Ülkemiz tarih boyunca tarımıyla ön plana çıkan ve toprağında çeşitli ürünler yetişen zengin bir coğrafya olarak bilinmektedir. Ata Tohumu Projesi, tarımdaki üretimin sürdürülebilirliğini sağlamaya ve verimini arttırmaya yönelik yapılan bir çalışmadır. Bakanlığın yönettiği bu çalışmanın amacı ata tohumlarını üretime hazır hâle getirilerek kullanımını yaygınlaştırmaktır. Günümüzde birçok üründe GDO kullanımı yüzünden meyve ve sebzelerin kalitesindeki düşüş ve sağlık sorunları bilinen bir konudur. Ata Tohumu Projesi GDO’lu ürünlere karşı olarak ülkemizde üretilen doğal tohumların desteklenmesi ve belki de tarımın kurtarılmaya yönelik hareketidir. Tohumlar üzerinde hibrit, GDO veya benzeri ıslah işlemleri yapılmadığı için son derece doğal ve sağlıklıdır. Bu sayede ortaya çıkan ürünler besin değeri yüksek, doyurucu ve bağımlılık yapmayan bir kaliteye sahip olur. Bu özelliği sayesinde yıllarca nesilden nesine korunarak sürdürülebilir.
Günümüzde tarımda kullanılan birçok tohum ve bitki türü yer alıyor. Yetiştirilen bu bitkilerin yemeği ve çayı gibi ürünleri birçok alanda tüketiliyor. Ancak daha hızlı üretim sağlayabilmek ve destekleyebilmek için birçok ürünün içerisine doğal olmayan maddeler yerleştirildi. Bu yüzden tüketilen pek çok ürün genetiği değiştirilip işlenerek kalitesiz hâle geldi. Herhangi bir işlemden geçmeyen, genetiğiyle oynanmayan ve tohumların ilk hâlini koruma esasıyla üretilen tohumlara “ata tohumu” deniyor.
DNA'sına yabancı bir maddenin koyularak bozulmadığı, dizilimi doğal ve bundan dolayı sürdürülebilir ata tohumlarının nesilden nesle aktarılmayı amaçlanıyor. Bu proje kapsamında üretilen tohumlar, ülkemizin iklim yapısı ve her üretimin kendi mevsiminde doğal olarak yetişmesi açısından uygundur. Ata tohumları türüne uygun ekilerek gelişir, olgunlaşır ve ürün verir. Hasat edilen bu ürünler tohum olarak ayrılır ve tohumun kalitesi binlerce yıl sürdürülebilir.
Türkiye’deki çeşitli bölgelerde yetişen birden çok ata tohumu bulunur. Bu tohumlar bölgenin iklim özelliklerine göre farklılık gösterir. Yaz meyvelerinin Ege ve Akdeniz bölgelerinde doğal hâllerinde yetiştirilmesi örnek olarak verilebilir. Ülkemizin iklim ve coğrafyasına uyumlu olarak yüzlerce yıl kullanılmış olan ata tohumu özellikleri şu şekildedir:
Ata tohumları doğal ürünler olduğundan şekilleri ve boyutları değişkenlik gösterebilir. Bu yüzden dışarıdan bakılarak anlaşılması mümkün değildir. Daha doğal olmasından kaynaklı tatlarının daha güzel olduğu söylense de bir kere tatmak da yeterli değildir. Ata tohumlarının anlaşılabilmesi için 3 kere ekilip mahsul alınması gerekir. Mahsullerden 3 nesil boyunca tadı bozulmayan kaliteli ürünler alınıyorsa ata tohumu demektir.
Ata tohumları yetiştirildikleri bölgedeki toprağa, iklime yüzyıllar içerisinde uyum sağlar ve çok daha besleyici özellikleri içinde barındırır. Son zamanlarda üretimin ve saklama süresinin arttırılması için kimyasalların kullanıldığı GDO’lu veya hibrit tohumlar, gıdalardaki bozulmaları yaygınlaştırıp sağlığı tehdit etmeye devam etmektedir. Bu yüzden atalık tohumların yaygınlaştırılması ve korunması oldukça mühimdir. Ata tohumlar doğal ürünler olarak kendi özlerini koruyup yüzyıllarca sürdürülebilirler. Bu tohumların kullanılmaması durumunda sağlıklı ve besin değeri daha yüksek olan doğal tohumlar kaybedilebilir.
GDO’lu ürünlere karşılık tüketildiğinde sağlıklı olan ata tohumları ücretsiz olarak alınabilmektedir. Aynı zamanda üretimi yapılan ürünlere bu tohumlar eklenerek kalitesi arttırılabilir. Ata tohumunun teşvik edilebilmesi için tarımı koruyan STK’ler ve belediyeler ücretsiz olarak tohum verirler.