Iraklılar, bayram sofralarının olmazsa olmaz kurabiyesi kileçe geleneğini, bu yıl yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına rağmen devam ettiriyor. Ülkenin genelinde olduğu gibi başkent Bağdat’taki evlerde de bayramın vazgeçilmezi olan kileçe yapımına ramazanın son günlerinde başlanıyor.
Kileçe, başta Kerkük olmak üzere Türkmenlerin yoğun yaşadığı bölgelerde de her bayram pişirilip misafirlere ikram edilen Irak’a özgü bir kurabiye çeşidi. Türkmenler arasında adı daha çok “külçe” olarak biliniyor. rak mutfağına özel bir lezzet olan kileçe yapımı, geçmişten günümüze ulaşan bir gelenek halini almış.
Kileçe yapımında önce un yoğrularak hamur haline getiriliyor, ardından küçük parçalara ayrılan bu hamurlara özel kalıplarla şekil veriliyor. İçine hurma, ceviz ve lokum eklenen kileçe, fırında pişiriliyor.
Bu unlu kurabiyenin hamuruna yağ ve şekerin yanı sıra “hel” denilen hoş kokulu bitki de ekleniyor.
Irak’ta bazı aileler evde hazırladıkları kileçeleri pazardaki taş fırınlarda pişirmeyi tercih ediyor. Fırından çıkan sıcak kileçelerden komşulara ikram edilmesi de halk arasında âdet sayılıyor.
AA ekibi, kileçe yapım sürecini izlemek için Bağdat’ın kuzeyindeki Şaab bölgesinde iftar sonrası Ebu Nemir ailesinin evine misafir oldu. Bu evde ailenin çocukları hariç, tüm yetişkin bireyler kileçe yapımına iştirak ediyor.
Anne Um Nemir, "Irak’ta kileçe bir bayram geleneğidir. Aile bağlarımızın güçlenmesine katkı sağlar. Kileçe yaparken tüm ev ahalisi buna katılır." sözleriyle bu bayram kurabiyesinin önemini dile getirdi.
Bağdat’ın yanı sıra Musul, Kerkük, Enbar ve güneydeki kentlerde kileçe yapıldığını söyleyen Um Nemir, şunları anlattı:
"Kileçe’yi genelde bayrama birkaç gün kala yapmaya başlarız. Bu, aynı zamanda bayram heyecanını oluşturur. Ben çocukken, tüm sülale dedemlerde toplanırdık ve kileçe kalabalık bir şekilde herkesin yardımıyla yapılırdı."
Um Nemir’in kayınvalidesi Um Bilal de kileçe yapımında eski günleri aradıklarını belirterek, Kovid-19 nedeniyle bu yıl akrabaların bir araya gelememesinden yakındı. Um Bilal, "Kileçe, Irak’ta aileler arası dayanışmayı ve birliği de diri tutardı." diye konuştu.
Kız ve erkek çocuklar için ayrı şekillerde kileçe yapıldığını aktaran 67 yaşındaki Iraklı kadın, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Erkek çocuklar için hançer şeklinde, kız çocuklar için ise oyuncak şeklinde kileçe yaparız. Bu da az bir katkıları varsa karşılığı olsun ve sevinsinler diye. Yaptığımız kileçelerden komşularımıza, onlar da bize getirir. Bu da özellikle ramazan ayının Müslüman dayanışmasıdır.”
Türkiye’de olduğu gibi Irak’ta da ailelerin bayramda birbirine gidip bayramlaşma geleneği varken, bu bayram Kovid-19 nedeniyle aileler arası bayram ziyareti büyük ölçüde gerçekleşmeyecek.
Irak’ta bayram günlerinde söz konusu salgından dolayı sokağa çıkma yasağı da uygulanacak.