İSTANBUL (AA) - Tedavi gördüğü hastanede 17 Temmuz'da vefat eden yönetmen ve senarist Erden Kıral, son yolculuğuna uğurlandı.
Kıral için Beyoğlu Atlas Sineması'nda düzenlenen anma töreninde konuşan yönetmen Reis Çelik, yine bir beyaz perdenin önünde buluştuklarını belirterek, "Erdem ağabey hikayeleri çok severdi. Bana da hep anlattırırdı." dedi.
Anlattığı hikaye ile sanatın ve eser bırakmanın ölümsüzlüğüne dikkati çeken Çelik, "Burada yatan ve beyaz perdenin önünde duran Erden Kıral, bu ülkenin değerlerine değer katan, markasına marka katan, dertlerini sorunlarını beyaz perdeyle insanlara ulaştırmak için ömür boyu çalışan, başka hiçbir şey düşünmeyen bir ölümsüzdü ve o öyle olmaya devam edecek." değerlendirmesinde bulundu.
Çelik, usta yönetmenin filmlerini hiç bir zaman unutmayacaklarını belirterek, "İyi ki vardın Erden ağabey. İyi ki bu filmleri yaptın ve bizim sanatsal değerlerimize değer kazandırdın." şeklinde konuştu.
Yönetmen İsmail Güneş ise yaklaşık dört yıl birlikte çalıştıkları Kıral ile ilk olarak 1998'de "Gülün Bittiği Yer" filmi yasaklandığında destek bulmak için gittiği bir arkadaşının yanında tanıştığını aktardı.
Güneş, "Mevzuyu anlattım, o orada oturuyor ve henüz tanımıyorum. Hemen heyecanlandı, 'Basın toplantısı düzenleyelim. Ben Almanya'da film yönetmenleri derneğinin üyesiyim, hemen onlara haber verelim, onlar da bir şey yapsınlar, bir açıklamada bulunsunlar. Öyle şey olur mu hangi çağdayız?' dedi." ifadesini kullandı.
Misafir olduğu arkadaşının "İsmail'in arkasında kim durur?" demesinin ardından Kıral'ın "Olur mu öyle şey, ben dururum." dediğini aktaran Güneş, "Bizim o günden itibaren başlayan bir dostluğumuz var. Allah rahmet eylesin. Mekanı cennet olsun. Filmleriyle birlikte yaşayacak inşallah." değerlendirmesini yaptı.
Yönetmen Şerif Gören, Erden Kıral ile aynı kuşaktan olduklarını, Kaş'a geldiğinde kendisini arayarak "Ben de artık Antalya'dayım" dediğini belirterek, şunları kaydetti:
"Telefonda hep konuşurduk. Ben ona 'Naber lan moruk?' derdim. O da bana 'Sensin moruk.' derdi ve konuşmaya başlardık. Uzun uzun konuşurduk, o konuşmayı severdi, gülmeyi de severdi. İyi bir dostluğumuz vardı."
- "Erden ağabey Türk sinemasının değerlerinden biriydi"
CHP eski milletvekili ve oyuncu Berhan Şimşek, Kıral ile geçmişte 1960'lı günleri ve sinemayı konuşma imkanı bulduğunu belirterek, "Erden ağabeyi bir sinemacı, bir aydın, bir devrimci olarak ve iyi bir sinema izleyicisi olarak da filmlerinden biliyordum." dedi.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un ve törene katılamayan isimlerin taziye mesajlarının da okunduğu törenin ardından cenaze salondan alkışlarla uğurlandı.
Kıral'ın cenazesi, Teşvikiye Camii'nde ikindi namazını müteakip kılınan namazın ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.
Düzenlenen törenlere Sinema Genel Müdürü Erkin Yılmaz, CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu, yönetmen Canan Gerede, oyuncu Gani Rüzgar Şavata, Meral Çetinkaya, Meltem Cumbul, Kerem Alışık, Menderes Samancılar, Güner Özkul ve Güven Kıraç'ın da arasında bulunduğu sinema dünyasından pek çok kişinin yanı sıra Kıral'ın ailesi, dostları ve sevenleri katıldı.
- Erden Kıral hakkında
Yönetmen ve senarist Erden Kıral, Antalya'da hastalanarak tedavi altına alınmış, müdahalelere rağmen beyin kanaması ve çoklu organ yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetmişti.
İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Seramik Bölümü mezunu Kıral, kariyeri boyunca "Kumcu Ali Yaşar" (1968), "Kanal" (1978), "Bereketli Topraklar Üzerinde" (1979), "Hakkari'de Bir Mevsim" (1982), "Ayna" (1984), "Dilan" (1987), "Av Zamanı" (1988), "Mavi Sürgün" (1993), "Aşk Üzerine Söylenmemiş Her Şey" (1995), "Ay Hikayeleri" (1996), "Avcı" (1997), "Baba" (2000), "Baba Evi" (2001), "Babam ve Biz" (2002), "Canım Kocacığım" (2002), "Yolda" (2005), "Vicdan" (2008), "Haliç" (2010), "Kuş (2012) ve "Gece" (2014) yapımlarına imza attı.
Kıral, Gerçek Sinema, Çağdaş Sinema ve Güney dergilerinde sinema yazıları yazdı ve editörlük yaptı. Vatan gazetesinde ve 7. Sanat dergisinde "3. Dünya Sineması" ile ilgili araştırmaları yayınlanan Kıral, Berlin Akademie der Künste üyesiydi.
"Yolda" filmiyle 2005'te Harvard Üniversitesi Sinemateğine kabul edilen sanatçı, Adana Film Festivali, Uluslararası İstanbul Film Festivali ve Beykent Üniversitesi tarafından "Yaşam Boyu Başarı" ve "Onur Ödülleri"ne layık görüldü.
Erden Kıral, "Yük" filmiyle 19. Altın Koza Film Festivali'nde Film Yönetmenleri Derneği En İyi Yönetmen Ödülü'nün sahibi oldu.