Formula 1’de aerodinamik tünel nedir, nasıl kullanılır?

Formula 1 sürücüleri nefes kesen performanslar sergilerken araçlarda yer alan teknolojik yenilikler devrim niteliğinde uygulamalara sahne olmaktadır. Devasa aerodinamik tüneller ise araçların hava ve rüzgara karşı geliştirmeler sağlanmaktadır.

Formula 1 organizasyonu, hem spor organizasyonları hem de bilim tesisleri özelliğindedir. Yarışlarda fizik kurallarının sınırları son teknoloji ürünlerle zorlanmaktadır. Yüksek mühendislik harikası Formula 1 araçları birçok düzleme uygun tasarlanır ve üzerinde yüzlerce farklı test uygulanır. Nihayetinde Formula 1 yarışlarının amacı "en hızlı" araca sahip olmaktır. Sürücü yeteneği araç hızını görece telafi edebilse de araçların mekanik performansının belirli bir seviyenin üstünde yer alması gerekir. Sürücüye rekabetçi şartları sunması önemlidir. Araç hızını etkileyen en önemli faktörlerden birisi ise rüzgardır. Aerodinamik tünel çığır acıcı düzeyde rüzgar simülasyonları sağlar.

Reklam
Reklam

Formula 1'de aerodinamik tünel nedir?

Formula 1'de aerodinamik tüneli (wind tunnel), Formula 1 aracının (veya genellikle ölçekli bir modelinin) içine yerleştirildiği, kontrollü bir şekilde çok yüksek hızda hava akışı (rüzgar) üretilen devasa bir laboratuvar cihazıdır. Aerodinamik tünel içerisinde aracın üzerinden geçen havanın davranışını görselleştirilir ve ölçülür. Aracın aşağı basınç (downforce) üretme yeteneği ve hava direnci (drag) kullanışlı hale dönüştürülür.

Formula 1 pistleri yarış sürecinde devasa vakum alanları gibi çalışır. Araçların hem kendi ulaştıkları hız hem de diğer araçların oluşturduğu hız koridorları aerodinamik etkinin yoğun şekilde hissedildiği alanlar oluşturur. Bu sebeple Formula 1 araçları için rüzgar savrulma veya dirençle kısıtlı değildir.

Aşılması gereken bir sorun ile kullanışlı bir avantaja döndürülme arasında ince bir çizgi mevcuttur. Devasa aerodinamik tünellerle kabaca bu çizgi netleştirilir. Aerodinamik tüneller araç performansları üzerinde devasa etkilere sahiptir. Bu sebeple FIA tarafından adil yarışma koşullarını koruma amacıyla kullanımları sınırlandırılmaktadır.

Reklam
Reklam

Aerodinamik tünel nasıl kullanılır?

Formula 1 rüzgar tüneli içerisine takımların gerçek arabalarına oldukça benzer detaylı modeller yerleştirilir. Modeller, her kıvrımı ve kanadıyla orijinal aracın birebir kopyasıdır.

Tünel platformu üzerinde hassas bir terazi yer alır. Terazi, araca etki eden aerodinamik kuvvetleri miligram hassasiyetinde ölçer. Araç üzerinde hava akışının nasıl ilerlediğini görselleştirmek için ince iplikçikler (tüyler - tufts) veya duman hatları eklenir. Sonrasında türbinler çalıştırılır ve döner zemin (rolling road) aracın tekerlekleriyle aynı hızda dönmeye başlayarak yarış koşullarını oluşturur. Modelin etrafında belirli bir hızda (genellikle 250-300 km/s'ye eşdeğer) rüzgar oluşur. Bu işlemin sonucunda elde edilen veriler takım mühendisleri tarafından analiz edilir ve gerçek araca yönelik geliştirmeler yapılır.

Reklam
Reklam

Haberin Devamı İçin Tıklayın
Anahtar Kelimeler: