İçinde arastası da olan Irgandı Köprüsü, dünyada yalnızca 4 örneği olmasıyla biliniyor. Ancak bu bilgi doğru bir bilgi değil. Bulgaristan'da Osma Köprüsü (Lofça), İtalya'da Ponte Vecchio Köprüsü (Floransa) ve Rialto Köprüsü (Venedik) gibi Almanya'da ve İngiltere'de de benzerleri bulunuyor. Ama bu durum köprünün bizim için önemini değiştirmiyor. Osmanlıların tek arasta köprüsü olma özelliğini koruyor. Bursa'ya giden seyahat severler Irgandı Köprüsü'nü görmeden dönmüyor.
Irgandı Köprüsü, Bursa’da şehrin içinde, Yeşil semtini ikiye ayıran Gökdere vadisinde aynı adı taşıyan derenin üzerinde bulunuyor.
Irgandı Köprüsü yol tarifi için buraya tıklayın.
Osmanlıların tek arasta köprüsü olan bu taş köprünün, II. Murad zamanında, 1442 yılında, Irgandı Ali oğlu tüccar Hoca Muslihuddin tarafından, Hacı İvaz Paşa’nın vakfiyesinde şahit gösterdiği Abdullah oğlu Timurtaş’a yaptırıldığı tahmin ediliyor. 1640 yılında Bursa’ya gelen Evliya Çelebi Seyahatname’sinde, köprünün üzerinde 200 dükkanın bulunduğu belirtmiş. Gerçekte köprü üstünde her iki tarafta 16 adet olmak üzere 32 dükkan yapılmış. Bunlardan birinin mescide ayrıldığı, köprüyü taşıyan tek kemerin iki yanında ahır ve depoların bulunduğu biliniyor.
1440'lı yıllarda bir tüccar olan Hoca Muslihiddin tarafından yaptırılan köprünün adı nereden geliyor? Hoca Muslihiddin İran'daki Irgandı'dan geldiği ve 'Irgandılı Musliddin' olarak bilindiği için köprü 'Irgandı' adını almış.
Irgandı Köprüsü, 18.yy’da bir sel baskınında kısmen yıkılmış ,1854 yılında meydana gelen büyük Bursa Depremi‘nde çok ağır hasar görmüş. Yeniden inşa edilen köprüyü, bu sefer de bölgeyi terk eden Yunanlılar bombalamış. Yeniden tahrip olan köprü, 2004 yılına kadar çeşitli restorasyon çalışmaları geçirerek bugünkü halini almış.
Bazı kaynaklara göre, köprü çarşısının iki ucu büyük demir kapılarla geceleri kapanıyormuş. Köprü içinde günümüzde hala açık olan dükkanlar bulunuyor. Bu dükkanlarda ebru, hat sanatı, ahşap oymacılığı, nakkaşlık gibi çeşitli el sanatlarını bulabilirsiniz. Köprüde ayrıca oturup çay içebileceğiniz, dinlenebileceğiniz kafeler de bulunuyor.
Irgandı Köprüsü'nün hikayesi köprünün yapımıyla alakalı bir hikaye. Orhan Gazi Bursa’yı fethettiği sırada, savaşa katılan askerlerden biri bugün köprünün bulunduğu bu yerden “Çıkayım mı? Geleyim mi?” diye bir ses işitmiş. Bunun üzerine asker kılıç çekip “Çık bakalım ne yapabilirsin?” diyerek sesin geldiği yere doğru kılıcını vurmuş. Gazi askerin kılıcını yere vurmasıyla birlikte yer ırgalanıp sarsılmış ve yerden büyük bir gürültü ile hazine çıkmış. Derenin içinin de altınlarla dolu olduğunu gören asker hemen Orhan Gazi’ye olanları anlatmış. Orhan Gazi’de “ne hayır ettinse, Allah bu hazineyi sana kısmet etmiş, git Bursa’da hayrata sarfet'' diye emretmiş. Daha sonra asker bütün hazineyi evine taşımış, hazinenin onda birini devlet hazinesine vermiş ve geri kalanıyla da büyük bir köprü yaptırmış.