe içinde büyük velilerden Pir İlyas Hazretleri’nin ileri gelen halifelerinden Pir Şerefüddin Hamza-i Halveti Hazretleri gömülüdür. Abdizade Hüseyin Hüsameddin Efendi, Amasya Tarihi’nin 3. cildinde Kurtboğan türbesi içinde, Şahkulu ayaklanması sırasında yaralandıktan sonra vefat eden Sadrazam Hadım Ali Paşa olduğunu belirtmiştir. Türbenin kitabesinin bulunmamasından kaynaklanan bilinmezlik içinde Kurtboğan türbesi büyük ve kargir yapılı türbe midir? Yoksa bu türbenin karşısında bahçe içerisindeki dört direk üzerinde bir kubbeli olan kabirde mi yatmaktadır? Doğru bilgiye isimlerini zikrettiğimiz bu iki eserden başkasına ulaşmak mümkün değildir. Ama bu iki eserde başka kabirleri işaret etmektedir. Amasya Müzesi’nin envanter kayıtlarında küçük olan türbe ‘Kurtboğan’ olarak yer almaktadır” diye konuştu.