Takvim yaprakları 28 Ekim 1923'ü gösterdiğinde Gazi Mustafa Kemal Paşa, "Efendiler, yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz" sözüyle Cumhuriyet'in meşalesini yaktı. Ulu önder Atatürk, kendi ifadesiyle "en büyük eserini" gençlere emanet ederken "Ey yükselen yeni nesil! İstikbal sizindir. Cumhuriyeti biz kurduk, onu devam ettirecek sizlersiniz" dedi.
İstiklal Mücadelesi'nde işgalci güçler halkın cansiperane mücadelesiyle kovuldu. 1923 tarihinde açılan yeni sayfayla, Orta Asya'da filizlenen ve Anadolu topraklarında bin yıl boyunca yoğrulan kültürel değerleri muhafaza ederek Türkiye yüzünü Batı'ya döndü. Atatürk Türkiye'nin ilk cumhurbaşkanı seçildi.
Cumhuriyetin kuruluşuna giden süreçte, çocuklara verilen önemin bir göstergesi olarak Cumhuriyetin ilk ulusal bayramı çocuklara atfedildi ve “23 Nisan”; Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak ilan edildi. Ulu önder Atatürk'ün "Bugünün küçükleri, yarının büyükleridir" sözü doğrultusunda; çocuklara yurttaşlık bilincinin aşılanması, toplumsal yapının güçlendirilmesi ve okul eğitimlerine destek olması amacıyla çocuk dergileri basılmaya başladı.
Saltanatın kaldırılmasının ardından Atatürk devrimleri Cumhuriyet'in ilanının ardından hızlandı. Halifelik feshedildi, tekke ve zaviyeler kapatıldı, her vatandaş bir soyadı aldı. Toplumsal hayatta şapka ve kıyafet inkılapları yer buldu. Medeni Kanun'un kabulüyle kadın-erkek eşitliğini sağlayan adımlar atıldı. Türk kadını dünyada seçme ve seçilme hakkını ilk elde edenlerden oldu.
Türklerin dünya tarihindeki yerini, medeniyete katkılarını tüm dünyaya duyurmak amacıyla Türk Tarih Kurumu (TTK); Türk dilinin öz güzelliğini ve zenginliğini meydana çıkarmak, onu yeryüzü dilleri arasında değerine yaraşır yüksekliğe eriştirmek için de Türk Dil Kurumu (TDK) kuruldu.
Türk dili Türk milleti için kutsal bir hazine olarak görüldü. 1 Kasım 1928'de Harf Devrimi ile yeni Türk alfabesi kabul edildi ve Türk dilinin geliştirilip benimsenmesi süreci başladı. Yeni Türkçe eğitim alanındaki gelişmelerin de önünü açtı. Başöğretmen Atatürk, halkın eğitim düzeyinin yükselmesi için özel çaba sarf etti. 1924 Anayasası’nda ilköğretimin zorunlu ve parasız olduğu karara bağlandı. Herkesin okur yazar olmasını sağlamak için okulların sayısı artırıldı. 1933 yılında üniversite reformu yapıldı. Bu reform ile birlikte İstanbul Üniversitesi, Yüksek Ziraat Enstitüsü, Orman Fakültesi ve Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi gibi üniversiteler açıldı.
Ve Türkiye Cumhuriyeti, yüz yıl önce yakılan meşaleyi günümüze dek taşıdı. Cumhuriyet 100. yaşına ayak bastı. Milli Mücadele'de çekilen zorlukların ardından Cumhuriyet'in kurulmasıyla yaşanan coşku günümüze dek taşındı.
Kurtuluş Savaşı'nda Şerife Bacı'nın cephane taşımasıyla simgeleşen Türk kadının kahramanlığı Cumhuriyet tarihi boyunca etkisini hiç yitirmedi. Türkiye'nin ilk kadın pilotlarından, dünyanın ise ilk kadın savaş pilotu olma başarısına imza atan Sabiha Gökçen Atatürk'ün de takdirini kazandı. Keriman Halis ise 1932'de Belçika düzenlenen Dünya Güzellik Yarışması'nda birinciliğin sahibi olarak Cumhuriyet kadınını taçlandırdı.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Halide Edip Adıvar, Refik Halid Karay gibi isimler Cumhuriyet'in ilk yıllarında unutulmayacak eserler kaleme aldı. 1931 yılında Cumhuriyet tarihinin ilk sesli filmi, Muhsin Ertuğrul'un yönetmenliğinde İstanbul Sokakları kayıtlara geçti. Cumhuriyet sonrası müzikte klasik Batı müziğine ağırlık verilirken 1924'te Ankara'da Musiki Muallim Mektebi kuruldu.
Atatürk'ün "Ben sporcunun zeki, çevik ve aynı zamanda ahlaklısını severim" sözleriyle vurguladığı sportif faaliyetlere verilen önem de hep ilk sıralarda yer aldı. Cumhuriyet'in kurulmasından kısa süre sonra Türkiye, Paris Olimpiyatları’nda temsil edildi. Milli güreşçi Yaşar Erkan, 1936 Yaz Olimpiyatları'nda altın madalyanın sahibi oldu.
