Spor beslenmesi nedir, nasıl uygulanır?

Sporcu tanımı bütünleyici bir kavramdır. Sporun yaşam tarzı haline geldiği zihinsel ve fiziksel uyumun sağlandığı bir hali ifade etmektedir. Sporcuların uyması gereken belirleyici faktörlerden birisi spor beslenmesidir.

Spor genel anlamıyla zaman ayrılan bir aktviteden ziyade bir hayat tercihidir. Spordan fayda sağlamanın temel yolu sporu bir felsefe olarak kabul ederek rutin olarak uygulamaktır. Genel anlamda fiziksel aktiviteler fizyolojik olarak "aşırı" şekilde yorumlanır. Sporun seyrek yapıldığı durumlarda görülen "sore (ham hissetmek)" kondisyonunun sebebi budur. Spor sürekli, istikrarlı ve kapsamlı ele alındığında mükemmelliğe ulaşır. Antrenman programlarının düzenli olması, spor öncesi ısınma, antrenman süresince fiziksel limitlerin belirlenmesi ve spor sonrası dinlenme önemli aşamalardır. Öte yandan sporcu beslenmesi tüm süreçlerin üzerinde yer alan kritik bir noktadır.

Reklam
Reklam

Spor beslenmesi nedir?

Spor beslenmesi sporcular tarafından benimsenen beslenme alışkanlığıdır. Kilo verme amacıyla yapılan diyetlerden daha kapsamlı olan diyetleri temsil eder. Kilo kaybı diyetinden ziyade sporcu performansını arttırması ve fiziksel kondisyonun yüksek standartları ulaşması hedeflenir. Spor beslenmesi yapılan spor türüne göre değişiklik gösterebilir. Sporcu beslenmesindeki temel amaç beslenme gibi önemli bir aşamayı spor hayatının geneline uygulayabilmektir. Besinler temelde üç grupta yer alır.

Karbonhidratlar vücudun birinci aşamada enerji kaynağıdır. İkinci aşamada ise yağ kullanılır. Ancak kullanılmayan yağ vücutta birikme yaparak kilo alımına ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Üçüncü grup ise proteindir. Protein genel olarak kasların yapımı, onarılması ve hücre içi sentezleme gibi çeşitli özelliklere sahiptir. Sporcu beslenmesi de üç temel besin grubunun branşa yönelik organize edilmesini içerir.

Reklam
Reklam

Sporcu beslenmesinde amaç nedir?

Sporcu beslenmesinde antrenman katılımı ve performans için kasların ihtiyaç duyduğu karbonhidrat ve yağ dengesi kurulur. Proteinlerden de kas gelişimi için faydalanılır. Öte yandan elektrolit ve su ile sporcu dayanıklılığı arttırılır. Su vücutta iletimin sağlanması için hayati öneme sahiptir. Ancak spor süresince terleme ve buharlaşma ile vücut içerisindeki tuz kaybedilir.

Sodyum gibi mineral ve vitaminlerin fazla alınması veya düşmesi vücut dengesini doğrudan etkiler. Bu sebeple beslenme programlarında dördüncü grup olarak (mikrolar) vitamin ve minerallerin alınması bulunur. Standart bir spor beslenme programı enerji, kas yapımı, sıvı dengesi ve vitamin- mineral desteğini içerir. Böylelikle yüksek performans sağlanır ve sakatlık riski düşürülür. Ayrıca gelişkin kas-eklem- kemik dokusu inşa edilir.

Reklam
Reklam

Spor beslenmesi nasıl uygulanır?

Sporcu beslenmesinde öncelikle kişiselleştirme önemlidir. Profesyonel destek alınabilir. Kan ve idrar testleriyle özgün değerlerin ölçülmesi önerilir. Bu testlerle alerjen, vitamin/mineral eksiklikleri, genetik rahatsızlıklar ve kronik hastalıklar göz önünde bulundurularak beslenme programı hazırlanabilir. Zengin bir beslenme programında bütün besin gruplarına yer verilir. Herhangi bir besin grubu (karbonhidrat,yağ,protein) doğrudan zararlı değildir. Önemli olan besinin alındığı kaynak ve miktarıdır. Sıvı dengesi kesinlikle göz önünde bulundurulur. Sporcunun ihtiyaçlarına göre vitamin ve mineral desteği sağlanır.

Besinlerin genellikle lifli gıdalardan alınması tercih edilir. Çünkü lifli gıdalar boşaltım ve dolaşım sistemini destekleyen yapılardır. Açlık hissini azaltırlar. Meyveler konusunda dikkat edilmesi gerekir. Çünkü meyveler birçok vitamin desteği sağlayabileceği gibi "fruktoz" da bir şeker türüdür. Miktarda limit hızlıca aşılabilir. Sporcu beslenmesinde kan şekerini anlık yükselip düşmesine sebep olabilecek gıdalar tavsiye edilmez. Tokluk hissi özellikle diyete yeni başlayanlar için önemlidir. İdeal bir sporcu beslenmesinin bir noktadan sonra rutin hale gelmesi beklenen bir durumdur.

Reklam
Reklam

Haberin Devamı İçin Tıklayın
Anahtar Kelimeler: