Atakum Belediyesi, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Balkan Masası’nın Samsun’da gerçekleştirdiği Toplumsal Dayanışma Balkan Sivil Toplum Kuruluşları İstişare Toplantısı’na ev sahipliğini yaptı. CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak’ın da katıldığı programa, Karadeniz Bölgesi’nden Rumeli, Balkan sivil toplum örgütleri ve mübadiller yoğun ilgi gösterdi.
CHP Balkan Masası’nın gerçekleştirdiği bir dizi programla, mübadelenin 98. yıl dönümü Samsun’da anıldı. Aynı zamanda 29 Ocak 1988’de Yunanistan’da yaşanan olaylar sonrasında Türkiye ve Batı Trakya Türkleri tarafından Toplumsal Dayanışma ve Milli Direniş Günü ilan edilmesi nedeniyle Atakum Belediyesi’nin ev sahipliğinde Toplumsal Dayanışma Balkan Sivil Toplum Kuruluşları İstişare Toplantısı gerçekleştirildi.
CHP Samsun İl Başkanlığı’nda yapılan basın toplantısı sonrasında, göç sırasında hayatını kaybeden mübadiller, 98 yıl önce ilk defa geldikleri Samsun Tütün İskelesi’nde denize karanfil bırakılarak anıldı. CHP heyeti, ardından Tekkeköy ilçesi Çayleyik Mahallesi’nde yaşayan mübadilleri ziyaret etti. CHP Genel Başkan Yardımcısı Öztrak ve beraberindekiler, 19 Mayıs Sanayi Sitesi’nde önceki gün yaşanan ve 5 işyeri ile 2 otomobilin hasar gördüğü yangın nedeniyle esnafa geçmiş olsun ziyaretinde de bulundu.
Samsun’da gerçekleşen ziyaretlerin ardından Atakum Belediyesi Kültür ve Eğitim Salonu’nda pandemi önlemleri altında Toplumsal Dayanışma Balkan Sivil Toplum Kuruluşları İstişare Toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıya, CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak başta olmak üzere; CHP Samsun İl Başkanı Fatih Türkel, CHP Samsun milletvekilleri Neslihan Hancıoğlu ile Kemal Zeybek, Atakum Belediye Başkanı Av. Cemil Deveci ile eşi Av. Gülay Deveci’nin yanı sıra CHP Amasya, Çorum, Sinop, Tokat ve Giresun il başkanları, belediye başkanları ile katılımcı illerin balkan ve mübadil sivil toplum örgütlerinin başkanları katıldı. Açılış konuşmalarıyla başlayan toplantıda farklı şehirlerde yaşayan ve toplantıya katılamayan mübadillere de online erişim sağlandı. Yunan Parlamentosu Türk milletvekilleri Av. İlhan Aybek, Hüseyin Zeybek ve Burhan Baran da yine online olarak toplantıya katılarak dayanışma mesajı verdi.
Saygı duruşu ve İstiklal Marşı ile başlayan programın açılış konuşmasını gerçekleştiren Atakum Belediye Başkanı Av. Cemil Deveci, “Bugün burada çok anlamlı bir gün için toplandık. Hem mübadelenin 98. yıldönümü anıyoruz hem de bugün tarihin, Türk coğrafyasının en önemli direnişinin başladığı günü kutluyoruz. Ulusal kurtuluş liderinin ilk adımını attığı ve ulusal Kurtuluş Savaşı’nı başlattığı Samsun’da tarihte eşi ve benzeri olmayan, büyük bir sorumluluk içeren, büyük bir dayanışma örneği göstereceğiz. Biz tarihi paylaşıyoruz. Hem Anadolu hem de Rumeli. Uzak Asya’dan gelip Anadolu ve Rumeli’yi vatan yapan Türk ataları 1350’li yıllardan bu yana Balkan topraklarındalar. Türkiye’nin büyük ustası Yahya Kemal Beyatlı ‘Üsküp ki Yıldırım Beyazıt Han diyarıdır, Evlad-ı Fatihan onun yadigarıdır’ der. Türkler, Rumeli’ye sadece kılıçlarıyla değil, ilimleriyle, bilgileriyle en önemlisi de sevgi ve inançlarıyla gittiler. Ünlü tarihçi İlber Ortaylı, ‘Balkanlar bizim Avrupa’daki vatanımızdı’ der; ama ne yazık ki beş asır boyunca vatan yaptığımız, kardeşçe barış içinde yaşadığımız ve büyük bir uygarlık kurduğumuz bu toprakları içinde gaflet, dalalet ve hatta hıyanet olan, bitmek tükenmek bilmeyen savaşlarla kaybettik. Bu topraklarda tarihin en büyük soykırımı yaşandı. Büyük bedeller ödendi. Tüm mazlum milletlere örnek olan ve emperyalizmin yenilebileceğini gösteren Türk milli mücadelesinin başarısında Evlad-ı Fatihanların çok büyük hizmetleri vardır. İsimleri saymakla bitmez, ama ikisini anmak istiyorum. Birisi 15 Mayıs 1919’da İzmir’i işgale gelen Yunan palikaryalarına ilk kurşunu sıkan Evlad-ı Fatihan Hasan Tahsin’dir. Konya yörüklerindendir. Bir diğeri de, o şanlı destanın başkomutanı, Gazi Meclis’in başkanı, bize emanet Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’tür. O da bir yörüktür ve Evlad-ı Fatihan’dır. Benim de yörük olduğumu biliyorsunuz değil mi? Türkler uzak Asya’dan gelip yerleştikleri, yüz yıllarca vatan bilip medeniyet kurdukları bu topraklar uğruna çok büyük bedeller ödediler. Bu toprakların Türk ve Rumelili sahipleri, birlikte yüzyıllarca kurdukları Anadolu ve Rumeli uygarlığını ve birlikteliğini koruyamadılar, çok büyük acılara neden oldular” dedi.
“İnsanlığın insana yaşattığı en büyük acılardan birisi”
Başkan Deveci, 29 Ocak’ta bir araya gelmenin büyük bir anlamı olduğunu ifade ederek, “Batı Trakya Türklerine, Türk kimliğine ve inancına Yunan devleti tarafından 33 yıldır sürdürülen baskı ve saldırılara karşı direnişin başlatıldığı gündür bugün. 29 Ocak, Türkiye ve Batı Trakya Türkleri tarafından Toplumsal Dayanışma ve Milli Direniş Günü olarak kabul edilmiş olup yaşatılmaktadır. Bugün ‘1988 yılında Batı Trakya’da Türk yoktu’ denilerek Türklere ait bütün dernekler, birlikler ve odaların kapatılmasına karar veren Yunan mahkemelerine, polisine ve askeri gücüne karşı Doktor Sadık Ahmet’in öncülüğünde direnen Batı Trakya Türkleriyle dayanışma günüdür, onun için buradayız ve birlikteyiz. Birinci Dünya Savaşı’nı bitiren Lozan Anlaşması’ndan sonra, 30 Ocak 1923 tarihinde Türkiye-Yunanistan arasında imzalanan Yunan ve Türk halklarının mübadelesine ilişkin sözleşme ve protokol uyarınca İstanbul’un Rum ahalisiyle Batı Trakya’nın Müslüman ahalisi dışında kalan ve Türk topraklarında yerleşmiş Rum-Ortodoks dininin tüm uyruklarına, Yunan topraklarına yerleşmiş Müslüman-Yunan uyrukları zorunlu mübadele edilmiş ve karşılıklı acılar çekilmiştir. Bugün, mübadelenin 98. yıldönümü. İki milyonu aşkın insan yüzyıllardır yaşadıkları yaşam biçimlerinden koparıldı. Bu durum, 20. yüzyılda dünya insanlığının insana yaşattığı en büyük acılardan birisidir. Acılarımızı, barış ve kardeşlik isteğimizi güçlendirerek dindireceğiz. Biz bedel ödedik. Bizden sonrakiler bedel ödemesinler diye sesimizi birlikte yükselteceğiz. Bugün onun için buradayız ve birlikteyiz. Atakum Belediyesi ile Türklerin yaşadığı Yunanistan Yassıköy Belediyesi arasında kardeş şehir ilişkisi kurmak için çalışıyoruz. Önümüzdeki günlerde gerçekleştireceğiz. Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın ilk adımının atıldığı Samsun ve onun en güzel kenti Atakum ile oradaki kardeşlerimizle dayanışmamızı en yüksek noktada tutacağız. Dayanışma nasıl olurmuş, nasıl örgütlenilirmiş tüm dünyaya göstereceğiz. Şöyle diyor Gazi Mustafa Kemal Atatürk, ‘Muhacirler diye küçümsenenler, tarihin yazdığı savaşlarda en geriye kalanlar, yani düşmanla sonuna kadar savaşanlar. Çekilen ordunun ri’cat hatlarını sağlamak için kendilerini feda edenler. Düşman karşısında kaçmak, çekilmek nedir bilmeyenlerdir. Muhacirler kaybedilmiş ülkelerimizin milli hatıralarıdır.’ Bugün bu salonda bulunanlar, Atatürk’ün ifade ettiği milli hatırayı, dayanışma kültürünü Anadolu’nun her bir yanında ve Balkanlar’da yeni baştan örgütlemek durumundayız. Biz Türk’üz, bu coğrafyadaki uygarlığı ve medeniyeti biz kurduk. Biz yaşatacağız. Atatürk’ün yolundan giderek, O’nun kurduğu cumhuriyeti yaşatarak, O’
onun ilkelerini güçlendirerek ve çağdaşlaştırarak tüm dünyaya örnek olacağız. Bu salonda bulunan her biriniz, bir örgütün ve büyük bir gücün temsilcisisiniz. Bu toplantıdan sonra Anadolu ve Balkanlar’a yayılacağız, bize görev düşüyor. Atalarımızın topraklarında yaşayanların sorunları büyük, onları yeni baştan organize edeceğiz ve öncü olacağız. Yolumuz açık olsun” diye konuştu.
“Türkiye-Yunanistan sıcak çatışmaya girebilir”
Atakum’da bir araya gelmekten mutluluk duyduklarını kaydeden Karadeniz Rumeli Dernekleri Federasyonu Başkanı Salih Meriç, “Özellikle son 10 yıldır Batı Trakya üzerinde uygulanan yanlış politikalar, Batı Trakya Türklerini bölmüştür. Bazı kişilerin siyasi ve dini görüşleri doğrultusunda buradaki politikalar, oradaki insanların felaketine sebep olmaktadır. Yunanistan, önümüzdeki 10 yıl içerisinde Türkiye’nin konuşacağı en önemli ülke olacaktır. Bundan sonra Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne hangi hükümet gelirse gelsin Doğu Akdeniz politikasından kesinlikle taviz veremez hale gelmiştir. Türkiye ve Yunanistan’ın sıcak bir çatışmaya girmesi olası bir gerçektir” şeklinde konuştu.
“Bağlarımızı geleceğe taşımamız çok önemli”
CHP Samsun Milletvekili Neslihan Hancıoğlu ise konuşmasında, “Üzerinde yaşam sürdürdüğümüz coğrafya büyük bir tarihi birikimi, kültürel ve toplumsal mirası taşıyan eşsiz bir coğrafyadır. Bu değerli mirasın oluş sürecinde büyük acıların yaşandığı çok ağır bedellerin ödendiği tartışmasız bir gerçektir. Sahip olduğumuz bu kültürel mirası, tarihi birikimi, vatandaşlık ve soydaşlık bağlarımızı daha güçlü kılarak geleceğe taşımak son derece önemlidir. Bu kapsamda bu toplantının ve çalışmaların çok kıymetli olduğunu düşünüyorum. Tüm konuklarımız, Samsun’a, Atakumumuza hoşgeldiniz” ifadelerini kullandı.
