Hastanın sağ kalımında rektum kanseri ameliyatında 10 taneden fazla lenf bezinin çıkartılmış olması önemlidir. Ameliyat rektum kanseri tedavisinde en etkin yöntem olmakla birlikte onkolojik tedavi yapılmazsa bölgesel olarak kanserin nüks etme olasılığı % 30-50’dir. Rektum kanserleri ışın tedavisine (radyoterapi) çok iyi yanıt verir. Işın tedavisi (radyoterapi) ameliyat öncesinde, ameliyat sırasında ve ameliyat sonrasında verilebilir. Tümörün evresi, lenf bezleri ve damarlardaki metastaz oranı, taşlı yüzük hücreli kanser olması, sınırlarda tümör dokusu kalmaması bölgesel veya metastaz olarak tümör nüksünü belirleyen faktörlerdir.
Rektum kanserinde, ameliyat sonrasında uygulanan (adjuvan) radyoterapinin avantajları
Ameliyat sonrasında yapılan ışın tedavisinin (adjuvan radyoterapi) avantajı ameliyat sırasında alınan parça ile patolojik evreleme yapılabilmesidir. Ameliyat sonrasında yapılan ışın tedavisinin (adjuvan radyoterapi) dezavantajı ise ameliyat sonrasında komplikasyon olması durumunda ışın tedavisinin gecikmeye uğramasıdır.
Rektum kanseri tedavisinde endokaviter radyasyon
- Büyük çaplı ve cerrahi olarak çıkartılamayan rektum kanserlerinde tercih edilir.
- Rektum kanserinde lokal veya transanal eksizyon veya TEM tekniklerinde % 15-20 oranında tekrarlama (nüks) görülür ve bu olguların tedavisinde sıklıkla endokaviter radyasyon tercih edilir.
- Makattan 3-10 cm mesafedeki tümörlerde tercih edilir.
- Endokaviter ışınlama (radyasyon) bir rektoskop cihazı aracılığı ile hastaya altı seansta ve haftalık aralıklarla yüksek dozda (20-30 Gy) ve düşük voltajda (50kV) radyasyon verme olanağı sağlar ve böylelikle vücudun dışından verilen ışınlara göre çok daha az bir alana ışın verilmesi ve radyasyonun radyasyon enteriti veya bağırsak fistülü gibi bağırsaklar üzerine olumsuz etkilerinden büyük ölçüde korunma avantajını getirir.
- Endokaviter radyasyon tekniğinde % 30 oranında nüks görülür ve ortalama sağ kalım % 83 civarındadır.
Rektum kanseri için uygulanan radyoterapiye bağlı komplikasyonlar
Rektum kanseri tedavisinde ameliyat öncesi dönemde (neoadjuvan tedavi) veya ameliyat sonrasında (adjuvan tedavi), ışın tedavisi (radyoterapi) uygulanabilir. Her iki dönemdeki ışın tedavisini de vücutta bazı değişiklikler yol açtığı bilinmektedir.
- Halsizlik
- Dışkılama sayısında artış: % 60
- Dışkı veya gaz kaçırma: % 40 oranında görülür. Anal manometri ile yapılan tetkiklerde, makattaki istirahat ve sıkma basınçlarının ışın tedavisi sonrasında belirgin olarak düştüğü belirlenmiştir. Radyoterapi uygulamasının kısa veya uzun süreli olmasının, dışkı veya gaz kaçırma komplikasyonun gelişmesi açısından farkı yoktur.
- Makatta ıslaklık
- İshal
- Makattan kanama
- Radyasyon enteriti
- Bağırsak fistülü
Rektum kanseri tedavisinde kemoterapi
Rektum kanserinin kemoterapi ile tedavisinde en etkili olduğu bilinen ilaç 5-florourasildir (5-FU). Ameliyat öncesinde (neoadjuvan) radyoterapi veya kemoterapi uygulanması durumunda, tedavi bitiminden 4-10 hafta sonra ameliyat yapılabilir. Aşağıdaki ilaçlar ile tedavi uygulanmaktadır.
FOLFOX: her iki haftada bir 5-FU, Oxaliplatin, Lökovorin
CapeOX: her üç haftada bir günde iki kez 14 gün boyunca Oxaliplatin ve Capecitabine
FOLFIRI: her iki haftada bir Irinotecan, Lökovorin
FOLFOXIRI: her iki haftada bir Irinotecan, Lökovorin ve Oxaliplatin
Bevacizumab: her iki haftada bir
Cetuximab: haftada bir
Xeloda
Prof. Dr. Korhan Taviloğlu videoları için tıklayın