Bitlis’te 22 yıldan beridir yöresel ayakkabı yapan Haydar Yılmaz isimli usta, yok olmaya yüz tutmuş el sanatları arasında yer alan yöresel ayakkabı Harik’in hem üretimini yapıyor, hem de çeşitli fuarlarda tanıtımını gerçekleştiriyor.
Yaşayan son harik ustası Haydar Yılmaz, 22 yıl önce öğrendiği sanatı birçok kurs açarak yeni nesillere aktarmak istese de mesleğin hem malzeme sorunu hem de pazar sorunu bulunması nedeniyle sürdürülemediğini söyledi. Uzun yılardır kendi imkanları ve bazı desteklerle kaybolmaya yüz tutan bu sanatı yaşatmaya çalıştığını belirten Yılmaz, amacının bu sanatı gelecek nesillere de aktarmak olduğunu söyledi. 22 yıllık harik ustası olduğunu ifade eden Yılmaz, "1997 yılından bu yana Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü bünyesinde harik atölyemi sürdürüyorum. Harik Bitlis’in geleneksel el sanatlarındandır. Keçi kılı ve kendir ham maddesi ile 6-7 günde yapılabilen yöresel bir ayakkabı çeşididir. Yöre halkı yüzyıllar boyunca kullanmışlar. Sanatın 600 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu tahmin ediyoruz. Harik zorlu bir sanattır. Bu mesleği yaşatmak için Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Halk Eğitim Merkezleri bünyesinde kurslar açıyoruz. Gençlerimiz geldiğinde zorluğu ve pazar sıkıntısını gördüğü zaman maalesef birçoğu kursu bırakıyor.”
“Mesleği yaşatmak için mücadele veriyorum”
Yılmaz açıklamasında, “Mesleği yaşatabilmek için tek başıma mücadele veriyorum. Burada ürettiklerimi il dışında düzenlenen çeşitli fuarlarda standlar açarak tanıtmaya çalışıyorum. Bitlis Valiliği tarafından düzenlenen tanıtım günlerine katılıyorum. Belgesel çekimlerinde de bu sanatı anlatmaya çalışıyorum” dedi.
“Baba mesleği değil, kursa katılarak öğrendim”
Haydar Yılmaz, 1997 yılında liseden mezun olduktan sonra açılan bir kursa katılarak bu mesleği öğrendiğini ifade ederek, “Bu babadan kalma bir meslek değil. Liseden mezun olduktan sonra açılan bir kursa katıldım. Orada bu sanatı öğrendim. O günden sonra da küçük atölyelerde bu sanatı bugüne kadar yaşatmayı başardım. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Devlet Sanatçısı tanıtım kartı verdi. Arşivlerde de mevcut olduğu gibi bu sanatı sadece ben yapıyorum” şeklinde konuştu.
“Harik, günümüzde halk oyunları ekipleri tarafından kullanılıyor”
Ürettikleri harikleri sipariş üzerine halk oyunları ekiplerine, hediyelik yada süs eşyası olarak verdiklerini de dile getiren Haydar Yılmaz, “Ürettiğimiz harikler ilimize gelen politikacılara ve misafirlere hediyelik olarak hazırlanıyor. Ancak günümüzde en fazla halk oyunları ekipleri tarafından tercih ediliyor. Ancak romatizmal bazı hastalıkların tedavisinde de öneriliyor. Her ayak numarasına göre Harik üretebiliyoruz. Son yıllarda araçlarda, evlerde ve özellikle bayanlar çantalarında süs eşyası olarak da kullanabiliyorlar. Uzun emek isteyen hariklerimizin minyatürleri 50, büyükler için üretilenleri ise 300 TL’den satışa sunuyoruz” dedi.