Merkez Bankası'nın dünkü 200 baz puanlık faiz indiriminin ardından Türk Lirası'nın değer kaybı sürüyor. Bu sabah piyasaların açılmasıyla Dolar/TL kuru hızla yükselerek 9,66'yı aştı. Euro/TL kuru 11,24'ü, Sterlin/TL kuru da 13,32'yi geçti.
Piyasalar dün en fazla 50 ya da 100 baz puanlık faiz indirimi bekliyordu.
Merkez Bankası'nın 200 baz puan indirim yaparak politiıka faizini enflasyonun altında bir seviye olan yüzde 16'ya çekmesi, TL'de değer kaybını hızlandırdı.
Altının gramı da 554 TL'ye yükseldi.
Barclays ve Goldman Sachs bankaları, Merkez Bankası'nın faiz indirimlerine devam edeceği tahmininde bulundu.
Reuters haber ajansına göre iki banka da yıl sonunda politika faizinin yüzde 15 olacağını öngörüyor.
Goldman Sachs'ın tahmininde Para Politika Kurulu'nun öncelikle 50 baz puan faiz indirimine gideceğini, sonraki iki toplantıda da 25 baz puanlık indirimler yapılacağı yer aldı.
Goldman Sachs, yüksek enflasyon nedeniyle bunun yanlış bir karar olacağını aktardı:
"Türk ekonomisinin esas probleminin büyümenin artması yerine, zaten yüksek seviyede olan enflasyonun artacak olması.
"Enflasyonun resmi hedefin dört katı olması nedeniyle ana sorunun enflasyon olmaya devam edeceğini, faizler düşürüldükçe enflasyonun artacağını düşünüyoruz."
Barclays bankası ise faizlerin tek bir indirimle yüzde 15'e çekileceği görüşünde:
"2022'de faizlerin yüzde 15 seviyesinde kalacağını, yukarı yönlü risklerin bulunacağını öngörüyoruz."
Barclays 2021 sonu için enflasyon tahminini yüzde 15,5, dolar/TL kuru tahminini ise 9,7 olarak duyurdu.
ABD'li yatırım bankası JPMorgan, TCMB'nin aldığı faiz kararı sonrası yayımladığı piyasa notunda Kasım ayında 100 baz puan daha faiz indirimine gidilmesini beklediğini açıkladı.
JPMorgan Türkiye Başekonomisti Yarkın Cebeci, kaleme aldığı piyasa notunda bugün yapılan faiz indirimiyle enflasyonun birincil öncelik olmadığının anlaşıldığını belirtti.
Kurum aynı zamanda yılsonu enflasyon beklentisini yüzde 16,7'den yüzde 19,9'a yükseltti.
Merkez Bankası'nın 200 puanlık indirimle faizleri yüzde 16'ya düşürme kararının ardından çok sayıda ekonomist sosyal medyada kararı eleştirdi.
Uğur Gürses, "Yandı gülüm keten helva… Çok yazık" ve "Neydi o söz? 'Atın ölümü arpadan olsun muydu?" paylaşımlarında bulundu.
https://twitter.com/ugurses/status/1451146495005274112
Gürses karar öncesi de "Ülke ne yöne doğru gidiyorsa parası da o yöne gidiyor" demişti.
Refet Gürkaynak ise "Geçmiş olsun" dedi.
Gürkaynak bir sunucunun "Merkez Bankası'nın fiyat istikrarı gibi bir hedefi var mı yoksa bunu artık duyurulardan çıkarmalı mı?" sorusunda haklı olduğunu ekledi:
https://twitter.com/RefetGurkaynak/status/1451146833024126983
https://twitter.com/RefetGurkaynak/status/1451144513385283587
Gürkaynak karar öncesindeki paylaşımında ise "Kötü para politikası yapılacak. Nereden biliyoruz? Faiz indirmek bu ortamda çok zararlı olduğu, enflasyonu yükseltip döviz borçlusunu iyice boğacağı; indirmemek geçen ayki indirimi iyice anlamsızlaştıracağı için. Kötü kurumsal çerçevede iyi iktisat politikası yapılamıyor" yorumunda bulunmuştu.
Mahfi Eğilmez, karar sonrası paylaşımında "Aaaaa! Bak ne yaptılar?" dedi.
https://twitter.com/mahfiegilmez/status/1451143691222069250
Eğilmez karardan önceki paylaşımlarında ise "Bir ülkede insanlar merkez bankasının alacağı karar üzerine iddia oynuyorsa o ülkede para politikası değil politika parası vardır" ve "Türkiye, pek çok konunun tersinin kanıtlanmaya uğraşıldığı özel bir laboratuvar gibidir: Mesela dalgalı kurda devalüasyon yapmaya çalışır, faizi indirerek enflasyonu düşürmeye çabalar. İlginç bir ülkedir yani" ifadelerini kullanmıştı.
Gizem Öztok Atınsaç ise Eylül'den bu yana bono faizinin 350 baz puan yükseldiğini söyledi ve izlenen politikanın belirgin bir hata olduğu yorumunda bulundu.
Londra merkezli Bluebay Varlık Yönetimi'nden Tim Ash ve Frankfurt merkezli Commerzbank'ten Ulrich Leuchtman, Merkez Bankası'nın 200 puanlık faiz indirimi kararı hakkında Reuters'a konuştu.
Tim Ash, "Merkez Bankası herkesi şaşırtmaya devam ediyor. Piyasalar en kötü ihtimalle 100 puanlık indirim bekliyordu" dedi ve ekledi:
"Kavcıoğlu'nun Kılıçdaroğlu ve piyasalara mesajı açık: Ben yalnızca Erdoğan'ı dinlerim, başkasını dinlemem.
"Patron daha düşük faiz istiyor ve ben kimim ki buna engel olayım."
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu 15 Ekim'de Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nu ziyaret etmişti.
Ash, Türkiye'nin para politikasının "delice bir deney" olduğunu, bunun bedelinin ise Türk lirası ve enflasyonun seyrince görüleceğini söyledi.
Commerzbank'tan Ulrich Leuchtman ise bu indirimin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın görüşleriyle tutarlı olduğunu fakat kurdaki artış nedeniyle reel ekonomiye ciddi bir zarar verme ihtimali bulunduğunu söyledi.
Leuchtman bunun yanlış bir politika olduğunu ekledi:
"Bundan sonra ne olacağını kestirmek zor.
"Türkiye'nin 2008'deki gibi bir durumla karşı karşıya ve acil bir faiz artışı yapmak zorunda kalması çok olası.
"Bütün bunlar yalnızca liranın daha fazla çakılmasına yol açar.
"Türkiye için en kötü senaryo ise piyasaların 2008'de yaşananlardan ders almış olması, Merkez Bankası'nın faiz artışı yapsa bile kısa bir süre sonra tekrar hızla faiz indireceğini düşünmeleri olur.
"Bu durumda Merkez Bankası'nın gelecekteki olası faiz artırımları da istenen etkiyi yaratmaz.
"Önümüzdeki süreçte TL'nin artan bir hızla değer kaybetmesi o kadar büyük bir ihtimal ki, şu anda açık TL pozisyonunda olmamak en doğrusu olur."
Fransız haber ajansı AFP'ye göre ABD merkezli risk danışmanlığı şirketi Eurasia Group ise bu indirimin "Para politikasının Erdoğan'ın büyük etkisi altında olduğunu gösterdiğini" aktardı ve ekledi:
"Erdoğan Türk ekonomisini Cumhurbaşkanlığı tarafından yaratılan bir krize çekme tehlikesiyle karşı karşıya."
Kararın ardından bir değerlendirme yayınlayan Eurasia Group, TÜSİAD'ın da aralarında bulunduğu çok sayıda iş dünyası liderinin Merkez Bankası'na bağımsızlığını geri kazanma ve TL'nin değerini sabit tutma çağrısında bulunduğunu hatırlattı.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu Twitter hesabından "Şahıs ve şürekası ülkeyi açlığa doğru götürüyor. Bu yapılanlar ya millete ihanet ya da bir sağlık sorunu… Başka bir izahı yok!" paylaşımında bulundu.
Merkez Bankası'nın faiz indirimiyle "Erdoğan'ın talebini yerine getirdiğini" söyleyen CHP lideri Kılıçdaroğlu, "Herhangi bir istikrar yok, hiç kimse önünü göremiyor. Alınan karar, geniş kitlelerin ağır bir ekonomik yük altında kalacağını gösteriyor" dedi.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, "Ciddiyetsiz bir iktidarın, atadığı liyakatsiz bir bürokrat aracılığıya verdiği, rasyonellikten uzak bir kararın sonucunda olan yine hane halkımıza, esnafımıza ve KOBİ'lerimize oldu" dedi ve ekledi:
"Bu aziz millet bunu hak etmiyor. Çok yazık…"
HDP'nin Ekonomiden Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Garo Paylan ise bugün TBMM'de düzenlediği basın toplantısında "Güveni sağlayamamışsanız faizi düşürmek intihardır. Dolar ve euroya bağlı tüm ürünlerin fiyatı artıyor. Vatandaşlarımız zam altında kalıyor. Tek adam rejimi sebep, faiz sonuçtur. Böyle bir aymazlık olamaz. Bu bir intihardır" ifadelerini kullandı.
Paylan geçmişte de faizlerin olması gereken seviyenin altına çekildiğini, daha sonra çok yüksek seviyelere çekilmek zorunda kaldığını hatırlattı.
DEVA Partisi lideri Ali Babacan, faizin talimatla indirildiğini vurguladı.
Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu da "TCMB enflasyon ile mücadele edeceğine siyasetin güdümüne girmiş savruluyor" ifadelerini kullandı.