Toplumsal Dayanışma ve Milli Direniş Günü’nde önemli bir kültürü konuştuklarını kaydeden CHP Samsun Milletvekili Kemal Zeybek, “Trakya’dan muhacir olarak gelenler ve mübadiller bugün burada Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin, Türk milletinin unsurları olarak bir mücadelenin içerisindeyiz. Biz, geçmişte Trakya’da yaşamış atalarımızın Anadolu’ya, Samsun’a gelmesi ve değerli atalarımızın aldıkları eğitimle, kültürle Anadolu’nun gelişmesinde, güzelleşmesinde çok büyük yer edinmiştir. Oradan getirdikleri kültürle, başta tarım ve hayvancılıkta olmak üzere ekonomideki katkılarını biliyoruz” açıklamasında bulundu.
“Balkanlardaki Türklere sahip çıkmalıyız”
Rumeli Balkan Türkleri Konfederasyon Başkanı Sabri Mutlu da 98 yıl önce atalarının yaşadıkları, büyüdükleri ve 300-500 yıl kaldıkları topraklardan kopartıldıklarını belirterek, şunları söyledi:
“Anavatanımız o gün bizlere kapılarını açmış, bizler de buralarda o gün bu bugündür çalışkan insanlarımızla bu topraklara, bu cumhuriyete, Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı bir şekilde hizmet etmeye devam ediyoruz. Biz Türkiye’ye geldikten sonra, ana vatanımıza büyük katkılar sunduk. Bundan dolayı da mutluluk duyuyorum. Biz burada göç ettik, hayatımıza mutlu bir şekilde devam ediyoruz ama bizim geride bıraktığımız insanlarımız var. Onları hiçbir zaman unutmayacağız. Ben sizden Balkanlardaki yerel yöneticilerle işbirliği yapmanızı rica ediyorum. Kardeş belediyeler kurmalı ve oradaki STK’larla işbirliği yapmamız gerekiyor. Balkanlardaki gençlerimize ve çocuklarımıza dokunmamız gerekiyor.”
Öztrak: “Anadolu’nun her yerindeyiz”
Samsun’daki mübadillerle bir araya gelmenin heyecanını yaşadıklarını söyleyen CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak ise, “Atakum Belediyemizin de mübadillerimizin yoğun yaşadığı Samsunumuza bu vatandaşlarımızın geri geldikleri vatanlarından bir şehirle kardeşliği, bu yolda niyet mektubu bizi mutlu eder. Diğer belediye başkanlarımızın da böyle gayret içine girmelerini bekliyoruz. Ülke vatandaşlarının mutluluğu ve toplumsal dayanışmaları siyasilerin de karar almalarını, barış ikliminin yaşanmasını sağlayacaktır. Amasya, Çorum, Samsun, Sinop, Tokat, illerinden il başkanları ve belediye başkanlarımız var. Balkan dernekleri çatı kuruluşu Rumeli ve Balkan Dernekleri Konfederasyonu Başkanı ve temsilcileri var. Giresun’dan Sinop’a 30 mübadil ve dernek başkanımız var. Bu arkadaşlarımızla yapacağımız toplantı ile ortak faaliyet kararları alacağız. Bu müjdeleri de sizlerle paylaşacağız. Bugün sadece bu salonda değiliz. Bugün Gümülcine’deyiz, İskeçe’deyiz. Balkanlardayız. Yüzü aşkın Balkan Masası temsilcisi ile Anadolu’nun her yerindeyiz. Onlar bizleri çevrimiçi dinliyorlar. Atacağımız adımların, yapacağımız faaliyetlerin kararlarını bekliyorlar” dedi.